Hurşit Çetin Arslan. Erken Osmanlı Dönemi (1299-1451)’nde Akıncı Beyleri ve banilikleri. Yüksek lisans tezi (1995)

Hurşit Çetin Arslan. Erken Osmanlı Dönemi (1299-1451)’nde Akıncı Beyleri ve banilikleri. Yüksek lisans tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1995, XV+204 [+86 levha] s.

Özet:

“Erken Osmanlı Dönemi (1299-1451)’nde Akıncı Beyleri ve Bânilikleri” adlı tez çalışmamız; Dönemin tarihi kaynaklarından, inşa kitabelerinden, vakfiyelerden ve tarihi belgelerden baniliklerini belirleyebildiğimiz; Şecereleriyle birlikte tesbit etmiş olduğumuz, akıncı beyleri ve bu beylerin ailelerinin inşa ettirdikleri yapıların incelenmesine yönelik bir çalışma özelliği taşımaktadır.

Tez çalışmamıza bu açılardan konu olan; Mihaloğulları, Evrenosoğulları, Turhanoğulları, Malkoçoğulları ailelerinin ilk beylerinden başlayarak, baniliklerini saptayabildiğimiz bütün fertlerinin inşa ettirdikleri yapılar belirlenmiş ve sonraki aşamada yapılar üzerine ayrıntılı incelemelere girilmiştir. Tez konumuza giren Çandarlı Ailesi ise aynı dönemde faaliyet gösteren diğer bir “Bey” ailesi olması nedeniyle ve akıncı ailelerinin Hanedan ile olan ilişkilerinde karşılaştırma yapabilme imkânı sağladığından çalışma konumuza dahil edilmiştir.

Tezimizin Giriş bölümünde Erken Osmanlı döneminin siyasi, ekonomik, idari özellikleri üzerine genel bilgiler verilmiştir. Akıncı beylerinin bu dönem içerisindeki konumları ayrı olarak ele alınmış, daha sonrada her bir akıncı ailesi üzerine yoğunlaşarak, bu ailelerin bânilikleri inşa ettirdikleri yapılarla, tez akışına uygun olarak sunulmuştur.

Tezin son bölümleri akıncı beylerinin inşa ettirdikleri yapıların mimari özelliklerinin belirlenebilmesi amacıyla, Osmanlı mimarisi içerisinde incelenmiş, sonrada karşılaştırma ve değerlendirme bölümünde bu ailelere ait yerleşim birimlerinin özellikleri yapıların tipleri ve yayılıra alanları belirlenmiştir.

Summary:

Our thesis titled “Akıncı Beys (raiders) and Their Patronage in Early Ottoraan Period (1299-1451)”is airaed to investigate the buildings constructed under the patronage of akıncı beys and their family members,whose genealogy we can trace,using the historical sources of the period,the inscriptions of the buildings, waqf charters, and archive documents.

Our thesis was focused initially on determining ali the buildings raade by Mihailoğullan, Evrenosoğullan, Turhanoğulları,and Malkoçoğullan,beginning from the first beys of these families to the last members; and then, detailed researches were made on those buildings. Patronage of Çandarlı family, who had some viziers in the palace,was also included in our work as a family from the same period whose activities enable us to investigate the relations between the Ottoman dynasty and those families and to raake some comparisons when possible.

In the introduction of the thesis, general information was given about the political, economical, and administrative charaoteristics of the early Ottoman period,and the status of akıncı beys in that period was introduced.Then,the buildings of every akıncı family is researched öne by öne in the course of thr thesis.

In the following parts of the thesis,the architectural characteristics of the buildings of the akıncı beys were examined within the general context of the early Ottoman architecture. Finally, after some comparisons and evaluations, the characteristics of their settlements,the types of the buildings and the areas to which those buildings are dispersed were determined.