GIRAUD, René

Cezayir’de doğdu. Bütün tahsilini burada tamamladı ve Latince öğretmeni olarak 1944 yılına kadar orta öğretim kuruluşlarında görev yaptı. Çalışma alanında kazandığı uzmanlık ve Naziler’e karşı “Combat” direniş hareketi içinde gösterdiği çabalar, kendisine 1944’te Geçici Fransız Cumhuriyeti hükümeti tarafından yabancı ülkelerde kültürel bir görev verilmesini sağladı. Bunun üzerine Giraud teklif edilen yerler arasından Türkiye’yi seçerek Ankara’ya gitti.

Giraud on sekiz yıl Ankara’da kaldı; önce Dil ve Tarih-Coğrafya, sonra da Siyasal Bilgiler fakültelerinde Fransızca dersleri verdi. Bu arada çağdaş Türk dilinin geçirdiği gelişmelerle ve yeni edebî akımlarla ilgilendi. Yaşayan Türkçe’nin meselelerini araştırırken Türk dilinin geçmişini öğrenmek ihtiyacını duyması üzerine eski Türk yazıtlarını incelemeye başladı ve özellikle bunlar arasında ayrı bir yeri olan Bain Tsokto anıtıyla meşgul oldu. İlim çevrelerinde Tonyukuk anıtı adıyla tanınan bu eserin yazıtıyla 1945’te uğraşmaya başlayan Giraud hazırladığı iki kitabı 1957 yılı sonunda bitirerek baskıya verdi. Onun doktora tezi olarak kabul edilen bu çalışmalardan L’Empire des turcs célestes. Les règnes d’Elterch, Qapghan et Bilgä (680-734) adını taşıyanı 1960’ta (Paris), L’inscription de Baïn Tsokto adındaki diğeri ise 1961’de (Paris) çıktı.

Eserlerini 1957’de basımevine teslim eden Giraud, Pentti Aalto’nun 1958’de çıkan “Materialien zu den alttürkischen Inschriften der Mongolei” (SFOu., LX/7, s. 1-94) başlıklı yazısında yayımlamış olduğu Tonyukuk anıtının mükemmel fotoğraflarını değerlendirememiştir. Bununla birlikte Kâşgarlı Mahmud’un Dîvânü lugāti’t-Türk adlı sözlüğünden faydalanarak L’inscription de Baïn Tsokto adlı eserinde, Vilhelm Thomsen ve Wilhelm Radloff gibi bilginlerin çevirilerine birçok düzeltme ve eklemeler yapmış, ancak bu arada tartışmaya açık birtakım yorumlar da getirmiştir. Onun ortaya koyduğu Eski Türkçe’nin yazım kuralları yazıtın anlaşılmasında karşılaşılan birçok güçlüğü çözümlemiş, ayrıca diğer Orhon yazıtlarındaki tartışmalara yol açan bazı yerlerin açıklık kazanmasını da sağlamıştır.

Giraud 1962 yılında Fransa’ya döndükten sonra Strasbourg Üniversitesi’nde Türkoloji öğretimini düzenlemekle görevlendirildi, 1964’te de kürsü başkanlığına getirildi. Onun Türkoloji Enstitüsü’nün kuruluşuna yönelik çabaları, Strasbourg Üniversitesi’nde Doğu bilimleri alanında çok verimli gelişmelerin meydana gelmesine yol açmıştır.

BİBLİYOGRAFYA

L. Bazin, “René Giraud et la turcologie”, Turcica, I, Paris 1969, s. 242-246.