Hatice Kübra Uygur. Kutsal mekan bağlamında Mardin Süryanilerinin anlatıları. Doktora tezi (2015)

Tez KünyeDurumu
Kutsal mekan bağlamında Mardin Süryanilerinin anlatıları / The narratives of Mardin Syriac in the context of sacred place
Yazar:HATİCE KÜBRA UYGUR
Danışman: DOÇ. DR. GÜLİN ÖĞÜT EKER
Yer Bilgisi: Hacettepe Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı / Türk Halk Bilimi (Folklor) Bilim Dalı
Konu:Halk Bilimi (Folklor) = Folklore ; Türk Dili ve Edebiyatı = Turkish Language and Literature
Dizin:Dini tören = Ritual ; Efsaneler = Mythologies ; Gelenekler = Traditions ; Kiliseler = Churchs ; Kutsal yerler = Sacred places ; Kutsallık = Holiness ; Manastır = Monastery ; Mardin = Mardin ; Mekan kimliği = Space identity ; Süryaniler = Syrians
Onaylandı
Doktora
Türkçe
2015
574 s.
Bu tezin konusu; Mardin’de yaşayan Süryanileri, kutsal mekânları bağlamında ele alıp bu çerçevede oluşan ritüellerin (ayinsel ve büyüsel uygulamalar) ve anlatıların (hagiografi, efsane, menkıbe, memorat) kültürel dokuyla olan etkileşimini değerlendirmektir. Tez; giriş ve dört bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde; Mardin ve Turabdin yöresinin tarihî ve coğrafî sınırları çizilmiştir. Birinci bölümde; kültür ve inanç boyutuyla Süryanilerin tarihsel serüvenlerine, kimliklerine, dillerine, dinlerine dair başlıklar yer almaktadır. Mardin ile yöresinde bulunan kilise ve manastırların tarihçeleri hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde; bu kilise ve manastırlara adını veren azizlerin/azizelerin anlatıları ve yaşam öyküleri derlenmiştir. Üçüncü bölümde ise; kültür, kimlik ve mekân kavramları bağlamında kutsal mekânların ve azizlerin işlevselliği tartışılmıştır. Azizlerin mucizevî yaşam öykülerine yönelik bu anlatıların, mekânsal bağlamdaki etkisi de tartışılmaktadır. Anlatının ve mekânın işlevselliğinin, Süryani cemaati üzerindeki etkisinin yanı sıra toplumsal belleğin, kutsal mekân ile olan etkileşimi bağlamında da konu tartışılmıştır. Yörenin etnik yapısı göz önüne alındığında bu anlatılara dair mucizevî inançların, diğer din mensupları üzerindeki etkisi de ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışmanın sonunda ise; kaynak kişilerin listesi ve kaynakça yer almaktadır. Sahadan elde edilen veriler ışığında, metin merkezli ve bağlamsal metotlar eklektik olarak kullanılmıştır. Anahtar Kelimeler Mardin, Süryaniler, Azizler, Kutsal Mekânlar (Kilise-Manastır), Efsane, Anlatı.
The objective of this thesis is to examine the Assyrians, who live in Mardin, in the context of their sacred spaces and to evaluate the interaction of rituals, which were emerged within this framework (liturgical and magical practices) and narratives (hagiography, legends, sagas, memorials) with the cultural texture. The thesis consist of an introduction and three chapters. In the introduction part, the geographical boundaries of Mardin and Turabdin district are drawn. At the first chapter, there are titles about Assyrians’ historical adventures, identity, language and religion. At the first chapter, information about churches and monasteries in the district of Mardin is given. At the second chapter, the narratives of saints whose name was given to these churches and monasteries is told, and at the fourth chapter, in the context of culture, identity and space, the functionality of sacred spaces and saints is discussed. The effects of these narratives, which are about the saints’ miraculous life stories, is also discussed within spatial context. The case is analysed within the scope of the effect of the functionality of narrative and space on Assyrian community and the interaction of public memory with sacred space. The effect of miraculous beliefs over the other religions’ members is also tried to be put forward by considering the ethnical structure of district. The sources and bibliography take part at the end of the study. In the light of the data obtained from field, text based and contextual methods are used eclectically. Key words: Assyrians, Mardin, sacred spaces (church, monastery), saints, legend, narrative.

Download: Click here