Hasankeyf’in medyatikleşen ve dijitalleşen toplumsal belleği: Twitter’da metin madenciliği araştırması

Tez KünyeDurumu
Hasankeyf’in medyatikleşen ve dijitalleşen toplumsal belleği: Twitter’da metin madenciliği araştırması / Mediatic and digital memory of Hasankeyf: A text mining research on Twitter
Yazar:ESRA TANİ
Danışman: PROF. DR. HATUN BOZTEPE TAŞKIRAN
Yer Bilgisi: İstanbul Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
Konu:Sosyoloji = Sociology ; İletişim Bilimleri = Communication Sciences
Dizin:Batman-Hasankeyf = Batman-Hasankeyf ; Kolektif bellek = Collective memory ; Kültürel bellek = Cultural memory ; Metin madenciliği = Text mining ; Toplumsal bellek = Social memory ; Toplumsal hareketler = ; Twitter = Twitter ; Yeni medya = New media ; Çevreci hareketler = Environmentalist movements
Onaylandı
Doktora
Türkçe
2022
237 s.
İletişim teknolojileri toplumsal belleğin gelecek kuşaklara aktarılmasındaki en önemli araçlardandır. Basılı, görsel ve sesli mecraların gelişmesiyle, medyanın toplumsal bellek inşasındaki rolü artmıştır. Gazete, sinema, televizyon ve fotoğraf/video gibi teknolojilerin geçmişin yeniden inşası üzerindeki etkisini inceleyen önemli bir literatür oluşmuştur. Dijitalleşme süreciyle internet hem bireysel hem de kolektif hatırlama ve unutma süreçlerini keskin bir şekilde değiştirmiştir. Aynı zamanda müze, sanat galerisi, arşiv, kütüphane ve üniversite gibi kültür taşıyıcısı kurumlar faaliyetlerini dijitale taşımak için yoğun çaba sarf etmektedir. Bu araştırmanın konusu dünyanın önemli kültür miraslarından biri olan ve Ilısu Barajı suları altında kalarak yok olmaması için 2007-2020 yılları arasında bir toplumsal harekete dönüşen Hasankeyf’tir. Araştırmada toplamda 70 bine yakın bir veri üzerinde çalışıldığı için çok katmanlı analizler yapılmıştır. Bu nedenle üç ana amacı ve ayrıca alt amaçları vardır. Araştırmanın birincil amacı, Hasankeyf’in yok oluşuyla alakalı kamuoyunun Twitter’da dile getirdiği söylemleri ve karşı çıkış argümanlarını belirleyerek yıllardır devam eden bir toplumsal hareketin dijital belleğini açığa çıkarabilmektir. Araştırmanın ikincil amacı yerel, yaygın ve yabancı medyanın Hasankeyf’i haberleştirme oranlarını ve gelişmeleri hangi çerçeveden sunduklarını belirlemektir. Araştırmanın üçüncül amacı kamuoyunun ve resmi kurumların olayla ilgili bakış açılarının ve söylemlerinin farklılaşıp farklılaşmadığını ve farklılaştıysa ne yönde olduğunu açığa çıkarmaktır. Araştırmada metin madenciliği yöntemi kullanılmıştır. Hasankeyf’in sular altında kalmadan önceki son ayı, sular altında kaldığı ay ve sular altında kaldıktan bir yıl sonraki aynı ayda Twitter’dan veri çekilmiştir. Çekilen veriler üzerinde ön işlemler yapıldıktan sonra NVivo 12’de analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda kamuoyunun Hasankeyf’in sular altında kalmasına şiddetle karşı çıktığı anlaşılmıştır. Kamuoyunun iki temel argümanı; kültürel belleğin yok olma tehlikesi ve yaşanacak çevresel yıkımdır. Hasankeyf’te yaşanan toplumsal sorunlara bakış açısında kamuoyu ve resmi kurumların söylemlerinin oldukça farklı olduğu anlaşılmıştır. Hem yerel hem yaygın hem de yabancı medyanın paylaştığı haberlerde konuyu ele alma, başlık ve görsel seçimlerinin oldukça benzer olduğu anlaşılmıştır. Öte yandan yaygın ve yabancı medya sorunu daha genel bir çerçeveden sunmuştur. Dünyada yükselen bir iklim krizi varken ekolojik bir alanın yok edilmesi, önemli bir kültür mirasının tahrip edilmesi ve kamuoyu tepkilerinin politikacılar tarafından dikkate alınmaması haberlerde öne çıkarılmıştır. Ancak yerel gazetelerde özellikle bölge insanıyla yapılan röportajlar ve yeni Hasankeyf’in mevcut sorunlarının daha çok haberleştirildiği gözlenmiştir.
Communication technologies are one of the most critical tools in transferring social memory to future generations. With the development of printed, visual, and audio channels, the role of the media in the construction of social memory has increased. There has been a substantial body of literature examining the impact of newspapers, movies, television, and the camera on the reconstruction of the past. With digitalization, the internet has changed both individual and collective processes of remembering and forgetting. At the same time, cultural carrier institutions such as museums, art galleries, archives, libraries, and universities are making great efforts to digitize their activities. The subject of this research is Hasankeyf, one of the most important cultural heritages of the world. A social movement took place between 2007 and 2020 so that the flooding of the Ilisu Dam would not destroy Hasankeyf region. The primary purpose of the research is to reveal the digital memory of a social movement that has been going on for years by identifying the discourses and arguments expressed on Twitter about the destruction of Hasankeyf. The secondary aim of the research is to determine from which framework local, mainstream, and foreign media present the events in Hasankeyf. The third aim is to reveal whether the perspectives and discourses of the public and official institutions about the issue differ. The method of the research is text mining. Data were extracted from Twitter in the last month before Hasankeyf was flooded, the month it was submerged, and the same month one year after the flooding. After preprocessing the collected data, it was analyzed in NVivo 12 program. A multi-layered analysis was conducted on nearly 70 thousand data set. The results of the research can be basically listed as follows; the public strongly opposed the flooding of Hasankeyf. The two main arguments of the public are the risk of extinction of cultural memory and environmental destruction. The public and official institutions’ perspectives on the social problems in Hasankeyf are quite different. On the other hand, the coverage, headline and visual selections are very similar in local, mainstream, and foreign media news. However, while mainstream and foreign media presented the problem from a more general framework, local newspapers featured regional problems more frequently.

Download: Click here