HAMDÂN es-SÜLEMÎ

182’de (798) doğdu. Nîşâburlu olup baba tarafından Ezd, anne tarafından Süleym kabilesine mensuptur. İsminin farklı şekilde telaffuz edilmesiyle ortaya çıkan Hamdân lakabı ve Sülemî nisbesiyle tanınır. Âlî isnadlı hadis cüzüyle bilinen meşhur mutasavvıf İbn Nüceyd (ö. 366/977) onun torunudur.

Hamdân öğrenimine Nîşâbur’da başladı. Daha sonra tahsil için Bağdat, Kûfe, Basra, Hicaz, Yemen, Şam, Horasan, el-Cezîre gibi ilim merkezlerini dolaştı. Abdürrezzâk es-San‘ânî, Muhammed b. Yûsuf el-Firyâbî, Ubeydullah b. Mûsâ el-Absî, Ebû Müshir, Yahyâ b. Yahyâ en-Nîsâbûrî gibi âlimlerden hadis öğrendi ve Horasan’ın tanınmış muhaddislerinden biri oldu. Kendisinden de Buhârî (el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ’in dışındaki eserlerinde), Müslim, Ebû Dâvûd, Nesâî ve İbn Mâce gibi muhaddisler hadis rivayet ettiler.

Müslim ve Dârekutnî tarafından sika kabul edilen ve hocası Abdürrezzâk es-San‘ânî’den Ṣaḥîfetü Hemmâm b. Münebbih’i rivayet etmek suretiyle eserin günümüze ulaşmasını sağlayan Hamdân es-Sülemî’nin rivayetleri Ebû Dâvûd, Nesâî ve İbn Mâce’nin es-Sünen’lerinde yer almaktadır.

Bazı kaynaklarda Hamdân es-Sülemî’nin bir kısım hadisleri ihtiva eden bir cüzünün bulunduğu belirtilmekteyse de (Kehhâle, II, 210) bu cüzün günümüze ulaşıp ulaşmadığı bilinmemektedir.

BİBLİYOGRAFYA

İbn Ebû Hâtim, el-Cerḥ ve’t-taʿdîl, II, 81.

İbn Hibbân, es̱-S̱iḳāt, VIII, 47.

Halîl b. Abdullah b. Ahmed el-Halîlî, el-İrşâd fî maʿrifeti ʿulemâʾi’l-ḥadîs̱ (nşr. M. Saîd b. Ömer İdrîs), Riyad 1409/1989, II, 812.

Sem‘ânî, el-Ensâb, VII, 112.

İbn Asâkir, Târîḫu Dımaşḳ (Amrî), VI, 106-110.

İbnü’s-Salâh, ʿUlûmü’l-ḥadîs̱, s. 343-344.

İbnü’l-Adîm, Buġyetü’ṭ-ṭaleb, III, 1262-1268.

Mizzî, Tehẕîbü’l-Kemâl, I, 522-525.

İbn Abdülhâdî, ʿUlemâʾü’l-ḥadîs̱, II, 255.

Zehebî, Teẕkiretü’l-ḥuffâẓ, II, 565.

a.mlf., Aʿlâmü’n-nübelâʾ, XII, 384-388.

İbn Hacer, Tehẕîbü’t-Tehẕîb, I, 91-92.

Kehhâle, Muʿcemü’l-müʾellifîn, II, 210.

Muhammed Hamîdullah, Muhtasar Hadis Tarihi ve Sahifa-i Hemmam İbn Münebbih (trc. Kemal Kuşçu), İstanbul 1967, s. 57-58, 67, 84.

Abdülgaffâr Süleyman el-Bündârî v.dğr., Mevsûʿatü ricâli’l-kütübi’t-tisʿa, Beyrut 1413/1993, I, 44, 389.