İBNÜ’s-SAYRAFÎ, Ebû Zekeriyyâ

583 (1187) yılında Harran’da doğdu. İbnü’l-Hubeyşî diye de anılır. Abdülkādir b. Abdullah er-Ruhâvî ve Hammâd b. Hibetullah el-Harrânî’den, ayrıca 607’de (1210) gittiği Bağdat’ta İbn Taberzed, İbnü’l-Ahdar, İbn Menînâ, Ebü’l-Bekā el-Ukberî, Ebû Muhammed İbnü’l-Gazzâl; Dımaşk’ta Ebü’l-Yümn el-Kindî, İbnü’l-Harestânî, İbn Mülâib, İbnü’l-Cülâcülî, Ebû Abdullah İbnü’l-Bennâ; Musul’da Mahmûd b. Mevdûd’dan hadis dinledi. Dımaşk’ta Muvaffakuddin İbn Kudâme, Bağdat’ta Ebü’l-Bekā el-Ukberî ve Ebû Bekir İbn Guneyme el-Halâvî’den fıkıh öğrendi. Ukberî’den Arapça dersleri aldı ve et-Tibyân fî iʿrâbi’l-Ḳurʾân adlı kitabını okudu.

Tahsil sırasında ve daha sonra uzun süre Bağdat’ta kalan İbnü’s-Sayrafî burada ve Harran’da öğretim, fetva ve telifle meşgul oldu, birçok kitap istinsah etti. Ardından Dımaşk’a yerleşti; Emeviyye Camii’nde ders verdi. Aralarında Takıyyüddin İbn Teymiyye, Hâfız Abdülmü’min ed-Dimyâtî, Mes‘ûd b. Ahmed el-Hârisî, Ebü’l-Hasan İbnü’l-Attâr, İbnü’l-Habbâz, Bedreddin İbn Cemâa ve Zehebî’nin bulunduğu birçok talebe yetiştirdi. 4 Safer 678 (16 Haziran 1279) tarihinde Dımaşk’ta vefat etti ve Bâbülferâdis Kabristanı’na defnedildi. İbnü’s-Sayrafî sünnete aşırı derecede bağlı, müttaki, bid‘at ehline karşı sert ve hakkı söylemekten çekinmeyen bir âlimdi. Kaynaklarda adı geçen eserleri şunlardır: Nevâdirü’l-meẕheb, Deʿâʾimü’l-İslâm fî vücûbi’d-duʿâʾ li’l-imâm (Müstansır-Billâh için yazılmıştır), İntihâzü’l-furaṣ fî men eftâ bi’r-ruḫaṣ, ʿUḳūbâtü’l-cerâʾim (Dımaşk Valisi İftihârüddin el-Harrânî adına yazılmıştır), Âdâbü’d-duʿâʾ.

BİBLİYOGRAFYA

Yûnînî, Ẕeylü Mirʾâti’z-zamân, Haydarâbâd 1374/1954, IV, 34.

Birzâlî, Meşyeḫatü Ḳāḍi’l-ḳuḍât Bedreddin İbn Cemâʿa (nşr. Muvaffak b. Abdullah b. Abdülkādir), Beyrut 1408/1988, II, 555-561.

Zehebî, Muʿcemü şüyûḫ (nşr. Rûhiyye Abdurrahman es-Süyûfî), Beyrut 1410/1990, s. 648-649.

a.mlf., el-İşâre ilâ vefeyâti’l-aʿyân (nşr. İbrâhim Sâlih), Beyrut 1411/1991, s. 369.

İbn Receb, eẕ-Ẕeyl ʿalâ Ṭabaḳāti’l-Ḥanâbile, Kahire 1372/1952-53, II, 295-297.

İbn Tağrîberdî, en-Nücûmü’z-zâhire, VII, 290.

Burhâneddin İbn Müflih, el-Maḳṣadü’l-erşed (nşr. Abdurrahman b. Süleyman el-Useymîn), Riyad 1410/1990, III, 87-88.

Ebü’l-Yümn el-Uleymî, el-Menhecü’l-aḥmed (nşr. Abdülkādir el-Arnaût – Mahmûd el-Arnaût), Beyrut 1997, IV, 311-312.