| Tez Künye | Durumu | ||
| Cumhuriyet Dönemi Besni’nin sosyal-kültürel, ekonomik yapısı ve Besni Pazarı / Social-cultural, economic structure of besni in the Republican Era and Besni Market Yazar:EMİNE SEKİLİ Danışman: PROF. DR. MEMET YETİŞGİN Yer Bilgisi: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Ana Bilim Dalı Konu:Tarih = History Dizin: | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2022 123 s. | ||
| Milattan önce 5000 yıllık tarihi bir geçmişe sahip olan Besni, yaşadığı dönemler itibariyle değişik isimlerle anılmıştır. Bu anlamda Komagene Krallığı zamanında adı Bahsna olan kent, daha sonra Bethesna (Süryânîce) adıyla zikredilmiştir. Bu isim, Arap ve Fars kaynaklarında Behesnâ olarak geçmektedir ki bu telaffuz şekliyle “eşsiz” ya da “cennete eş” anlamlarına gelen hesnâ kelimesinden türetilmiştir. Gelenek ve görenekleriyle Anadolu motiflerinden izler taşıyan Besni, düğün, cenaze ve mevlit törenleriyle eskiyi yaşatmaya devam etmektedir. Bununla beraber yörede bu folkloru ayakta tutmaya çalışan sanatçı ve yazarların gayreti, hem bu oyun ve adetlerin yaşamasına katkı sağlarken, diğer taraftan unutulmaya yüz tutmuş Besni folklorunun yazınsal anlamda da olsa yaşamasına katkıda bulunmuşlardır. Tarih boyunca ticaret kervanlarının yol güzergahında bulunmuş olan ilçe, daha önceleri şimdiki yerinden beş km uzaklıktaki kalenin etrafında kurulmuş bir kent idi. Kendisine uğrayan ticaret kervanlarından ticaret ve üretimi de öğrenen Besni, denizden 900 m yükseklikteki verimli alanlarda bir çok ürün yetiştirerek kendi ekonomisini geliştirmiştir. Çeşitli tarım ürünlerinin yetiştirildiği Besni’de en çok öne çıkan ve bu anlamda patenti alınan ürün Besni üzümüdür. Kendine has bir yapıya sahip olan Besni üzümü, iri taneli olması ve yöreye özgü bir yetiştirme tekniğine sahip olması bakımından farklılık arz eder. Nitekim yetiştirilmesi bakımından Besni üzümü, başlı başına Besni’de bir sektör olarak iç piyasaya açılmıştır. Buna bağlı olarak Besni üzümü, Besni Şire pazarına değişik ürünler olarak sunulabilmektedir. Bu bakımdan Besni üzümü, kendi içinde başta Peygamber üzümü olmak üzere birkaç çeşit olarak üretilmektedir. Bunlardan bir kısmı basık, şıra, pekmez ve cezerye gibi ürünlerin yapımında kullanılırken büyük bir yekûn tutan kısmı da iç ve dış pazarda yaş tüketim için piyasaya sürülmektedir. Besni’de sanayi ve istihdam alanları, daha çok tarıma bağlı olarak gelişmiştir. Yöresel ürünler, sanayi tesislerinden çok halkın kendi doğal yöntemleriyle üretilmekte ve piyasaya sunulmaktadır. Üretim ve piyasaya sürüm süreçlerinde en büyük etken II pazarlara aittir. Besni’de ürünlerin üretim ve piyasaya sunulmasında tercih edilen ticaret şekli şire pazarı yoluyla yapılmasıdır. Üreticileri bir araya getirme ve üretilen ürünlerin başka pazarlara sunulmasında ciddi bir etkiye sahiptir. Bu manada üreticilerin Besni bağlarında yetiştirdikleri el emeği ürünler, daha çok Besni Pazar kapsamında satışa sunulmaktadır. Besni Pazar, sadece tarla ve bağ ürünleri ile de öne çıkmaz, zaman için küçük sanayi atölyelerinde üretilen ürünlerin alışverişinin de yapıldığı alanlar haline gelmişlerdir. Besni Şire pazarı, ekonomik canlanma ile sosyalleşmenin, kültürel manevi varlıkların aktarımı ile tecrübenin sonraki nesillere aktarıldığı bir aile görüntüsü içinde faaliyetlerine devam etmektedir. | |||
| Besni, which has a history dating back to 5000 years before Christ, has been called with different names according to the periods. The city, whose name was Bahsna during the Komagene Kingdom, was later called as Bethesna (Syriac). This name is mentioned as Behesnâ in Arabic and Persian sources, which is derived from the word hesnâ, which means “unique” or “similar to heaven”. Besni, which carries traces of Anatolian motifs with its traditions and customs, continues to keep the past alive with weddings, funerals and mawlid ceremonies. In addition, the efforts of artists and writers trying to keep this folklore alive in the region contributed not only to the survival of these plays and customs, on the other hand, but also contributed to the survival of the forgotten Besni folklore, albeit in a literary sense. The district, which has been on the roads of the trade caravans throughout history, was previously located at the site of the present castle, which is five kilometers away. Besni, which also learned trade and production from the trade caravans visiting the district, developed its own economy by growing many economic products in the fertile regions 900 m high from the sea. Besni grape is the most prominent and patented product in Besni, where various agricultural products are grown. Besni grape, which has its own structure, differs in terms of being coarse and having a special growing technique which belongs to the region. As a matter of fact, in terms of its cultivation, Besni grape has been opened to the domestic market as a sector on its own in Besni. Accordingly, Besni grapes can be offered to the Besni Şire market as different products. In this respect, Besni grape is produced in several varieties, especially grape peygamber. While some of them are used in the production of products such as pressed juice, must, molasses and cezerye, a large part of them is put on the market for fresh consumption in the domestic and foreign markets. Industry and employment area in Besni developed mostly depending on agriculture. Local products are produced and put on market by local people in their own natural way rather than industrial facilities. The biggest part belongs to Bazaars in the process of production and putting on the market. It is the Şire Bazaar which has the biggest factor in the production and putting on the market in Besni. It has a crucial factor of assembling the manufacturers and putting the products on the other markets. | |||