| Tez Künye | Durumu | ||
| Divle kazasının nüfus yapısı(1833-1845) / The population structure of the Divle accident (1833-1845) Yazar:BERNA KORKMAZ Danışman: PROF. DR. ALAATTİN AKÖZ Yer Bilgisi: Selçuk Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Ana Bilim Dalı / Yeni ve Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı Konu:Tarih = History Dizin:Belviran Kazası = Belviran District ; Demografik yapı = Demographic structure ; Divle Kazası = Divle District ; Karaman-Ayrancı = Karaman-Ayrancı ; Nüfus = Population ; Osmanlı Dönemi = Ottoman Period ; Osmanlı tarihi = Ottoman history ; Yeni Çağ = New Age | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2019 152 s. | ||
| Osmanlı Devleti’nde, ilk dönemden itibaren askerlik çağına gelmiş kişileri ve vergi mükelleflerini tespit etmek amacı ile nüfus sayımları yapılmıştır. Bu sayımlardan ilki II. Mahmut zamanında yapılan 1831 nüfus sayımıdır. Bu sayımda sadece erkek nüfus sayılmıştır. 1831 sayımı özellikle askerlik açısından beklenen sonuçları vermemesi, yeni nüfus sayımının yapılmasını ihtiyaç haline getirmiştir. Bunun üzerine ilk sayımdan 13 yıl sonra 1844 yılında ikinci nüfus sayımı yapılmıştır. 1844 sayımından sonra 1852’de Rumeli’de, 1856’da Anadolu ve Suriye’de nüfus sayımları yapılmıştır. Osmanlı nüfus sayımları arasında en kapsamlı olanı 1866’da başlayıp 1873 yılında tamamlanan Tuna Vilayetinde, kısmen de Irak’ta yapılan sayımdır. 1874 yılında tamamlanan yeni sayım ve kayıt düzeni ülke içindeki karışıklıklar nedeniyle uygulamaya geçirilememiştir. Karışıklıkların dinmesi üzerine 1881-1882 yıllarında yeni sayım ve kayıt çalışmalarına başlanmıştır. Çok uzun süren bu sayım ve yazım çalışmaları pek çok vilayette 1886/87 yıllarına kadar tamamlanamamıştır. Bu çalışmada 1833-45 Divle Kazasının nüfus defterleri incelenmiş olup, XIX. yüzyılın ortalarında Divle Kazasının ve bağlı yerlerin demografik yapısı üzerinde durulmuştur. 1833-45 Divle nüfus defterlerinde ortak özelliklerin yanı sıra; 1833-45 yıllarının karşılaştırılmaları yapılarak farklılıklar ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. 1833 nüfus defterine göre Divle Kazasına bağlı “Kureyş-i Kebîr, Başlamışlı, Çat, Kureyş-i Sağîr, Kıramanî ve Berendi” adları ile 6 karyesi bulunmaktadır. 1845 nüfus defterine göre ise Divle merkez, mahallelere ayrılarak “Merkez Mahalle, Melik Beğ Mahallesi, Cami Medresesi Mahallesi, Taşbaşı Mahallesi, Halil Efendi Mescidi Mahallesi, Karye-i Başlamış, Karye-i Kureyş-i Kebîr, Karye-i Kureyş-i Sağîr, Karye-i Çat, Karye-i Kıramanî, Karye-i Berendi” adları ile 11 mahalle ve karyesi bulunmaktadır. Divle Kazası genelinde çekirdek aile yapısı görülmekte olup, hanelerde genellikle ortalama 1-3 arasında erkek nüfusa rastlanmaktadır. Nüfus yoğunluğu genel olarak Divle Kazasının merkezinde bulunmaktadır. Kaza genelinde kişiler ağırlıklı olarak orta boylu olduğu görülmektedir. Bölgedeki erkek nüfusunu yaşları açısından değerlendirdiğimizde ise 0-4 yaş arası çocuklar ve 30-34 yaş arası orta yaş grubunun yoğun olduğu görülmektedir. Kazada dışarıya yapılan göçler genellikle eğitim amaçlıdır. 1833-45 defterlerinde hane reisleri, çoğunlukla çiftçilik, çobancılık ve rençberlik meslekleri ile ilgilenmişlerdir. Anahtar Kelimeler: Divle, karye, 1833, nüfus defteri, 1845, mahalle | |||
| In the Ottoman Empire, population censuses have been made in order to determine the people and taxpayers who have come to military service from the first period. The first of these counts is II. It is the 1831 census conducted in the time of Mahmut. Only male population was counted in this census. The fact that the 1831 census did not give the expected results in terms of military service has made it necessary to make a new census. The second census was made in 1844, 13 years after the first census. After the 1844 census, the census was conducted in 1852 in Rumelia and in 1856 in Anatolia and Syria. Among the Ottoman censuses, the most comprehensive one was in the Danube Province, which began in 1866 and was completed in 1873, and partly in Iraq. The new census and registration order, which was completed in 1874, could not be implemented due to the turmoil in the country. The new census and registration studies were started in 1881-1882 on the occasion of the chaos. These long-lasting counting and writing works could not be completed in many provinces until 1886/87. In this study, the population books of the 1833-45 Divle Accident were examined and XIX. In the middle of the century, the demographic structure of the Divle Accident and its connected places was emphasized. 1833-45 In addition to the common features of Divle population books; The differences between the years of 1833-45 were tried to be revealed. According to the 1833 population registry, it has 6 parts under the name of “Kureyş-i Kebîr, Başlamışlı, Çat, Kureyş-i Sağîr, Kıramanî and Berendi ları which are connected to Divle Accident. According to the 1845 population registry; Divle is divided into central neighborhoods r Central Mahalle, Melik Beğ Neighborhood, Mosque Madrasa Neighborhood, Taşbaşı District, Halil Efendi Mescidi District, Karye-i Başlamış; Karye-i Kıramanî, Karye-i Berendi ary with the names of the neighborhood and the cottage11. The core family structure is seen throughout the Divle Accident. The population density is generally at the center of the Divle Accident. The average person in the accident is medium. In our age chart, it is observed that children between 0-4 years old and middle age group between 30-34 years old are intense. Migration to the outside of the accident is usually for educational purposes. In 1833-45, the heads of households were mostly interested in farming, shepherdism and breeding professions. Key Words: Divle, cot, 1833, population book, 1845, neighborhood | |||