Değişim Sürecinde Kırsal Kesim Aleviliği (Doç. Dr. Yahya Mustafa Keskin)

Değişim Sürecinde Kırsal Kesim Aleviliği Doç. Dr. Yahya Mustafa Keskin İLAHİYAT KİTAP
Son yıllarda dünyamızda meydana gelen değişimler, sanayi toplumundan bilgi toplumuna veya geleneksel toplumdan modern topluma geçiş süreci; globalleşme, yeni dünya düzeni, yeniden yapılanma, ulus devlet, etnisite ve alt/üst kimlik gibi birtakım yeni kavram ve düşünce tarzlarını beraberinde getirmiştir. Günümüzde, her yönüyle tek kutuplu bir dünya tasarımının anlatımı olarak algılanan globalleşme olgusunun getirdiği sosyo-kültürel ve ekonomik değişim ve dönüşüm rüzgarlarının ülkemizi de etkisi altına aldığı görülmektedir. Nitekim, ülkemiz, bugün, hızlı bir şekilde sosyo-kültürel ve ekonomik değişim ve dönüşüm sürecinden geçmekte olup, bu süreç, toplumsal yapımızın gelenekselden modern bir yapıya doğru evrilmesi sonucunu doğurmakta; buna bağlı olarak da, özellikle geleneksel toplumlarda, toplumsal yapının en önemli unsurlarından birisi olan din kurumu da, söz konusu değişimlerden nasibini almaktadır. Böyle olunca, Türk toplumunda yaşanan dinî hayatı daha iyi anlayabilmek için, söz konusu değişim sürecinin ülkemiz nüfusunun önemli bir kısmını teşkil ettiği ifade edilen ve daha çok kırsal kesimde yaşayan Alevîler’in dinî hayatı üzerinde ne gibi değişimlere yol açtığının bilimsel yöntemlerle ele alınması önemli bir husus olarak karşımızda durmaktadır. Buradan hareketle, araştırmanın konusunu, Elâzığ il merkezine bağlı bir Alevî kültür sahası olan “Sünköy” örneğinden yola çıkmak sûretiyle, sosyo-kültürel değişim ve dönüşüm süreçlerinin, kırsal kesimde yaşayan Alevîlerin dinî hayatı üzerinde meydana getirdiği değişmeleri anlamak ve açıklamak oluşturmaktadır.
Araştırma giriş ve dört ayrı bölümden oluşmaktadır. Araştırmanın konusu, önemi, amacı, sınırlılıkları, varsayımları ve yönteminin ele alındığı giriş kısmından sonra, birinci bölümde araştırmanın temel kavramları ve kuramı, ikinci bölümde sosyal bir olgu olarak Türkiye ve Elazığ yöresindeki Alevîlik-Bektaşîlik ile bu sahada yapılmış bilimsel çalışmalara, üçüncü bölümde ise, araştırmamıza konu olan ve değişim sürecinde kırsal kesim Alevîliğine özgün bir örnek oluşturan Sünköy’ün genel özellikleri (tarihi, sosyal, kültürel ve ekonomik yapısı) ile köydeki Alevîlik ve Dedelik kurumuna ve nihayet dördüncü ve son bölümde ise, araştırmanın bulgularına ve bunların değerlendirilmesine yer verilmiştir.
Şüphesiz, ülkemizin içinde bulunduğu sosyo-kültürel değişim ve dönüşüm sürecine bağlı olarak, geleneksel toplumların dinî hayatları üzerinde meydana gelen değişmelerin bir Alevî kültür sahası örnekleminden yola çıkarak ele alındığı bu araştırmanın, bu konuda mükemmel bir çalışma olduğunu iddia edemeyiz. Bununla birlikte, bu çalışmanın konuya ilgi duyan ve ileride bu konuya ilişkin araştırma yapacak bilim adamlarının çalışmalarına az da olsa bir katkısının olacağını ummaktayız.