Asıl adı Mehyea’dır. Amâlika tarafından yurtlarından uzaklaştırılan Benî Akīl kabilesi buraya yerleşmişti. Bir gece mâruz kaldıkları sel çadırları ve hayvanları sürükleyip götürdüğü için buraya Cuhfe (kuyu veya havuz dibinde kalan küçük su birikintisi) adını vermişler ve köy bu adla meşhur olmuştur.
Eskiden Suriye karayolunu tercih ederek Medîne-i Münevvere’ye uğramadan doğruca Mekke-i Mükerreme’ye gidenler Kızıldeniz sahiline 9 km. mesafedeki Cuhfe’de, Medine’ye uğrayanlar ise Zülhuleyfe’de ihrama girerlerdi. Zamanla Cuhfe terkedilmiş ve mîkāt yeri olarak Kızıldeniz kıyısındaki Râbiğ daha çok kullanılır olmuştur. Yâkūt el-Hamevî, o dönemde bir cuma camiinin bulunduğu Cuhfe’nin XIII. yüzyılda harap bir yer olduğunu, Mekke’den Medine’ye gidenlerin üç dört menzil sonra buraya ulaşabildiğini, Medine’ye 6, Câr’a ise 3 menzil uzaklıkta olduğunu söyler. Cuhfe’de eskiden hacıların barındığı kalede bugün evler ve bir çarşı bulunmaktadır. Cuhfe’nin girişinde Asr-ı saâdet’ten kalma Mescidü Azver, çıkışında ise Mescidü’l-eimme vardır. Bunlar günümüze kadar birkaç defa tamir görmüştür.
Bugün Medine-Mekke ve Cidde-Mekke otoyollarla birbirlerine bağlandığı için Râbiğ ve Cuhfe gibi eski yerleşim merkezleri önemlerini kaybetmişlerdir.
BİBLİYOGRAFYA
Ezrakī, Aḫbâru Mekke (Melhas), II, 153, 310.
Harbî, Kitâbü’l-Menâsik ve emâkini ṭuruḳı’l-ḥac ve meʿâlimi’l-Cezîre (nşr. Hamed el-Câsir), Riyad 1401/1981, s. 457-459.
Taberî, Târîḫ (Ebü’l-Fazl), I, 208.
Makdisî, Aḥsenü’t-teḳāsîm, s. 69.
Yâkūt, Muʿcemü’l-büldân, II, 111.
İbn Battûta, er-Riḥle, Kahire 1322-23, I, 93.
Âmirî, Behcetü’l-meḥâfil ve buġyetü’l-emâs̱il (nşr. Muhammed Sultan en-Nemnekânî), Kahire 1330-31, I, 166.
Mir’âtü’l-Haremeyn: Mir’ât-ı Mekke, I, 121.
Kāmûsü’l-a‘lâm, III, 1773.
İbrâhim Rifat Paşa, Mirʾâtü’l-Ḥaremeyn, I, 225.
Bu madde TDV İslâm Ansiklopedisi’nin 1993 yılında İstanbul’da basılan 8. cildinde, 82-83 numaralı sayfalarda yer almıştır.