ÇOCUK YAŞTA EVLİLİKLERİN YAZILI BASINDA YER ALIŞ ŞEKLİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 1, 66 – 83, 30.06.2024

Ebru Bingöl Figen Paslı

https://doi.org/10.61861/spshcd.1389733

Öz

Cohabitation, defined as child marriage, is a form of child neglect and abuse and at the same time one of the important problems affecting social life. The words used in the news that can reach the masses through the news media have an impact on the social perception. The aim of this study is to examine the news of child marriage in the newspapers and to offer suggestions on this subject. As part of the research, newspapers which are published at the national level in Turkey were chosen. Twenty news about child marriage on the websites of Milliyet, Sabah, Sözcü, Vatan, Yeni Şafak, Hurriyet and Yeni Akit newspapers were investigated. The data obtained within the scope of the research was analyzed by the content analysis method. It has been seen that the way in which child marriage news is handled in the printed media is affected by perception of gender and children’s rights have been violated. It was concluded that there is a need for social work interventions to raise awareness in developing social perception that child marriage is a form of child abuse and to pay attention to a rights-based approch in the news.

Anahtar Kelimeler

Child Marriage, Gender, News Media, children's rights, child abuse, social work

Kaynakça

• KAYNAKÇA Aile Danışmanları Derneği. (2013-2014). Erken evlilik sorunu. Bilgilen Güçlen Proje Raporu. (http://ailedanismanlari.org/wp-content/uploads/2014/05/bilgileng%C3%BC%C3%A7len-rapor1.pdf)
• Aile Bakanlığı. (2020). Adli İstatistikler. (https://adlisicil.adalet.gov.tr/Resimler/SayfaDokuman/501202216013122420211449082020H%C4%B0ZMETE%C3%96ZELK%C4%B0TAP.pdf)
• Aile Bakanlığı. (2021). Adli İstatistikler. (https://adlisicil.adalet.gov.tr/Resimler/SayfaDokuman/9092022143819adalet_ist2021.pdf)
• Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. (2011). Türkiye’de aile yapısı araştırması. (https://www.aile.gov.tr/uploads/athgm/uploads/pages/arastirmalar/taya2011.pdf)
• Akpan, E. (2003). Early marriage in eastern nigeria and the health consequences of vesicovaginal fistulae (vvf) among young mothers. Gender, Development, and Marriage. Oxfam Focus on Gender, 70-77.
• Aktepe, E., & Atay, İ.E. (2017). Çocuk evlilikleri ve psikososyal sonuçları. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 9(4), 412.
• Aydemir, E. (2011). Evlilik mi evcilik mi? erken ve zorla evlilikler çocuk gelinler. USAK Raporları, 11(08), 6-23.
• Blackstone, A.M. (2003). Gender roles and society. Human Ecology: An Encyclopedia of Children, Families, Communities and Environments, 335-338.
• Boran, P., Gülçay, G., Devecioğlu, E., & Eren, T. (2013). Çocuk gelinler. Marmara Medical Journal, 26(2), 58-62.
• Bozok, M. (2018). Toplumsal cinsiyet ve aile. Aileyi Anlamak-Disiplinlerarası Yaklaşım 1.Bölüm, Nobel Yayınları, 103-104.
• Burcu E., Yıldırım F., Sırma, Ç.S., & Sanıyaman, S. (2015). Çiçeklerin kaderi: Türkiye’de kadınların erken evliliği üzerine nitel bir araştırma. Bilig, 73, 80-91.
• Chowdhurry, F.D. (2004). The Socio-cultural context of child marriage in a Bangladeshi village. International Journal of Social Welfare, 13, 247.
• Çapar, M. (2006). Toplumsal cinsiyet ve iş bölümü. Bilim,Eğitim,Toplum, 4, 60.
• Çelebi, E. (2022). Medyanın toplumsal cinsiyet rolleri üzerinde etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 21(82), 823.
• Çetin, M. (2020). Toplumsal bir gerçeklik olarak çocuk evlilikleri. Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi, 5, 109.
• Duman, N., & Coşkun, B.N. (2019). “Çocuk yaşta evlilik” ya da “Çocuk gelin” olgusuna psikososyal bir bakış. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 4(2), 272.
• Doğrucan, A., & Yıldırım, Z. (2011). Yazılı basında çocuk istismarı haberlerinin incelenmesi: (Cumhuriyet, Hürriyet, Posta, Sabah, Yeni Şafak ve Zaman gazeteleri örneğinde). Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 192.
