Cemalettin Kinç. Bitlis ve Bitlis Ermeni olayları (1870-1920). Yüksek lisans tezi (2012)

Cemalettin Kinç. Bitlis ve Bitlis Ermeni olayları (1870-1920). Yüksek lisans tezi. Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2012, IV+211 s.

Yakın tarihimizde Türk milletini ve dünya siyasetini en çok meşgul eden konulardan biri olan Ermeni meselesi, Osmanlı Devleti toprakları üzerinde yaşayan Ermeniler’in, sosyal, kültürel, ekonomik, idari ve siyasi statülerinden kaynaklanan bir sorun olmayıp, “Şark Meselesi” adıyla anılan milletler arası bir emperyalist stratejinin, güçler dengesi politikasının sonucu olarak ortaya çıkmıştır.Şark Meselesi, Avrupa Devletlerinin, Osmanlı Devleti’ni iktisadi ve siyasi nüfuz ve hükmü altına almak ve sebepler oluşturarak parçalamak ve Osmanlı idaresinde yaşayan çeşitli milletlerin bağımsızlıklarını temin etmek istemelerinden doğan tarihi meselelerin tamamıdır. I. Dünya Savaşı başladıktan sonra Rusya, İngiltere ve Fransa henüz savaş sona ermeden Osmanlı Devleti’nin topraklarını paylaşmak için aralarında çeşitli antlaşmalar yapmışlardır. Osmanlı topraklarının paylaşılması aşamasında Ermeniler’e de pay verilmesi gündeme gelmiş ve Ermeniler de bu amaç için adı geçen devletlerin emri altına girmiştir. I. Dünya Savaşı sırasında Rus, İngiliz, Fransız ve Amerikan güdümlü ve Osmanlı topraklarında yaşayan Ermeniler Bitlis ve civarında yaşayan Müslümanları bir katliama maruz bırakmışlar. Şehirde kadın, çocuk, yaşlı v.b. demeden herkesi öldürmüşlerdir.Durumu engellemek için bölgeye gelen Türk ordusunun yaklaşmasıyla katliamlar hat safhaya ulaşmış, ordunun önünden kaçan Ermeniler önlerinde çıkan her yeri yakıp yıkmışlardır.Bitlis ve civarında yaşayan Ermeniler’e savaş öncesi herhangi bir kötü muamelede bulunulmamış, sadece savaş sırasında diğer bölgelerde olduğu gibi bu şehirde yaşayan EiTneniler de zorunlu göçe tabi tutulmuşlardır.Ermeniler’in iddia ettikleri gibi bir katliama maruz kalmadıkları dönemi yaşayan insanların yeminli ifadelerinden de anlaşılmaktadır. İddiaların aksine Müslüman ahalinin bir Ermeni katliamına maruz kaldığını söylemek mümkündür.

Recent history and world politics of the Turkish nation, which is one of the Armenian issue, which is too busy, the Armenians living on the territory of the Ottoman Empire, social, cultural, economic, administrative and political status is not a problem, “Eastern Question” of nations known as the inter- imperialist strategy, has emerged as the balance of powers by the policy.The Eastern Question, the European States, get to the bottom of the Ottoman Empire and the reasons for the provision of economic and political influence and creating a break and a desire to ensure the independence of various nationalities living in the Ottoman administration issues arising from the totality of history.!. After World War II, Russia, Britain and France, yet before the end of the war between the various treaties of the Ottoman Empire made to share the land. Armenians in Ottoman territory, sharing the stage to give the share name for this purpose have been raised, and Armenians also came under the command of the states.! During World War II, Russian, British, French and American-driven, and Armenians living in Ottoman lands left behind a massacre of Muslims living in and around Bitlis. The city of women, children, elderly etc. everyone, including killed.Massacres of the Turkish army arrived in the region closer to the line to prevent the situation has reached the stage, in front of the Armenians who escaped from the army demolished the burned every place.Armenians living in and around Bitlis any ill-treatment filed before the war, just as in other regions during the war, the Armenians living in this city were subjected to forced migration.Without be subjected to a massacre of Armenians as claimed by people living in the period are evident in the sworn statements. Contrary to the claims, it is possible to say that the Muslim population was subjected to an Armenian massacre.