| Tez Künye | Durumu | ||
| Emevi ve ilk Abbasi halifeleri döneminde Buhara bölgesi (53-232/674-847) / Yazar:HASAN KURT Danışman: PROF. DR. SABRİ HİZMETLİ Yer Bilgisi: Ankara Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı / İslam Tarihi Bilim Dalı Konu:Din = Religion ; Tarih = History Dizin:Abbasiler Dönemi = Abbasid Periods ; Buhara = Bukhara ; Emeviler Dönemi = Omayyads Period ; Maveraünnehir = Maveraun-nahr ; İslam tarihi = Islamic history | Onaylandı Doktora Türkçe 1997 291 s. | ||
| 290 ÖZET 674- 847 yıllan arasını içine alan “Emevi ve İlk Abbasi Halifeleri Döneminde Buhara Bölgesi” adlı tez, altı bölümden oluşmaktadır. Bunlar, Buhârâ’nın Coğrafi ve Fiziki Durumu, Buhârâ’nın Sosyal ve İdari Durumu, Buhârâ’nın Ekonomik ve Mali Durumu, Buhârâ’nın Siyasi ve Askeri Durumu, Buhârâ’nın Dini Durumu ve Buhârâ’nın İlmi ve Kültürel Durumu başlıklarını taşımaktadır. Bu bölümlerde varılan sonuçlara göre; arkeolojik araştırmalar neticesinde kumlusunun üzerinden en az 2300 yıl geçtiği belirlenen Buhârâ,müslümanların fethinden sonra her yönüyle mühim bir şehir haline gelmiştir. Burası İslâm öncesi dönemde halkın oturduğu şehristan ile yöneticilerin ve yönetim binalarının bulunduğu kaleden ibarettir. Daha sonra rabad (banliyö) denilen bölgenin eklenmesiyle şehir büyümüştür. Orta Asya’nın önemli ticaret yollarından biri üzerinde bulunan Buhârâ; Türk, Fars, Soğd ve Araplardan meydana gelen geniş bir etnik mozayiğe sahiptir. Yerleşim birimleri nehir ve sulama kanallarıyla çevrelenmiş olan şehrin ekonomik hayatında ziraatin önemli payı vardır. Bunun yanında ticaret, el sanatları ve dokumacılık da ona yakın derecede gelişmiştir. Buhârâ, 53/673-674′ den itibaren Arapların akınlarına uğramıştır. Araplar şehirde hakimiyeti ancak Kuteybe b. Müslim döneminde sağlayabilmiştir. Fakat daha sonra işbaşına gelen Horasan valilerinin ekonomik kaygıları nedeniyle, şehirde Arap hakimiyeti tehlikeye düşmüştür. Bu durum uzun yıllar süren bir mücadeleye yol açmış; Emevilerin yıkılıp yerine Abbasilerin geçmesine neden olmuştur. Küfe ve Basra gibi çevre şehirlerden gelen müslüman alimlerin gayretleriyle Buhârâ’ da halk, İslâm dinini tamamen benimsemiştir. Hatta Buhârâ dini ilimler sahasında önemli mesafe katetmiş ve Mekke, Medine, Bağdad, Küfe, Basra gibi hatırı sayılır bir merkez haline gelmiştir. | |||
| 291 SUMMARY The thesis titled “Bukhara During the Eras of Umayyads and Early Abbasid Khalifs” deals with the period between the years 674 and 847. The thesis comprises six chapters. They are as follows: Geographical Setting of Bukhara, Social and Administrative Structure in Bukhara, Economy of Bukhara, Politics and Military Power in Bukhara, Religion in Bukhara, Culture and Scholarship in Bukhara. According to the latest archeological findings Bukhara has been a dwelling for man for 2300 years. After Muslim conquest, its importance increased in all aspects in the region. Before Muslims the city was composed of a”shahristan” in which the citizens abode and a -castel where administrative staff lived in. Later a rabad (suburb) was attached to the citv. Bukhara was on one of the important trade routes. Therefore, Turks, Persians, Soghdians and Arabs made their ways to Bukhara and lived there. Agriculture also played an important role in Bukhara’s economy. The city was surrounded by rivers and irrigation canals. Besides, hand skills and textile industry were developed to a good standard. Beginning from 673-674 Bukhara was exposed to the attacks of Muslim Arabs. But they could control the city only during Qutayba b. Muslim’s era. Due to the economical interests of Arab Governors however, Arab sovereignity was jeopardized. This situation caused long term struggle, therefore the collapse of Umayyads’ power and eventually the domination of Abbasİds in the city. Due to the endeavors of Muslim scholarship from Kufa and Basra the Bukhara citizens embraced Islam. Moreover Bukhara became a center of Islamic sciences beside Makkah, Madina, Kufa and Basra. | |||