• Elitok, Ö., Çabuk, G., & Ark., (2014). Erken evlilik sorunu Antalya. Bilgilen Güçlen Proje Raporu, 8-24 http://ailedanismanlari.org/wp-content/uploads/2014/05/bilgilen-g%C3%BC%C3%A7len-rapor1.pdf
• Eckert, P., & McConell-Ginet, S. (2003). Language and gender. Cambridge and New York: Cambridge University Press, 3-21.
• Evlendirme Yönetmeliği. (1985). Resmi Gazete. (https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/3.5.859747.pdf) Giddens, A. (2012). Sosyoloji. Kırmızı Yayınları, 1, 485-506.
• Güçlü, S. (2016). Çocukluk ve çocukluğun sosyolojisi bağlamında çocuk hakları. Sosyoloji, Armağan Sayısı, 3.
• Gül, S.S., & Nizam, Ö.K. (2021). Sosyal bilimlerde içerik ve söylem analizi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 42, 181-192.
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. (2019). 2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. (https://fs.hacettepe.edu.tr/hips/dosyalar/Ara%C5%9Ft%C4%B1rmalar%20%20raporlar/2018%20TNSA/TNSA2018_ana_Rapor_compressed.pdf)
• Karacan, E., & Gökçe, S. (2020). Toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve kadın sağlığı. Sosyal Politika ve Sosyal Hizmet Çalışmaları Dergisi, 1(1), 39-59.
• Kıran, E. (2017). Toplumsal cinsiyet rolleri bağlamında Türkiye’de çocuk gelinleri. Balkan Journal of Social Science, 1, 3-5.
• Koç, F., & Paslı, F. (2020). Çocuğa yönelik istismar ve ihmal olaylarının haberdeki temsilinin çocuk hakları bağlamında incelenmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 32(1), 112.
• Muchacha, M., & Matsika, A.M. (2018). Developmental social work: a promising practice to address child marriage in Zimbabwe. Journal of Human Rights and Social Work, 3(6), 5.
• Nour, N.M. (2009). Child marriage: A silent health and human rights ıssue. Obstat Gynecol, 2(1), 51-56.
• Orçan, M., & Kar, M. (2008). Türkiye’de erken yaşta yapılan evlilikler ve risk algısı: Bismil örneği. Aile ve Toplum Dergisi, 4(14), 98.
• Özcebe, H., & Küçük Biçer, B. (2013). Önemli bir kız çocuk ve kadın sorunu: çocuk evlilikler. Türk Pediatri Arşivi, 48(2), 87.
• Peltekoğlu, F.B., & Akbayır, Z. (2019). Davranışsal içgörü ve halkla ilişkilerin kesişim noktası: çocuk gelin sorununda medyada farkındalık ve davranışsal halkla ilişkiler. Erciyes İletişim Dergisi, 6(2), 836-837.
• Şahan, H.H., & Uyangör, N. (2021). Bilimsel Araştırmalarda Örneklem Seçimi. Nitel Araştırma Yöntemleri. 112-137.
• United Nations Children’s Fund. (2001). Early marriage child spouses. Innocenti Digest Publishment No.7. Jensen, R., & Thornton, R. (2003). Early female marriage in the developing world. Gender, Development, and Marriage, Oxfam Focus on Gender, 9-20.
• Yüksel, H., & Yüksel, M., (2014). Çocuk ihmali ve istismarı bağlamında Türkiye’de çocuk gelinler gerçeği. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 412.
• Tutar, C. (2014). Yazılı basında çocuk haklarının temsili: Hürriyet, Cumhuriyet, Sabah ve Zaman gazeteleri üzerinde yapılan bir araştırma. Journal of Yasar University, 9(34), 5760-5786. Türkiye İstatistik Kurumu. (2020, Nisan). İstatistiklerle Çocuk. (https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Cocuk-2020-37228)
• United Nations International Children’s Emergency’s Fund. (B.T., Aralık). Çocuk haklarına dair sözleşme. (https://www.unicef.org/turkiye/en/convention-rights-child)
• United Nations International Children’s Emergency’s Fund. (B.T., Mart). Child marriage. (https://www.unicef.org/protection/child-marriage)
• United Nations International Children’s Emergency’s Fund. (B.T., Aralık). Convention on the Rights of the Child. (https://www.unicef.org/turkiye/en/convention-rights-child)
• United Nations Population Fund. (2020, Mart). Çocuk yaşta, erken ve zorla evliliklerin sağlık riskleri ve sonuçlarına çok sektörlü yaklaşım. https://turkiye.unfpa.org/
• United Nations Fund Fur Population Activities, (2020, Şubat). Child marriage. (https://www.unfpa.org/child-marriage)
• Zastrow, C., & Kirst-Ashman, K. (2016). İnsan davranışı ve sosyal çevre I. Nika Yayınevi, 568.

