Şehrin surları içindeki tek köprü olan bu yapının esas adı ve yapılış tarihi bilinmemektedir. İstanbul’un ortasından surları geçerek şehre giren ve Aksaray’da güneye dönerek Marmara’ya dökülen, eski adı Lykos olan Bayrampaşa deresinin üzerinde surların iç tarafında yapılmış küçük bir köprü idi. Yakınında Arpa Emini Mustafa Efendi tarafından vakfedilmiş bir mescid bulunduğundan üzerinden geçen yol Arpa Emini Köprüsü sokağı olarak adlandırılmıştır. Halbuki köprünün hemen başında Hoca Attar Halil Ağa (Yenibahçe) Mescidi bulunuyordu. Aslında Tahtakale’de olan bu mescid, Mimar Sinan tarafından aynı yerde Rüstem Paşa Camii’nin yapılması sebebiyle yıktırılarak şehrin bu uzak köşesinde aynı adla yeniden kurulmuştur. Ahşap olan mescidin önemli bir özelliği, kitâbesiz iki cepheli ve Edirnekapı’daki Mihrimah Sultan Camii’nin temelinden çıkan su ile beslenen büyük bir köşe çeşmesinin üstüne oturtulmuş tek şerefeli minaresiydi. Bu mescid ve çeşme, Rüstem Paşa ve Edirnekapı Mihrimah Sultan camilerinin yapımı yıllarında inşa edildiklerine göre köprünün de o sıralarda, XVI. yüzyıl ortalarında yapıldığına ihtimal verilebilir. Köprü ve yanındaki mescid ile çeşme 1956’da Vatan caddesi yapılırken hiçbir iz kalmayacak şekilde ortadan kaldırılmıştır.
Bayrampaşa Deresi Köprüsü tek gözlü olup kesme küfeki taşından yapılmıştı. İki yanında yine taştan yontulmuş korkuluklar vardı. Mimarisi bakımından önemli bir eser olmamakla beraber İstanbul’un içinde tek köprü olduğundan tarihî topografya bakımından bir değere sahipti.
BİBLİYOGRAFYA
Cevdet Çulpan, Türk Taş Köprüleri, Ankara 1975, s. 197, rs. 122/5.
B. Olker, “Arpaemini Köprü Sokağı”, İst.A, II, 1054-1055.
Bu madde TDV İslâm Ansiklopedisi’nin 1992 yılında İstanbul’da basılan 5. cildinde, 274 numaralı sayfada yer almıştır.