İbrahimov T. Ə. Qaşqaylar (1988)

İbrahimov T. Ə. Qaşqaylar. Redaktor: Z. Z. Abdullayev. Bakı: “Elm” nəşriyyatı, 1988, 212 s.

Annotasiya: Əsərdə İranın Fars əyalətində məskən salan qaşqay elinin təşəkkülü ilə bağlı olan məsələlər işıqlandırılır, onların iqtisadi həyatı və məişət şəraiti təsvir edilir. Müəllif tayfa təbəqələri adlarının, dilin, şeirin, musiqinin, adət-ənənə və s. amillərin təhlili əsasında onların Azərbaycan mənşəli olduğunu sübut edir. İlk təşəkkül dövründən – XVIII əsrin 40-cı illərindən XX əsrin əsrin birinci rübünə qədər qaşqay elinin İranın ictimai-siyasi həyatında oynadığı rolun təyininə səy göstərilir.

Qaşqayların 1905-1911-ci illər İran inqilabına münasibəti, Birinci dünya müharibəsi dövründə onların mövqeyi tədqiq edilir. Qaşqayların silahlı üsyanı, 1918-1920-ci illərdə ingilis işğalçılarına qarşı mübarizədə müvəffəqiyyətləri işıqlandırılır.

Mündəricat:

Giriş … 3

Birinci fəsil. Fars əyaləti və onun əhalisinin milli tərkibi … 10
1. Fars əyalətinin təbii şəraiti … 10
2. Fars əyalətinin inzibati ərazi bölgüsü .. 14
3. Fars əyaləti əhalisinin milli tərkibi … 17

İkinci fəsil. Qaşqayların ictimai quruluşu, iqtisadi həyatı və məişəti … 38
1. Qaşqayların ictimai quruluşu … 38
2. Qaşqayların iqtisadi həyatı və məişəti … 53

Üçüncü fəsil. Qaşqayların mənşəyi … 65
1. Qaşqayların adı və mənşəyi haqqında müxtəlif mülahizələr … 65
2. Qaşqayların mənşəyi … 72

Dördüncü fəsil. Qaşqayların el qaydaları, elin adət-ənənələri … 115
1. Məişət sahəsində qaydalar və adətlər … 115
2. Qaşqaylarda evlənmək və toy mərasimləri … 118
3. Qaşqaylarda vərəsəlik qaydaları … 124
4. Məhkəmə, cinayət, cəza hüququ sahələrində qaşqayların adət-ənənələri … 127
5. Qaşqaylarda din və xürafat … 135

Beşinci fəsil. İran xalqlarının ictimai və siyasi həyatında qaşqay elinin mövqeyi … 144
1. Yarandığı ilk dövrlərində qaşqay elinin İranın ictimai və siyasi həyatında tutduğu mövqe … 144
2. XIX əsrdə qaşqay elinin ictimai və siyasi vəziyyəti … 149
3. 1905-1911-ci illər İran inqilabı və Birinci dünya müharibəsi illərində qaşqayların siyasi mövqeyi … 166
4. 1918-1920-ci illərdə qaşqaylar ingilis işğalçıları əlehinə silahlı mübarizədə … 175

Nəticə … 198