ÇOCUK YAŞTA EVLİLİKLERİN YAZILI BASINDA YER ALIŞ ŞEKLİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 1, 66 – 83, 30.06.2024

Ebru Bingöl Figen Paslı

https://doi.org/10.61861/spshcd.1389733

Öz

Çocuk yaşta evlilik olarak tanımlanan birliktelikler çocuk ihmal ve istismarının bir formu ve aynı zamanda toplumsal hayatı etkileyen önemli sorunlar biridir. Yazılı basın aracılığıyla kitlelere ulaşabilen haberlerde kullanılan sözcükler toplumsal algı üzerinde etki bırakmaktadır. Çalışmanın amacı yazılı basında yer alan çocuk yaşta evlilik haberlerinin veriliş şeklini incelemek ve bu konuda öneriler sunmaktır. Araştırma kapsamında Türkiye’de ulusal düzeyde yayın yapan, tirajı yüksek gazeteler seçilmiştir. Milliyet, Sabah, Sözcü, Vatan, Yeni Şafak, Hürriyet, Yeni Akit gazetelerinin internet sitelerinde bulunan çocuk yaşta evlilik haberleri incelenmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Sonuç olarak; çocuk yaşta evlilik algısının haberlerde ele alınış şeklinin toplumsal cinsiyet algısından etkilendiği ve haberlerde çocuk haklarının ihlal edildiği görülmüştür. Çocuk yaşta evlilik haberleriyle bir çocuk istismarı olduğuna yönelik toplumsal algının geliştirilmesinde farkındalık yaratmak ve verilen haberlerde hak temelli yaklaşıma özen gösterilmesi konularında sosyal hizmet müdahalelerine gereksinim vardır.

Anahtar Kelimeler

Çocuk yaşta evlilik, toplumsal cinsiyet, haber medyası, çocuk istismarı, sosyal hizmet

