Van ili sınırları içinde Hoşap Kalesi’nin eteğinde Hoşap suyu (Güzelsu) üzerindedir. Halen hizmet gören köprü, 1082 (1671) yılında Mahmûdî beylerinden Evliya Bey tarafından yaptırılmış olup onun adıyla da anılır.
Ortadaki büyük, yanlardakiler küçük üç sivri kemerli göze sahip olan köprü kesme taştan inşa edilmiştir ve 32 m. uzunluğunda, 5 m. genişliğindedir; tabliyesi toprak dolgulu stabilize yol şeklindedir. Yanlardaki kesme taş korkulukların başlardan 2 metrelik kısımları yıkılmış, üzerlerindeki yarım yuvarlak harpuştalar ise onarımlar sırasında sökülmüştür. Köprünün menba tarafında ayakların önünde üçgen sel yaranlar ve bunların biraz yukarısında masif örgüye mukavemet vermek için yapılan, ancak daha sonraki bir dönemde taşlarla örülerek kapatılan birer sivri kemerli açıklık bulunmaktadır. Gözlerin ve bu açıklıkların kemerlerinde yeşil ve beyaz taşların almaşık düzende kullanılmasıyla bir hareketlilik sağlanmıştır; mansab tarafındaki kemerler arasında da aynı tarz bir hareketlilik dikkat çeker. Büyük kemerin yanlarında, çevreleri süslenerek çerçeve içine alınmış köprünün bânisinin adını ve inşa tarihini veren Arapça, Farsça ve Türkçe’nin karışık biçimde kullanıldığı iki kitâbe vardır.
BİBLİYOGRAFYA
W. Bachmann, Kirchen und Moscheen in Armenien und Kurdistan, Leipzig 1913, s. 4-5.
A. Cüzeyri Yazıcıoğlu, Van’ın Tarihi Kitabeleri, Ankara 1957, s. 5-7.
Nazmi Sevgen, Anadolu Kaleleri, Ankara 1959, I, 137-146.
Emel Atsız, Van (Erciş, Gevaş, Hoşap) Türk Mimari Eserleri (lisans tezi, 1969), İÜ Ed.Fak. Sanat Tarihi, s. 30-33.
Cevdet Çulpan, Türk Taş Köprüleri, Ankara 1975, s. 175-176.
Gülgün Tunç, Taş Köprülerimiz, Ankara 1978, s. 102-103.
Mehmet Top, Hoşap’taki Mahmudî Beyliği Mimarisi (yüksek lisans tezi, 1993, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
M. Orhan Bayrak, Türkiye Tarihi Yerler Kılavuzu, İstanbul 1994, s. 562.
Karayolları Bülteni, sy. 110, Ankara 1959, s. 17-18.
Bu madde TDV İslâm Ansiklopedisi’nin 1998 yılında İstanbul’da basılan 18. cildinde, 249 numaralı sayfada yer almıştır.