| Tez Künye | Durumu | ||
| Osmanlı Devleti’nin adli modernleşme sürecinde avukatlık mesleği / The profession of lawyer during the judicial modernization of the Ottoman State Yazar:FUNDA ÖZTÜRK Danışman: PROF. DR. CENK REYHAN Yer Bilgisi: Gazi Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Ana Bilim Dalı / Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı Konu:Tarih = History Dizin:Adliye teşkilatı = Judicial organization ; Avukatlar = Lawyers ; Avukatlık = Attorneyship ; Modernleşme = Modernization ; Nizamnameler = Nizamnames ; Osmanlı Devleti = Ottoman State ; Osmanlı Dönemi = Ottoman Period ; Osmanlı tarihi = Ottoman history ; Tarih = History ; Yakın Çağ = Modern Times | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2017 207 s. | ||
| Tanzimat Dönemi’yle başlayan adli modernleşmeyle birlikte Osmanlı Devleti’nin adli yapısında önemli değişiklikler görülmüştür. Ceza hukuku alanında başlayan değişim kendini ticaret, arazi, aile hukuku gibi alanlarında da göstermiştir. Adli modernleşme, Osmanlı Devleti’nin hukuk sistemi içerisinde yer alan mesleki yapılarda değişiklikler yaratmıştır. Tanzimat Fermanı’nda dile getirilen kişilik hakları doğrultusunda, ifta, müzevirlik, ayak kavaflığı, arzuhalcilik gibi bireysel savunma için kullanılan mesleki yapılar yerlerini dava vekilliğine bırakmıştır. Öncelikli olarak Tanzimat ve Islahat Fermanları, 1858 Ceza Kanûnu, Usûl-i Muhakeme-i Ticaret Nizamnâmesi, Şurâ-yı Devlet Dahili Nizamnâmesi, Mecelle gibi düzenlemelerde, dava vekilliğine atıfta bulunmak kaydıyla, yer verilmiştir. 1876 tarihli Dersaadet Dava Vekilleri Nizamnâmesi ile de dava vekâleti mesleğine giriş ve kabul şartları, dava vekillerinin görevleri, dereceleri ile ücretleri, dava vekili cemiyetinin oluşumu ve görevi ile ilgili ayrıntılı çalışma yapılmıştır. Bu nizamname ile dava vekilliği resmi olarak varlığını göstermiştir. Dava vekilliğinin resmiyet kazanmasıyla birlikte dava vekili yetiştirmek amacıyla Hukuk Mektebi açılmış ve adli yapı eğitim sistemiyle de desteklenmiştir. Nizamiye mahkemelerinde, dava vekili zorunluluğu getirilmesi dava vekilliğinin Osmanlı Devleti’nin adli yapısında iyice yerleşmesinde etki etmiştir. Dava vekâletinin göstermiş olduğu ilerlemeyle birlikte Dava Vekilleri Cemiyeti kurulmuş böylece dava vekilleri bu sistem içerisinde denetim ve kontrol altına alınmıştır. Cumhuriyet dönemine kadar var olma mücadelesi veren dava vekâleti mesleği 1924 tarihli Muhamat Kanunu’yla ilk kez meslek haline gelmiştir. Anahtar Kelimeler : Dava Vekili, Dava Vekâleti, Nizamnameler, Nizamiye Mahkemesi,Dava Vekilleri Cemiyeti, Hukuk Mektebi | |||
| The process of judicial modernization that began with the Reform Period (Tanzimat Dönemi) led to important changes in the judicial structure of the Ottoman State, which initially began in the area of criminal law and soon continued in the areas of trade, land and family law. This judicial modernization also brought changes in the professional structures of Ottoman State’s legal system, and in line with the individual rights articulated in Imperial Edict of Reorganization (Tanzimat Fermanı),lawyers replaced various professions that previously assumed the role of counsel for defendants, such as the ifta (ratifier), müzevir (informer), ayak kavafı (newsmonger) and arzuhal (petitioner). The profession of lawyer was mentioned in regulations such as in the Imperial Edict of Reorganization, the Ottoman Criminal Code of 1858, the Law on the Regulation of the Rules of Trade (Usûl-i Muhakeme-i Ticaret Nizamnamesi), the Council of State (Şurâ-yı Devlet), the Regulation on Internal Affairs (Dahili Nizamnamesi) and the Ottoman Civil Code (Mecelle). The Dersaadet Regulation on Attorneys of 1876 outlined in detail the conditions and criteria for the entry and acceptance of lawyers into the profession; the duties of lawyers; their ranks and fees; and the establishment and duties of Bar Associations. This regulation formally defined the profession of lawyer in the Ottoman State. With the profession gaining an official status, the School of Law (Hukuk Mektebi) was also established to train lawyers, and the newly-emerging legal structure was also supported by the education system. Having a lawyer became mandatory in nizamiye courts (which acted both as criminal and commercial courts), and this further contributed to turning the profession of lawyer into an integral part of the Ottoman State’s judicial structure. In parallel to the progress and development of the practice of the law, an Association of Lawyers (Dava Vekilleri Cemiyeti) was also established, which brought a certain level of supervision and control over lawyers within the system. And while the profession had to put considerable effort in maintaining its position and existence until the advent of the Republic of Turkey, it became a legally-recognized profession for the first time with the Law on Lawyers (Muhamat Kanunu) enacted in 1924. Key Words : Lawyer, Profession of Lawyer, Regulations, Nizamiye Courts,Association of Lawyers (Dava Vekilleri Cemiyeti), School of Law (Hukuk Mektebi) | |||