Hüsamettin Yıldırım. Kırgızistan’ın sosyo-kültürel yapısı. Doktora tezi (1996)

Tez KünyeDurumu
Kırgızistan’ın sosyo-kültürel yapısı / The Socio-cultural aspect of Kırghizistan (XX.century)
Yazar:HÜSAMETTİN YILDIRIM
Danışman: PROF. DR. AZMİ SÜSLÜ
Yer Bilgisi: Ankara Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Genel Türk Tarihi Ana Bilim Dalı
Konu:Tarih = History
Dizin:20. yüzyıl = 20. century ; Aile = Family ; Dini yapılar = Religious buildings ; Etnik yapı = Ethnic structure ; Kültürel yapı = Cultural structure ; Kırgızlar = Kyrgyzs
Onaylandı
Doktora
Türkçe
1996
241 s.
31 Ağustos 1992 tarihinde bağımsızlığını ilan ederek SSCB’den ayrılan Kırgızistan’ı kuran ve Türklerin bir boyu olan Kırgızların tarihi geçmişi, Milattan önceki dönemlere kadar uzanmaktadır. IX. Yüzyılda Uygur Devleti’ni yıkarak kendi devletlerini kuran Kırgızlar, bu devletleri X. Yüzyılda yıkıldıktan sonra XIX. Yüzyılın ortaların kadar Moğol kabilelerinin ve Özbek Türklerinin hakimiyeti altında yaşamıştır. Rusya’nın Hokand Hanlığı’nı 1876 yılında ele geçirmeleriyle, uzun bir süre savaşmalarına rağmen Kırgızların yaşadıkları topraklar Ruslar tarafından işgal edilmiştir. 1917 Rus ihtilalinden sonra Kırgızistan SSCB’ye bağlı bir cumhuriyet haline getirilerek, bağımsızlığı elinden alınmıştır. Hemen hemen bütün Türk gruplarından insanların yaşadığı Kırgızistan’ın etnik yapısı oldukça karışıktır. Ülkede, Kırgızlardan sonra en büyük azınlığı Ruslar oluşturmaktadır. Bu çalışmada nüfusun yapısı ve etnik gruplar ayrı ayrı incelenmiş ve bunun siyasi yapıya yansıması da değerlendirilmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde Kırgızların geçmişten günümüze kadar ki dinleri, halk inanışları ve bunlarla ilgili efsaneler değerlendirilmiş ve inanç yapısı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Dördüncü bölümde evlilik ve aile kurumlan ayrı ayrı incelenerek, zaman içerisinde bunlarda meydana gelen değişmeler, bazen diğer Türk gruplarındaki inanç ve aile anlayışları ile karşılaştırılmış ve istatistiki bilgilerle desteklenmiştir. Bu çalışma ile Kırgız toplumunda özellikle Rus hakimiyeti döneminde meydana gelen değişmeler, mümkün olduğunca birinci elden kaynaklarla değerlendirilmiş ve toplumun yapısı ortaya konulmuştur. 238
SUMMARY The first chapter of this paper deals with the history of the Kirghiz People. The historical background of the Kirghiz nation, who are a Turkish clan thet founded Kirghizistan on August 31,.1992 after seperating from USSR, goes as far as the eras Before Christ. The first independent state founded by the Kirghiz lasted from the IX th century until the X th century. After this period the Kirghiz lived under the domination of Mongol tribes and Uzbek Turks until the mid XIX th century. With the conquest Hokand Khanate by the Russians despite their long lasting resistance. After the 1917 Russian Revolution, Kirghizistan was turned into a republic of the USSR and its independence was taken away. The ethnic structure of Kirghizistan which is populated by almost all Turkish groups, is greatly mixed. The biggest minority in the country is the Russian population who follow thi Kirghiz majority in number. The second chapter of this paper attempts to examine the population structure and ethnic groups seperately and to assess their reflection to the political structure. İn the third chapter of the paper, religons, folHoric beliefs and related myths are examined and the belief structure is attempted to be specified. The fourth chapter deals with the marriage and family institution seperatily and comparisons supported with statistical data are made with other Turkish groups, on the basis of the evolution of such institutions by time. This paper attempts to examine the changes realized in the Kirghiz society especrally during the Russian domination era, making use of primary sources as much as possible. 237

Download: Click here