Kaynakça

• KAYNAKÇA Aile Danışmanları Derneği. (2013-2014). Erken evlilik sorunu. Bilgilen Güçlen Proje Raporu. (http://ailedanismanlari.org/wp-content/uploads/2014/05/bilgileng%C3%BC%C3%A7len-rapor1.pdf)
• Aile Bakanlığı. (2020). Adli İstatistikler. (https://adlisicil.adalet.gov.tr/Resimler/SayfaDokuman/501202216013122420211449082020H%C4%B0ZMETE%C3%96ZELK%C4%B0TAP.pdf)
• Aile Bakanlığı. (2021). Adli İstatistikler. (https://adlisicil.adalet.gov.tr/Resimler/SayfaDokuman/9092022143819adalet_ist2021.pdf)
• Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. (2011). Türkiye’de aile yapısı araştırması. (https://www.aile.gov.tr/uploads/athgm/uploads/pages/arastirmalar/taya2011.pdf)
• Akpan, E. (2003). Early marriage in eastern nigeria and the health consequences of vesicovaginal fistulae (vvf) among young mothers. Gender, Development, and Marriage. Oxfam Focus on Gender, 70-77.
• Aktepe, E., & Atay, İ.E. (2017). Çocuk evlilikleri ve psikososyal sonuçları. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 9(4), 412.
• Aydemir, E. (2011). Evlilik mi evcilik mi? erken ve zorla evlilikler çocuk gelinler. USAK Raporları, 11(08), 6-23.
• Blackstone, A.M. (2003). Gender roles and society. Human Ecology: An Encyclopedia of Children, Families, Communities and Environments, 335-338.
• Boran, P., Gülçay, G., Devecioğlu, E., & Eren, T. (2013). Çocuk gelinler. Marmara Medical Journal, 26(2), 58-62.
• Bozok, M. (2018). Toplumsal cinsiyet ve aile. Aileyi Anlamak-Disiplinlerarası Yaklaşım 1.Bölüm, Nobel Yayınları, 103-104.
• Burcu E., Yıldırım F., Sırma, Ç.S., & Sanıyaman, S. (2015). Çiçeklerin kaderi: Türkiye’de kadınların erken evliliği üzerine nitel bir araştırma. Bilig, 73, 80-91.
• Chowdhurry, F.D. (2004). The Socio-cultural context of child marriage in a Bangladeshi village. International Journal of Social Welfare, 13, 247.
• Çapar, M. (2006). Toplumsal cinsiyet ve iş bölümü. Bilim,Eğitim,Toplum, 4, 60.
• Çelebi, E. (2022). Medyanın toplumsal cinsiyet rolleri üzerinde etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 21(82), 823.
• Çetin, M. (2020). Toplumsal bir gerçeklik olarak çocuk evlilikleri. Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi, 5, 109.
• Duman, N., & Coşkun, B.N. (2019). “Çocuk yaşta evlilik” ya da “Çocuk gelin” olgusuna psikososyal bir bakış. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 4(2), 272.
• Doğrucan, A., & Yıldırım, Z. (2011). Yazılı basında çocuk istismarı haberlerinin incelenmesi: (Cumhuriyet, Hürriyet, Posta, Sabah, Yeni Şafak ve Zaman gazeteleri örneğinde). Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 192.
• Elitok, Ö., Çabuk, G., & Ark., (2014). Erken evlilik sorunu Antalya. Bilgilen Güçlen Proje Raporu, 8-24 http://ailedanismanlari.org/wp-content/uploads/2014/05/bilgilen-g%C3%BC%C3%A7len-rapor1.pdf
• Eckert, P., & McConell-Ginet, S. (2003). Language and gender. Cambridge and New York: Cambridge University Press, 3-21.
• Evlendirme Yönetmeliği. (1985). Resmi Gazete. (https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/3.5.859747.pdf) Giddens, A. (2012). Sosyoloji. Kırmızı Yayınları, 1, 485-506.
• Güçlü, S. (2016). Çocukluk ve çocukluğun sosyolojisi bağlamında çocuk hakları. Sosyoloji, Armağan Sayısı, 3.
• Gül, S.S., & Nizam, Ö.K. (2021). Sosyal bilimlerde içerik ve söylem analizi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 42, 181-192.
