EVS b. HAVLÎ

Annesi Cemîle bint Übey, münafıklığı ile meşhur Abdullah b. Übey b. Selûl’ün kardeşidir. İslâm’ın ilk yıllarında okuma yazma bilen az sayıdaki sahâbîlerden biri olan Evs Hz. Peygamber’in vahiy kâtiplerindendi. İyi yüzmesi ve ok atmadaki maharetiyle de bilinirdi. Başta Bedir, Uhud ve Hendek gazveleri olmak üzere Hz. Peygamber’in katıldığı bütün savaşlarda bulundu. Hicretten sonra Resûl-i Ekrem onunla muhacirlerden Şücâ‘ b. Vehb el-Esedî arasında kardeşlik bağı (muâhât) kurdu. Evs’in Hz. Ömer’le kardeş yapıldığı ve Resûlullah’ın meclisinde onunla gün aşırı nöbetleşe kalarak olup biten hadiseleri ve yeni bilgileri birbirlerine anlattıkları da rivayet edilmektedir (İbn Beşküvâl, II, 603). Umretü’l-kazâ seferinde Kureyşliler’in muhtemel bir saldırısını önlemek için görevlendirilen 200 askerin başına Hz. Peygamber’in Evs’i getirmesi onun iyi bir savaşçı olduğunu göstermektedir. Evs b. Havlî Hz. Peygamber’in naaşının yıkanması, kefenlenmesi ve defnedilmesi işine ensarı temsilen bizzat katılmıştır.

Kaynaklarda, Evs b. Havlî’nin Hz. Osman’ın şehid edilmesinden önce Medine’de vefat ettiği belirtilmekte, fakat kesin bir tarih verilmemektedir.

BİBLİYOGRAFYA

Müsned, I, 260.

İbn Mâce “Cenâʾiz”, 65.

İbn Sa‘d, eṭ-Ṭabaḳāt, III, 542-543.

İbn Abdülber, el-İstîʿâb, I, 77-78.

İbn Beşküvâl, Ġavâmizü’l-esmâʾi’l-mübheme (nşr. İzzeddin Ali Seyyid – Muhammed Kemâleddin İzzeddin), Beyrut 1987, II, 602-603.

İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-ġābe, I, 170.

a.mlf., el-Lübâb, I, 471.

İbn Hacer, el-İṣâbe, I, 84.

M. Mustafa el-A‘zamî, Küttâbü’n-nebî, Riyad 1401/1981, s. 46-47.