Nil deltasının doğu kesiminde ve nehrin Dumyât (Dimyat, Damietta) ana kolunun sağ yakasında kurulmuştur. Kahire’nin 45 km. kuzeyinde, Kahire-İskenderiye, Kahire-İsmâiliye demiryollarının kavşak noktasında ve Kahire-İskenderiye otoyolunun üzerindedir. Ayrıca kanallar sistemiyle de batıda Menûf ve Şîbînü’l-kevm’e, kuzeyde Ziftâ ve Tanta’ya bağlıdır. Tarihi İlkçağ’a giden ve adı eski Mısır dilinde Panaho’dan gelen şehir, Ortaçağ’da Şarkıye eyaletinin önemli bir kısmını teşkil etmiştir; bugün ise Kalyûbiye idarî biriminin (muhâfaza) merkezi olup 1986 sayımına göre 115.571 nüfusa sahiptir.
Ortaçağ coğrafyacıları şehrin balıyla ünlü olduğunu ve bu sebeple Benhâ el-Asel adıyla anıldığını, hatta İbn Abdülhakem Mısır Hükümdarı Mukavkıs’ın Hz. Peygamber’e gönderdiği hediyeler arasında bu balın da bulunduğunu ve Resûlullah’ın bu balı bereketli kılması için Allah’a dua ettiğini, Yâkūt ise Benhâ balının Mısır’ın gurur kaynaklarından birisi olduğunu yazmaktadır. İdrîsî de şehrin geniş arazisinin bol meyveli ağaçlarla kaplı olduğunu, topraklarından çok bereketli mahsul alındığını bildirmektedir. Benhâ’nın ünlü tabiat güzelliği asırlar boyu hiç eksilmemiş ve Mısır Hidivi I. Abbas Hilmi de burada yaptırdığı kasırda ölmüştür.
Bugün Nil ile Tevfîkī kanalı arasındaki pamuk yetiştirmeye elverişli fevkalâde mümbit toprakların ortasında yer alması sebebiyle pamuk üretiminde şöhret yapan Benhâ ana yollar ve kanallar üzerinde bulunmasından dolayı da önemli bir ticaret merkezidir. Burada, Nil deltasındaki diğer eyalet merkezlerinin aksine endüstri gelişmemiş, sadece çevrede yetişen tarım ürünleriyle, özellikle pamukla ilgili bazı küçük sanayi işletmeleri kurulmuştur.
BİBLİYOGRAFYA
İbn Abdülhakem, Fütûḥu Mıṣr, s. 48, 52.
İbnü’l-Fakīh, Kitâbü’l-Büldân, s. 67.
Ya‘kūbî, Kitâbü’l-Büldân (trc. Muhammed İbrâhim Âyetî), Tahran 1343, s. 115.
İdrîsî, Ṣıfatü’l-Maġrib, s. 12.
Yâkūt, Muʿcemü’l-büldân, I, 501.
Makrîzî, el-Ḫıṭaṭ, I, 29-30.
Hamîdullah, İslâm Peygamberi, I, 342.
Mv.A, I, 414.
A. B. Mountjoy, “Banha”, EBr., III, 87-88.
G. Wiet, “Banhā”, EI2 (İng.), I, 1015-1016.
Bu madde TDV İslâm Ansiklopedisi’nin 1992 yılında İstanbul’da basılan 5. cildinde, 447 numaralı sayfada yer almıştır.