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. (2019). 2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. (https://fs.hacettepe.edu.tr/hips/dosyalar/Ara%C5%9Ft%C4%B1rmalar%20%20raporlar/2018%20TNSA/TNSA2018_ana_Rapor_compressed.pdf)
• Karacan, E., & Gökçe, S. (2020). Toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve kadın sağlığı. Sosyal Politika ve Sosyal Hizmet Çalışmaları Dergisi, 1(1), 39-59.
• Kıran, E. (2017). Toplumsal cinsiyet rolleri bağlamında Türkiye’de çocuk gelinleri. Balkan Journal of Social Science, 1, 3-5.
• Koç, F., & Paslı, F. (2020). Çocuğa yönelik istismar ve ihmal olaylarının haberdeki temsilinin çocuk hakları bağlamında incelenmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 32(1), 112.
• Muchacha, M., & Matsika, A.M. (2018). Developmental social work: a promising practice to address child marriage in Zimbabwe. Journal of Human Rights and Social Work, 3(6), 5.
• Nour, N.M. (2009). Child marriage: A silent health and human rights ıssue. Obstat Gynecol, 2(1), 51-56.
• Orçan, M., & Kar, M. (2008). Türkiye’de erken yaşta yapılan evlilikler ve risk algısı: Bismil örneği. Aile ve Toplum Dergisi, 4(14), 98.
• Özcebe, H., & Küçük Biçer, B. (2013). Önemli bir kız çocuk ve kadın sorunu: çocuk evlilikler. Türk Pediatri Arşivi, 48(2), 87.
• Peltekoğlu, F.B., & Akbayır, Z. (2019). Davranışsal içgörü ve halkla ilişkilerin kesişim noktası: çocuk gelin sorununda medyada farkındalık ve davranışsal halkla ilişkiler. Erciyes İletişim Dergisi, 6(2), 836-837.
• Şahan, H.H., & Uyangör, N. (2021). Bilimsel Araştırmalarda Örneklem Seçimi. Nitel Araştırma Yöntemleri. 112-137.
• United Nations Children’s Fund. (2001). Early marriage child spouses. Innocenti Digest Publishment No.7. Jensen, R., & Thornton, R. (2003). Early female marriage in the developing world. Gender, Development, and Marriage, Oxfam Focus on Gender, 9-20.
• Yüksel, H., & Yüksel, M., (2014). Çocuk ihmali ve istismarı bağlamında Türkiye’de çocuk gelinler gerçeği. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 412.
• Tutar, C. (2014). Yazılı basında çocuk haklarının temsili: Hürriyet, Cumhuriyet, Sabah ve Zaman gazeteleri üzerinde yapılan bir araştırma. Journal of Yasar University, 9(34), 5760-5786. Türkiye İstatistik Kurumu. (2020, Nisan). İstatistiklerle Çocuk. (https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Cocuk-2020-37228)
• United Nations International Children’s Emergency’s Fund. (B.T., Aralık). Çocuk haklarına dair sözleşme. (https://www.unicef.org/turkiye/en/convention-rights-child)
• United Nations International Children’s Emergency’s Fund. (B.T., Mart). Child marriage. (https://www.unicef.org/protection/child-marriage)
• United Nations International Children’s Emergency’s Fund. (B.T., Aralık). Convention on the Rights of the Child. (https://www.unicef.org/turkiye/en/convention-rights-child)
• United Nations Population Fund. (2020, Mart). Çocuk yaşta, erken ve zorla evliliklerin sağlık riskleri ve sonuçlarına çok sektörlü yaklaşım. https://turkiye.unfpa.org/
• United Nations Fund Fur Population Activities, (2020, Şubat). Child marriage. (https://www.unfpa.org/child-marriage)
• Zastrow, C., & Kirst-Ashman, K. (2016). İnsan davranışı ve sosyal çevre I. Nika Yayınevi, 568.

Toplam 41 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Kaynak Göster

Download or read online: Click here