Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde yetişen ve endemik bir tür olan Nepeta baytopii Hedge & Lamond’un’un in vitro mikroçoğaltım yollarının araştırılması

Tez KünyeDurumu
Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde yetişen ve endemik bir tür olan Nepeta baytopii Hedge & Lamond’un’un in vitro mikroçoğaltım yollarının araştırılması / Investigation of in vitro micropropagation pathways of endemic Nepeta baytopii Hedge & Lamond grown in Eastern Southeast Anatolia region
Yazar:MELEK SÜRER
Danışman: PROF. DR. SÜREYYA NAMLI
Yer Bilgisi: Dicle Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Biyoloji Ana Bilim Dalı
Konu:Biyoloji = Biology ; Biyoteknoloji = Biotechnology
Dizin:Biyoloji = Biology ; Endemikler = Endemics ; Mikroçoğaltma = Micropropagation
Onaylandı
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
66 s.
Bu çalışmada, endemik bitki olarak potansiyel önemi olan Nepeta baytopii Hedge & Lamond’un biyoteknolojik yöntemler ile uygun bir sterilizasyonu, çoğaltımı için uygun bir çalışma prosedürü tanımlanması ve araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmamızın ilk aşamasında doğal yetişme ortamından toplanan Nepeta baytopii Hedge & Lamond’un tohumları için bir seri sterilizasyon denemeleri yapıldı. Nepeta baytopii Hedge & Lamond ‘un tohumları bitki büyüme düzenleyicisi (BBD) içermeyen MS (Murashige and Skoog, 1962) besi ortamında çimlendirildi. İkinci aşamada sitokinin ve oksin tipine karar verilerek parametre çalışmaları gerçekleştirildi. Sürgün sayısı ve sürgün boyu açısından en iyi sitokinin oranı 0.125 mg/l BAP olduğuna karar verildi. Nepeta baytopii Hedge & Lamond’un tohumlarından elde edilen sürgünler direkt sürgün rejenerasyonu deneyleri için eksplant kaynağı olarak kullanıldı. Bu eksplantlar BAP ve KİN’in (0.00-0.0625-0.125-0.25-0.5-1-1.5-2-2.5 mg/l) 9 farklı konsantrasyonunu içeren MS besi ortamında ayrı ayrı ekimi yapıldı. Bundan sonra, yeni sürgünler 3-4 haftada bir taze kültür ortamına aktarıldı. Kültürün 21. gününde Nepeta baytopii Hedge & Lamond tohumlarından elde edilen sürgünler 0.125 mg/l BAP ile desteklenmiş MS besi ortamında prolifere edildiler. 0.125 mg/l BAP ile NAA, IAA, IBA ve 2,4-D’nin farklı konsantrasyonlarını (0.00-0.25-0.125-0.0625 mg/l) içeren besi ortamları ayrı ayrı hazırlanarak sürgün proliferasyonu üzerine oksin ve sitokininin kombine etkisi araştırılmıştır. En iyi köklenme oranı ise 0.125 mg/l BAP + 0.25 mg/L IBA içeren MS besin ortamında gelişen sürgünlerden elde edilmiştir. Daha sonra elde edilen köklü sürgünlerin toprağa adaptasyonu için aklimatizasyon çalışmaları yapılmıştır. Bu çalışma, bu önemli endemik bitkinin çoğaltılması ve korunması için etkili bir alternatif yöntem sunmaktadır.
In this study, it has been aimed to describe a working procedure for micropropagation of Nepeta baytopii Hedge & Lamond which has a potential value as endemic plant and investigate a suitable sterilization procedure and an appropriate working procedure for reproduction with biotechnological methods. In the first stage our study, a series of sterilization experiments were carried out for the seeds of Nepeta baytopii Hedge & Lamond collected from the natural growing environment. The seeds of Nepeta baytopii Hedge & Lamond were germinated on the hormone-free MS (Murashige and Skoog, 1962) medium supplemented with 30 g/l sucrose and 5.458 g/l agar (w/v). İn the second stage, parameter studies were performed by deciding to the type cytokinin and auxin. It was decided that the best cytokine ratio in terms of shoot number and shoot height was 0.125 BAP mg/l. For direct shoots regeneration experiments, the were used as explant sources, the shoots obtained from seeds of Nepeta baytopii Hedge & Lamond. This explants were cultured on MS medium containing nine different concentrations of BAP and Kinetin (0.00-0.0625-0.125-0.25-0.5-1-1.5-2-2.5 mg/l) seperately. After that, new shoots to on fresh culture medium every 3 to 4 weeks were subcultured. On the 21st day of culture, the shoots obtained from seeds of Nepeta baytopii Hedge & Lamond were proliferated in the MS medium supplemented with 0.125 mg/L BAP. In the third stage, the media containing 0.125 mg/l BAP and different concentrations of NAA, IAA, IBA and 2,4-D (0.00-0.25-0.125-0.0625 mg/l) were prepared separately and the combined effects of oxine and cytokinin on shoot proliferation were investigated. The best percentage of root formation was obtained from 0.125 mg/l BAP + 0.25 mg/l IBA supplemented MS medium. Acclimation studies has been done for adaptation of rooted shoots to soil. This is the first report on the study Nepeta baytopii Hedge & Lamond’s direct plant regeneration. This study presents an effective alternative method for propagation and preservation of this important endemic plant.

Download: Click here