| Tez Künye | Durumu | ||
| Hıtaynâme ve seyahatnameler ışığında Çin (XVI. yüzyıl) / Chinese and traveling light in China (XVI. century) Yazar:CELAL ASLAN Danışman: DOÇ. DR. YUNUS EMRE TANSÜ Yer Bilgisi: Gaziantep Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Ana Bilim Dalı Konu:Tarih = History Dizin:16. yüzyıl = 16. century ; Ali Ekber Hıtai = Ali Ekber Hıtai ; Dil özellikleri = Language features ; Hıtayname = Hıtayname ; Seyahatname = Seyahatname ; Çin = China | Onaylandı Doktora Türkçe 2020 370 s. | ||
| Farklı coğrafyaları keşfetmek amaçlı yapılan birçok gezi, tarih araştırmacılığı için hem bir metot hem de bir ürün oluşturmuştur. Bu ürünlerin başında Seyahatnameler gelmektedir. Seyahatnameler bir seyyahın gezip gördüğü yerlerdeki ilginçlikleri anlattıkları ve gelecek nesillere dönemi aktardıkları önemli tarihi kaynakları oluşturmaktadır. Tarih boyunca Uzak Doğu Ülkeleri ilginç kültürleri dolayısıyla hep merak edilmiştir. Uzak Doğu ülkelerinden biri olan Çin hakkında da birçok Seyahatname yazılmıştır. Bu Seyahatnamelerden biri de XVI. yüzyıl Çin’i hakkında önemli bilgiler veren Ali Ekber Hıtaî’nin Hıtaynâme’sidir. Hıtaynâme yazıldığı dönemin en çok kullanılan dillerinden biri olan Farsça kaleme alınmıştır. Eser hakkında birçok nazariye bulunması ve bunların birçoğunun teyide muhtaç olması konu üzerinde çalışmayı gerektirmiştir. Hıtaynâme üzerinde duran araştırmacılar, eserin bilimsel yönünden çok başka bir eserden alınmış olabileceği üzerinde durmuş ve Hıtaynâme’nin içeriğine yüzeysel yaklaşmışlardır. Bu sebeple Hıtaynâme’nin alındığı iddia edilen kaynaklarla kıyaslanması ve değerinin ortaya konulabilmesi için araştırılması gerekli görülmüştür. Hıtaynâme’nin birden fazla nüshası vardır. Bu nüshalar Osmanlı Türkçesi ve Fransızca’ya çevrilmiştir. Hıtaynâme farklı dillere çevrilse de dönem dil özellikleri dışına çıkılmamış ve bu nedenle dilinin sadeleştirilmesi veya içeriğindeki konuların anlaşılabilmesi adına bir çalışma yapılmamıştır. Eserin dilinin günümüz dil özelliklerine yaklaştırılması için değerlendirilmesi de yapılması gerekenlerdendir. Çevirisini ve değerlendirmesini yaptığımız, farklı nüshaları ve Çin hakkında yazılan Seyahatnamelerle kıyasladığımız Hıtaynâme Çin medeniyeti hakkında önemli bilgiler vermektedir. Anahtar sözcükler: Hıtaynâme, Ali Ekber Hıtaî, Uzak Doğu, Çin, Seyahatname. | |||
| Many trips to explore different geographies have created both a method and a product for historical research. Travel books are at the top of these products. Travel Books are important historical sources in which a traveler tells about the interesting places where he travels and passes the period to the next generations. Far East Countries have always been curious about their interesting cultures throughout history. Many travel books have been written about China, one of the Far Eastern countries. One of these travel books is Ali Ekber Hıtaî’s Hıtaynâme, who gives important information about XVI. century China. Hıtaynâme was written in Persian, one of the most used languages of the period in which it was written. The fact that there were many theories about the work and that many of them were in need of confirmation required working on the subject. The researchers who dwelled on Hıtaynâme emphasized that the work may have been taken from another work rather than the scientific aspect and approached the content of Hıtaynâme superficially. For this reason, it has been deemed necessary to compare Hıtaynâme with the sources allegedly taken and to investigate in order to reveal its value. Hıtaynâme has more than one copy. These copies have been translated into Ottoman Turkish and French. Although Hıtaynâme has been translated into different languages, the language features of the period have not been excluded, and therefore no study has been made to simplify its language or to understand the content in its content. It is also necessary to evaluate the language of the work in order to bring it closer to today’s language features. Hıtaynâme, which we have translated and evaluated, compared with different copies and travel books written about China, gives important information about Chinese civilization. Keywords: Hıtaynâme, Ali Ekber Hıtaî, Far East, China, Travel book. | |||