İslâmî İlimler Araştırma Vakfı (İSAV), 1970’te kırk sekiz kişiden oluşan ilim ve iş adamları tarafından İstanbul’da kurulmuştur. Türkiye’de İslâmî ilimler alanında yeterli araştırmacı bulunmadığı kanaatiyle bu ihtiyacı bir ölçüde karşılamak için oluşturulan vakfa ait senedin ikinci maddesinde kuruluşun ana hedefi İslâmî ilimlerin her dalında araştırma yapmak ve yaptırmak, araştırmacılar yetiştirmek, yabancı uzmanların bilgilerinden faydalanmak üzere seminerler ve konferanslar düzenlemek, Türk ilim adamlarını İslâmî araştırmalar yapmak maksadıyla yabancı ülkelere göndermek, bugünkü medeniyetin meydana gelmesinde ve gelişmesinde İslâm âlimlerinin mevkiini ve tesirlerini ortaya koymak şeklinde sıralanmaktadır. Ancak bu alanlarda iyi yetişmiş eleman bulunamadığından vakıf 1985’e kadar herhangi bir çalışma yaptıramamıştır. 1982’de Yüksek İslâm enstitülerinin İlâhiyat fakültesine dönüşmesinin ardından faaliyetlerine giderek hız veren vakıf 1985 yılından bugüne altmış ulusal ve yirmi uluslararası ilmî toplantı (sempozyum) düzenlemiş, sunulan tebliğ ve müzakerelerden yetmiş yedisi yayımlanmıştır. Bunlardan bazıları şöylece sıralanabilir: İktisadî Kalkınma ve İslâm (İstanbul 1987), Faizsiz Yeni Bir Banka Modeli (İstanbul 1987), İslâm Hukukuna Göre Alış-Verişte Vade Farkı ve Kâr Haddi (İstanbul 1990), İslâm’da Kılık-Kıyafet ve Örtünme (İstanbul 1991), Para, Faiz ve İslâm (İstanbul 1992), Tarihte ve Günümüzde Şiîlik (İstanbul 1994), Sünnetin Dindeki Yeri (İstanbul 1997), Tarihî ve Kültürel Boyutlarıyla Türkiye’de Alevîler Bektaşîler Nusayrîler (İstanbul 1999), İslâm ve Demokrasi (İstanbul 2000), Kur’an ve Tefsir Araştırmaları I: Kur’an-Sünnet-İlimler (İstanbul 2000), Küreselleşme, İslâm Dünyası ve Türkiye (İstanbul 2002), İslâmî İlimlerde Metodoloji/Usûl Meselesi I-II (İstanbul 2005). Bunlardan başka vakıf araştırma ve inceleme türünden on beş eser neşrederek Türkiye’nin ilim ve kültür hayatına önemli katkılarda bulunmuştur. Vakfın ilk mütevelli heyeti başkanlığını Mahir İz yapmış, ardından Ömer Lutfi Çuhadar ve İsmail Şengüler bu görevi yürütmüştür. 1985’te vakıf mütevelli heyeti başkanı olan Ali Özek halen bu hizmeti sürdürmektedir. İslâmî İlimler Araştırma Vakfı’nın kaynak eserlerden oluşan 3500 ciltlik bir kütüphanesi vardır.
BİBLİYOGRAFYA :
İslâmî İlimler Araştırma Vakfı Senedi, İstanbul 1972; İslâmî İlimler Vakfı (40. Yıl), İstanbul 2010.
Bu madde TDV İslâm Ansiklopedisi’nin 2016 yılında İstanbul’da basılan (gözden geçirilmiş 2. basım) EK-1. cildinde, 662 numaralı sayfada yer almıştır.