| Tez Künye | Durumu | ||
| Urartuların Güney Kafkasya politikası / South Caucasus policy of the Urartians Yazar:ELMAR BAHSALIYEV Danışman: PROF. DR. ALPASLAN CEYLAN Yer Bilgisi: Atatürk Üniversitesi / Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü / Tarih Ana Bilim Dalı / Eskiçağ Tarihi Bilim Dalı Konu:Arkeoloji = Archeology ; Tarih = History Dizin:Doğal kaynaklar = Natural resources ; Eski Çağ = Old Age ; Güney Kafkasya = South Caucaus ; Kafkasya = Caucasus ; Kafkasya politikası = Caucasus policy ; Nahçıvan = Nakchivan ; Urartu Devleti = Urartian State ; Urartular = Urartians ; Urartular Dönemi = Urartians Period ; İskitler = Skythians | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2020 181 s. | ||
| Güney Kafkasya’nın coğrafi koşulları, doğal kaynakları ve Güney Kafkasya’yı Yakın Doğu ile bağlayan tarihi yollarının araştırmaları sonucunda, Urartuların Güney Kafkasya’da genişleme politikasının, bölgenin doğal kaynaklarından ve verimli topraklarından yaralanmak amacı taşıdığını göstermektedir. Urartu krallarının yaptığı seferler sırasında Aras Ovası’nın toprakları Urartu Devleti’nin denetimine geçmiş, burada Erebuni, Teyşebaini, Argiştihinili gibi krali şehirler kurulmuştur. Araştırmalara dayanarak söyleyebiliriz ki, Urartular bu şehirlerden diğer bölgelere yağma karakterli seferler düzenlemiş ve yerlilerin direnişiyle karşılaşmışlardır. Urartu yazıtlarında Gürcistan’da yerleşen Kulha ve Guriania ülkelerine yapılan saldırıların anlatılması da bunun kanıtıdır. Kulha Ülkesi Urartulara direndiğinden bu ülkeye de seferler düzenlenmiştir. Assur kaynakları Urartuların Guriania Ülkesi’nde yenilgiye uğramasından da söz etmiştir. Araştırmalar ve yazılı kaynaklar Güney Kafkasya’nın bazı ülkelerinin o sıradan Etiuniler’in haraç ödemekle kendi yönetimlerini koruduğunu göstermektedir. Nahçıvan’ın kuzeyindeki Sisian yazıtı da Etiuni halkı ile Urartular arasında bir anlaşma yapıldığını, bölgenin kontrol altında olduğunu göstermektedir. Urartular Nahçıvan’da da direnişle karşılaşmıştır. Bunun nedeni bir yandan İskitlerin, öte yandan ise Etiunilerin bu bölgeye yakın olması, ya da onların burada bulunmasıyla ilişkili olmalıdır. Oğlankale’nin yabancı saldırılara, aynı zamanda Urartulara karşı mücadelesinde ihtimal ki, İskitlerin ve Gökçe Gölü civarında Urartulara karşı ittifak yaratan Etiuni kabile birliğinin büyük rolü olmuştur. Büyük olasılıkla, Nahçıvan’daki Oğlankale şehri ve onun yönetimindeki araziler yabancı saldırılara karşı müttefikleriyle birlikte mücadele etmişlerdir. Urartu krallarına ait Yılandağ yazıtı ve Agsal kaya işaretleri onların yalnızca bu bölgeye yaptığı seferden söz etmektedir. Urartular Nahçıvan’dan geçerek Pluadi ülkesine varmışlardır. Urartular yalnızca egemenliklerinin ilk dönemlerinde Nahçıvan’a sefer yapmış, daha sonra yerel halkın direnişi yüzünden geniş çaplı seferler yapılamamıştır. Yapılan araştırmalar Oğlankale’nin Şerur yaylasını kapsayan küçük, yerli krallığın merkezi olduğunu göstermektedir. Söyleyebiliriz ki, Urartuların hiçbir zaman bu ülkeyi işgal etmemişlerdir. Anahtar Kelimeler: Güney Kafkasya, Urartu Devleti, Doğu Anadolu, Nahçıvan, İskitler, Etiuni | |||
| A study of the geographical environment, natural resources and historical road linking the South Caucasus to the Middle East shows that the extension policy of the Urartian State in the South Caucasus was linked by the use of their fertile soils and natural resources of the region. As a result of the occupation of the Urartian kings, the fertile lands of the Araxes Oasis fell under the control of the Urartian State and they built such royal cities as Erebuni, Teyşebaini, and Argiştihinili there. On the basis of research, it can be said that Urartians from these cities organized campaigns to other countries of the South Caucasus and met with their resistance. The information preserved in Urartian sources related to the trips of the regions of Georgia Kulha and Gurania confirms this. In view of the fact that the country Kulha resisted the Urartians, they burned even people. Assyrian sources claim that the Urartians suffered defeats in the country of Gurania. Research and written sources claim that some countries of the South Caucasus, including Etiuni with the condition of filing tributes, maintained their independence. The inscription that is perserved in Sisian near Nakhchivan also claims that there was an agreement between Etiuni and Urartian and the region was in control. In Nakhchivan, Urartu also met with resistance. This includes one side seen of Scythians here and on the other hand to the location of Etiuni tribes in the nearby region. In the resistance of Oğlankale against foreign invaders, including Urartu, Scythians and the Etiuni tribal union played a special role, which on the shore of Lake Gekce against Urartu formed an alliance. Probably, the city Oğlankale and the surrounding territories under it’s against in Nakhchivan the foreign invaders fought together by their allies. The inscription on Ilandag and the rock signs of Agsal refer only to the Urartian king’s trips organized to the region. They were coming from Nakhchivan to Pluadi. It can be said that Urartians only in the first years of their rule organized trips to Nakhchivan, and then the resistance of local peoples prevented them from organizing new trips. Research shows that Oğlankale was the capital of a small state in the Sharur region. We can say that Urartians never conquered this country. Keywords: South Caucasus, Urartian State, East Anatolia, Nakhchivan, Scythians, Etiuni | |||