Bedross der Matossian. Parçalanan devrim düşleri (2016)

Bedross der Matossian. Parçalanan devrim düşleri: Osmanlı İmparatorluğu’nun son döneminde hürriyetten şiddete. Çeviren: Renan Akman; Editör: Merve Öztürk; Seri: lletişim yayınlan: 2413, Tarih dizisi: 112. İstanbul: İletişim yayınları, 2016, 304 s. ISBN 9789750521232

Farklı etnik-dinî grupları barındıran Osmanlı İmparatorluğu’nun geniş coğrafyasında, dünyada yükselen devrim dalgalarından ve meşrutiyet hareketlerinden de etkilenilerek, 1908’de meşrutiyet ilan edildi. 1789 Fransız Devrimi’nin sembollerinden “özgürlük, eşitlik, kardeşlik” sloganını öne çıkararak Osmanlı yurttaşlığı yaratmayı amaçlayan bu devrim, Parçalanan Devrim Düşleri’nde, ülkedeki baskın olmayan gruplar açısından inceleniyor. Bedross der Matossian, kardeşlik idealinin önündeki engellerden biri olan etnik sınırların devrime rağmen var olmayı sürdürdüğünü dile getiriyor. Ermenileri, Arapları ve Yahudileri merkeze alarak yaptığı bu çalışmasında, yönetici elitler ile Osmanlı tebaası arasındaki müzakere eksikliği ve etnik siyasetin ön plana çıkması gibi sebeplerin devrim ideallerinin gerçekleşmesini nasıl engellediğini inceliyor. Bu süreçte baskın olmayan gruplar için devrimin neden bir hayal kırıklığına dönüştüğünü gözler önüne seriyor.

“(…) devrimcilerin meşrutiyet düşüncesini sorgulamadan benimsemeleri, kabul etmeleri ve uygulamaları, birleşik bir ulus yaratmanın ve Osmanlı İmparatorluğu’nun bütünlüğünü korumanın imkânsız olduğu bir devirde ters tepmiştir. (…) Gerçek, meşrutiyetin yeni bir Osmanlı yurttaşlığı anlayışı yaratmayı, tüm yurttaşlara eşit haklar tanımayı, onları bir yasama meclisinin çatısı altında bir araya getirmeyi ve nihayet Abdülhamid rejiminin küllerinden Osmanlılığa yeni bir yaşam soluğu vermeyi başaramadığıdır.”

Yazar hakkında:

Bedross Der Matossian Nebraska-Lincoln Üniversitesi Tarih Bölümü’nde modern Ortadoğu tarihi konusunda ders vermektedir. Kudüs’te doğmuş, büyümüş, Kudüs İbrani Üniversitesi’nden mezun olmuştur. Çalışmalarına, aynı üniversitenin İslâm ve Ortadoğu çalışmaları bölümünde başlamıştır. Ortadoğu tarihi üzerine olan doktorasını 2008’de, Columbia Üniversitesi’nin Ortadoğu, Güney Asya ve Afrika çalışmaları bölümünde tamamlamıştır. 2008’den 2010’a kadar, Massachusetts Institute of Technology’nin (MIT) Tarih Fakültesi’nde, Ortadoğu tarihi dersleri vermiştir. 2014 baharında Chicago Üniversitesi’nde Dumanian Visiting Professor programı kapsamında, konuk öğretim görevlisi olarak çalışmıştır. İlgi alanları arasında Ortadoğu’daki etnik politikalar, Osmanlı İmparatorluğu’nda etniler arası şiddet, Ermeni Soykırımı tarihi ve modern Ermeni tarihi yer almaktadır. Parçalanan Devrim Düşleri-Osmanlı İmparatorluğu’nun Son Döneminde Hürriyetten Şiddete isimli kitabı 2015 yılında, National Association of Armenian Studies and Research’ten (NAASR) Dr. Sona Aronian Book Prizes for Excellence in Armenian Studies ödülünü almıştır.