İslâm Ülkeleri İstatistik, Ekonomik ve Sosyal Araştırma ve Eğitim Merkezi (Statistical, Economic and Social Research and Training Centre for Islamic Countries [SESRTCIC]), İslâm Konferansı Teşkilâtı’na üye ülkeler arasında ekonomik dayanışma ve iş birliğini geliştirmek amacıyla, Trablus’ta (Libya) yapılan VIII. İslâm Dışişleri Bakanları Konferansı’nda (Mayıs 1977) alınan bir kararla kurulmuş ve 1 Haziran 1978 tarihinden itibaren Ankara’daki merkezinde çalışmalarına başlamıştır. Kısaca “Ankara merkezi” olarak da anılan bu teşkilâtın genel kurul, yönetim kurulu ve genel direktör olmak üzere üç organı vardır. İslâm Konferansı Teşkilâtı genel sekreterinin ve üye ülkelerin temsilcileriyle genel direktörden meydana gelen genel kurul merkezin en yüksek karar organıdır; yılda bir defa toplanır. İslâm Konferansı Teşkilâtı genel sekreterince tayin edilen genel direktör, genel kurul tarafından seçilen on kişilik yönetim kuruluna karşı sorumludur. Faaliyetler, dışişleri bakanlarının yıllık toplantısında onaylanan çalışma programı çerçevesinde yürütülür. Merkez bütçesinin ana gelir kaynağı üye ülkelerin katkı paylarından oluşur.
Kuruluşun ana faaliyetleri şöylece sıralanabilir: Sosyal ve ekonomik konularda istatistik bilgileri toplamak, bunları değerlendirerek üye ülkelerdeki ekonomik ve sosyal gelişmeleri incelemek, söz konusu bilgilerle inceleme sonuçlarını üye ülkelere dağıtmak, teknik iş birliği ve eğitim programları çerçevesinde seminer, konferans ve çeşitli toplantılar düzenlemek, İslâm Konferansı Teşkilâtı zirve ve dışişleri bakanları toplantılarının gündemlerindeki ekonomiyi ilgilendiren maddelerin belgelerini hazırlamak ve ilgilendiği konularda süreli, süresiz yayınlar yapmak. Merkezin süreli yayınları şunlardır: The Statistical Yearbook of the OIC Countries (yıllık; İngilizce, Arapça), Statistical Pocketbook of the OIC Countries (yıllık; İngilizce, Fransızca, Arapça), Training Opportunities in OIC Member Countries (yıllık; İngilizce), Information Series on OIC Countries (altı aylık; belirlenen değişik konu başlıkları üzerine hazırlanır; İngilizce), The Journal of Economic Cooperation Among Islamic Countries (üç aylık; İngilizce, Arapça), Information Report (üç aylık; İngilizce, Fransızca, Arapça). Süresiz yayınları ise düzenli biçimde yayımlanan araştırma raporları, çeşitli bilimsel toplantılarda sunulan tebliğler ve eğitim programlarıyla ilgili belgelerle İslâm ülkelerine dair mevzuat ve bilgi boşluğunu doldurmak amacına yönelik doğruca kaynağından derlenen referans niteliğindeki bilgileri içeren “Directory Series” ve “Legislation Series” adlı dizilerden oluşmaktadır.
Her üye ülke için sosyoekonomik göstergelerin yer aldığı ayrıntılı bir veri bankasına sahip olan merkez, bu bilgileri 1998 yılında faaliyete geçirilen internetteki web sitesinde (http://www.sesrtcic.org) İngilizce ve Arapça olarak kullanıma sunmaktadır. Sitede ayrıca İslâm Ülkeleri İstatistik, Ekonomik ve Sosyal Araştırma ve Eğitim Merkezi, İslâm Konferansı Teşkilâtı ve üye ülkeler hakkında harita, grafik ve çeşitli bilgilere ulaşmak mümkündür. Aynı şekilde süreli yayınlardan The Journal of Economic Cooperation Among Islamic Countries’in bütün sayıları ile Training Opportunities in OIC Member Countries’in son sayısı ve merkezde hazırlanan raporların tam metinleri de bu sitede yer almaktadır. Merkezin üye ülkelerin sosyal ve ekonomik yapılarıyla ilgili kitapları içeren araştırmacıların hizmetine açık bir de kütüphanesi vardır.
BİBLİYOGRAFYA
Abdullah al-Ahsan, The Organization of the Islamic Conference, Herndon 1408/1988, s. 31-32.
Mahmut B. Aykan, Turkey’s Role in the Organization of the Islamic Conference: 1960-1992, New York 1994, s. 162-163.
Noor Ahmed Baba, Organisation of Islamic Conference, Dhaka 1994, s. 228-229.
“Le centre d’Ankara: Recapitulation de ses cinq première annees et l’avenir”, Journal of Economic Cooperation, IV/16, Ankara 1983, s. 20-37.
“Ankara Centre Celebrates Ninth Anniversary”, Information Report, III/9-10, Ankara 1987, s. 13-21.
“An Interview with the Director of the Ankara Centre”, a.e., IV/15-16 (1988), s. 17-27.
Bu madde TDV İslâm Ansiklopedisi’nin 2001 yılında İstanbul’da basılan 23. cildinde, 58-59 numaralı sayfalarda yer almıştır.