Fatma Özmen. Lamıum L. cinsinin (Lamıaceae) filogenisi. Yüksek lisans tezi (2023)

Tez KünyeDurumu
Lamıum L. cinsinin (Lamıaceae) filogenisi / Phylogeny of the genus Lamium L. (Lamiaceae)
Yazar:FATMA ÖZMEN
Danışman: PROF. DR. HAYRİ DUMAN
Yer Bilgisi: Gazi Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Biyoloji Ana Bilim Dalı / Biyoloji Bilim Dalı
Konu:Biyoloji = Biology
Dizin:
Onaylandı
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
61 s.
Nanegiller (Lamiaceae) familyası içinde yer alan Lamium L. cinsi özellikle Akdeniz, Iran-Turan ve Avrupa-Sibirya (Circumboreal) fitocoğrafik bölgesinde doğal dağılım gösteren taksonomik ve filogenetik açıdan oldukça problemli bir cinsdir. Cinsin taksonomisi üzerine yapılan son monografik çalışmada Mennema bir çözüm üretmekten çok daha fazla problemi beraberinde getirmiştir. Bu son çalışmada cinsin 16 türü ve 33 taksonu bulunduğunu rapor edilmiştir. Birçok lokal ve endemik tür bu çalışmayla ya sinonim haline getirilmiş veya tür altı taksonomik kategorilerde değerlendirilmiştir. Bunun sonucu olarak birçok türün morfolojik betimlemeleri genişlemiş ve koruma altına alınması gereken birçok lokal tür de ortadan kalkmıştır. Cins üzerine yapılan iki moleküler filogenetik çalışmada kullanılan türler (bir tanesi daha çok gen bölgelerinin ayırediciliğini ortaya koymak için yapılmış) son monograf çalışması temelinde hazırlandığı için bu çalışmalarda genelde sadece geçerli isimleri olan taksonlar kullanılmaya çalışılmıştır. Hatta, beş tür bu filogenetik çalışmalarda hiç yer almamıştır. Fakat, son yıllarda yapılan taksonomik çalışmalar Mennema tarafından sinonim yapılan bazı taksonların, özellikle Türkiye endemiklerinin, canlandırılması gerektiğini ve Mennema’nın cinsiçi sınıflamasının hatalı olduğunu ortaya çıkmıştır. Biz bu önerilen çalışmada, Lamium cinsinin sadece bilinen tüm tür ve taksonlarını değil yeniden canlandırılması düşünülen, taksonomik pozisyonları problemli ve Dünya için yeni olan taksonlarıda kullanarak cinsin en geniş kapsamlı Dünya filogenisini ortaya çıkarmayı hedeflemekteyiz. Önerilen tezde 2 çekirdek (ITS, ETS) ve 4 kloroplast (matK, rpoA, ycf1, psba-trnH) gen bölgesi kullanılmıştır. ETS bölgesi ve ycf1 bölgesi ilk defa bu çalışmada kullanılmıştır. Maksimum Likelihood ve Bayesian analizleri temelinde filogenetik ağaçlar üretilmiştir. Tez sonunda özellikle ülkemize özgü endemik türlerin büyük kısmının canlandırılması öngörülmektedir, dolayısıyla bu tez ülkemiz biyoçeşitliliğine katkı sağlanacak ve lokal türlerin veya taksonların korunmaları için programlar geliştirilecektir. Ayrıca, filogenetik sonuçlar Mennema’nın cinsiçi sınıflandırmasının büyük ölçüde hatalı olduğunu, yeni bir cinsiçi sınıflandırma yapılması gerektiğini ortaya koymuştur.
Lamium L., which belongs to family Lamiaceae, is a taxonomically and phylogenetically difficult genus and particularly distributed in Mediterranean, Irano-Turanian and Euro-Siberian (Circumboreal) phytogeographic regions. Latest monografic study conducted by Mennema (1989) on the genus bring many taxonomic problems rather than solving existing problems. In this study, 16 species and 33 taxa were reported from the genus. Many local and endemic species were treated as synonyms, subspecies or varieties. Therefore, species boundries and descriptions were expanded and many local species which should be conserved were dissappered. In the two molecular phylogenetic studies (one of them was mainly investigated usefullness of the gen regions) on the genus, only accepted names were used because they are based on the latest monographic study. Even, five species were not included in these studies. However, latest taxonomic studies show that Mennema’s taxonomic treatment and infrageneric grouping is not fully correct and some species used in this study particularly Turkish endemics should be resurrected. In the proposed thesis, we aim to find out World Phylogeny of the genus not only from all known species and taxa but also from taxonomically problematic taxa and new taxa. In the proposed thesis, 2 nuclear (ITS, ETS) and 4 chloroplast (matK, rpoA, ycf1, psba-trnH) gene regions were used. The ETS region and the ycf1 region were used for the first time in this study. Phylogenetic trees were produced on the basis of Maximum Likelihood and Bayesian analyses. At the end of the thesis, we propose to resurrect many Turkish endemic species, in this way we will make contributions on Turkish biodiversity and establish conservation program for these species or taxa. In addition, the phylogenetic results revealed that the inbreeding classification of Mennema was largely inaccurate and a new inbreeding classification was required.

Download: Click here