İlkokul ders kitaplarında hayvanın epistemolojik yaratımı

Tez KünyeDurumu
İlkokul ders kitaplarında hayvanın epistemolojik yaratımı / The epistemological animal creation of primary school textbooks
Yazar:NURSEDA ÇETİNTÜRK
Danışman: DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMED ÜNAL BOZYER
Yer Bilgisi: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Sosyoloji Ana Bilim Dalı
Konu:Sosyoloji = Sociology
Dizin:
Onaylandı
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
179 s.
Hayvanlar tüketim, giyim ve bilimsel araştırma alanlarında öldürülerek dönüştürülür; hayvanat bahçesi, “doğal yaşam” ve su parklarında kürate edilir; eğlence, spor ve gelenek adı altında muhtelif edimlere zorlanır. Hayvanın dönüştürülmesi temelde araçsallaştırılması antroposantrik rejimle ilişkiseldir. Bu rejimin yapısal ve kemikleşmiş faktörleri, toplumsal kurumların kökeninde aranmalıdır. Eğitim kurumunun bir materyali olan ders kitaplarının hayvanları tanımlama biçimleri, toplumsal hayatta insan hayvan etkileşiminin nasıl olması gerektiğini kuşaklara aktarır. Bu tezin konusunu ders kitaplarının üretip dolaşıma soktuğu hayvan tasavvuru oluşturur. Araştırma Türk eğitim sisteminin ilkokul seviyesindeki Türkçe, Hayat Bilgisi, Sosyal Bilgiler ve Fen Bilimleri ders kitaplarıyla sınırlandırılmıştır. Ders kitapları hayvanı endüstriyel bir kaynak, proleter, öldürülebilir, sergilenebilir ve ticarileştirilebilir meta bedenler olarak formülleştirir. Bu formülasyon, kendi hayatının bir eyleyeni olan hayvanın öznelliğine son verir. Sosyoloji biliminde yürütülen çalışmalar, pek tabii çeşitli konuları ele almakla birlikte toplumda sınıfı, etnisitesi, cinsiyeti ve cinsel yönelimi gibi sebeplerden dolayı azınlık konumuna düşürülmüş ve ötekileştirilmiş bireylerin özne olma mücadelesini inceler. Türkiye’de sosyoloji bilimi altında yürütülen araştırmalar, yaşamın kıyısında dünyaya gelip hayatları boyunca sistematik şiddete maruz bırakılan hayvanları göz ardı etmiştir. Hayvanların öldürülmesi ve tahakküm altına alınması temelde onların nesne olarak görülmeleriyle ilişkiseldir. Bu çalışmada hayvanları nesneleştirici söylemlerin ortaya çıkartılması amaçlanmıştır. Araştırma sonucunda; ders kitaplarının insanı yeryüzüne yönetici kılan arkaik öğretilerin ve bununla ilişkisel olarak doğa-kültür düalizminin etkisi altında olduğu saptanmıştır. Bunun yanında ders kitapları, devletin resmi hayvan politikasıyla paraleldir. Ders kitaplarının ürettiği söylemler hayvanları radikal bir biçimde imlemekte ve hatalı hayvan epistemolojileri üretip dolaşıma sokmaktadır.
Animals are killed in the fields of consumption, clothing and scientific research; exhibited in zoos, “wildlife parks” and water parks; used for entertainment, sport and tradition. The instrumentalization of the animal is related to the anthropocentric regime. The structural factors of this regime are state-run institutions. The way of describing and describing animals in textbooks, which is a material of educational institutions, transfers to generations how human-animal interaction should be in social life. The subject of this thesis is the animal concept that textbooks produce and put into circulation. The research was limited to Turkish, Liberal Arts and Science textbooks at the primary school level of the Turkish education system. Textbooks formulate the animal as an industrial resource, proletarian, killable, displayable and commercializable commodity bodies. This formulation puts an end to the subjectivity of the animal. Studies carried out in the science of sociology, of course, deal with various issues, but also examine the struggle of individuals who have been marginalized and marginalized due to reasons such as their class, ethnicity, gender and sexual orientation. Studies carried out under the science of sociology in Turkey have ignored the animals that were born on the edge of life and were subjected to systematic violence throughout their lives. The killing and domination of animals is related to their acceptance as objects. In this study, it is aimed to reveal the discourses objectifying animals. As a result of the research, it has been determined that the textbooks make man a ruler on earth with archaic teachings. Textbooks are under the influence of nature-culture dualism. In addition, textbooks are in line with the official animal policy of the state. The discourses produced by the textbooks radically stigmatize animals. Textbooks produce and spread faulty animal epistemologies.

Download: Click here