HUŞENÎ, Ebû Sa‘lebe

Hayatına dair fazla bilgi yoktur. Kendisinin ve babasının adı hakkında ihtilâf edilmiş, her ikisi için de kaynaklarda pek çok isim sayılmıştır. Zehebî bu isimlerin en meşhurunun Cürsûm b. Nâşim olduğunu belirtir (Târîḫu’l-İslâm, s. 547; diğer isimler için bk. İbn Hacer, el-İṣâbe, IV, 29-30). Kudâa kabilesinin Huşeyn b. Nemr koluna mensup olan Ebû Sa‘lebe daha çok bu künyesiyle tanınmakta, dedesinin adı ise bilinmemektedir. Kardeşi Amr da Hz. Peygamber hayatta iken İslâmiyet’i kabul edenlerdendir.

Hayber fethi için (6/628) hazırlık yapıldığı bir sırada gelerek İslâmiyet’i kabul eden Huşenî bu savaşa katıldı ve kendisine ganimetlerden pay ayrıldı. Daha sonra onu ziyarete gelen ve müslüman olan yedi kişiyle birlikte Bey‘atürrıdvân’da da bulunan Huşenî kabilesine elçi olarak gönderildi ve onların da müslüman olmasını sağladı (İbn Sa‘d, I, 329).

Hz. Peygamber’den ve Muâz b. Cebel, Ebû Ubeyde b. Cerrâh gibi sahâbîlerden rivayette bulunan Huşenî’nin, Kütüb-i Sitte başta olmak üzere muteber hadis kaynaklarında pek çok rivayeti yer almakta, kendisinden hadis dinleyenler arasında Ebû İdrîs el-Havlânî, Saîd b. Müseyyeb, Atâ b. Yezîd el-Leysî, Mekhûl, Ebû Kılâbe el-Cermî ve Ebû Recâ el-Utâridî gibi isimler bulunmaktadır.

Huşenî, Resûl-i Ekrem’e başvurarak Şam bölgesinde henüz fethedilmemiş olan bazı yerlerin kendisine verilmesini istemiş, Resûlullah’ın, “Bakın hele, Ebû Sa‘lebe neler söylüyor!” demesi üzerine yemin ederek oraların mutlaka fethedileceğini belirtmiş, Hz. Peygamber de onun isteğini yerine getirmiştir (Müsned, IV, 193-194).

Sıffîn Savaşı’nda her iki tarafta da yer almayan ve daha sonra Dımaşk’a yerleşerek çoluk çocuk sahibi olduğu anlaşılan Huşenî bir gece yarısı namaz kılarken secdede vefat etmiştir. Onun Muâviye’nin halifeliği döneminde (661-680) öldüğü de rivayet edilmektedir.

BİBLİYOGRAFYA

Müsned, IV, 193-195.

İbn Sa‘d, eṭ-Ṭabaḳāt, I, 329.

Halîfe b. Hayyât, eṭ-Ṭabaḳāt (Ömerî), s. 305.

Dârekutnî, el-Müʾtelif ve’l-muḫtelif (nşr. Muvaffak b. Abdullah b. Abdülkādir), Beyrut 1986, II, 680-681, 958.

İbn Abdülber, el-İstîʿâb, IV, 27-28.

Sem‘ânî, el-Ensâb, V, 128.

İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-ġābe (Bennâ), VI, 44-45.

Zehebî, Aʿlâmü’n-nübelâʾ, II, 567-571.

a.mlf., Târîḫu’l-İslâm: sene 61-80, s. 547-549.

a.mlf., el-ʿİber, I, 63.

a.mlf., el-İʿlâm bi-vefeyâti’l-aʿlâm (nşr. Riyâd Abdülhamîd Murâd – Abdülcebbâr Zekkâr), Beyrut 1412/1991, s. 46.

İbn Hacer, Tehẕîbü’t-Tehẕîb, XII, 49-51.

a.mlf., el-İṣâbe, IV, 29-30.

Hazrecî, Ḫulâṣatü Teẕhîb, s. 446.

Wensinck, el-Muʿcem, VIII, 38.