Istranca Deresi (İstanbul) balıklarının dağılımı ve iki türün biyoekolojik özellikleri

Tez KünyeDurumu
Istranca Deresi (İstanbul) balıklarının dağılımı ve iki türün biyoekolojik özellikleri / The distribution of fishes in the Istranca stream (İstanbul) and the bioecological characteristics of two species
Yazar:GÜLŞAH SAÇ
Danışman: PROF. DR. MÜFİT ÖZULUĞ
Yer Bilgisi: İstanbul Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Biyoloji Ana Bilim Dalı / Hidrobiyoloji Bilim Dalı
Konu:Biyoloji = Biology
Dizin:
Onaylandı
Doktora
Türkçe
2017
220 s.
Mevcut çalışmada, 1) İstanbul ilinde Durusu Gölü’nü besleyen Istranca Deresi’nin balık faunasının belirlenmesi, 2) çevresel değişkenlerin balıkların dağılım ve habitat tercihlerine olan etkilerinin araştırılması, 3) Phoxinus strandjae Drensky, 1926 ve Gobio bulgaricus Drensky, 1926 türlerinin biyoekolojik özelliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçlar doğrultusunda, Istranca Deresi’nde Mart 2012 ve Haziran 2013 tarihleri arasında aylık olarak örnekleme yapılmıştır. Dere üzerindeki altı istasyondan elektroşok avcılığı ile balık örnekleri toplanmıştır. Su kalitesi (NO2-N, NO3-N, SiO2, PO4-P, TP, Fe, SO4) ve klorofil-a analizleri için gereken su örnekleri, balık örneklemesi ile eş zamanlı olarak alınmıştır. Çözünmüş oksijen (ÇO), pH, elektriksel iletkenlik (Eİ), tuzluluk ve su sıcaklığı dijital multiparametrik bir cihaz ile sahada ölçülmüştür. Su derinliği, dere genişliği, akış hızı ve hava sıcaklığı in situ olarak ayrıca kaydedilmiştir. Çalışma süresince, Istranca Deresi’nden 4 familyaya ait toplam 20 balık türü yakalanmıştır. Rhodeus amarus (Bloch, 1782) (%24), Squalius cephalus (Linnaeus, 1758) (%16) ve G. bulgaricus (%13) deredeki en baskın türler olarak belirlenmiştir. İstatistiksel analizler, balık topluluklarının çevresel değişkenler ile yüksek derecede ilişkili olduğunu göstermiş; akış hızı, elektriksel iletkenlik ve su sıcaklığı en etkin parametreler olarak belirlenmiştir. ISTRANCA DERESİ (İSTANBUL) BALIKLARININ DAĞILIMI VE İKİ TÜRÜN BİYOEKOLOJİK ÖZELLİKLERİ xxv Çalışmada, toplam 608 P. strandjae bireyi yakalanmıştır. Standart boy değerleri 1,2 ile 7,2 cm arasında iken, ağırlık değerleri 0,0390 ile 10,5960 g arasındadır. Yaş dağılımı, 0 ve VI yaş arasındadır. Boy-ağırlık ilişkisi türün dişi ve erkek bireyleri için sırasıyla lnW=-3,883+3,075lnSL ve lnW=-3,857+3,044lnSL şeklinde hesaplanmış olup, dişi bireylerde pozitif allometrik büyüme, erkek bireylerde ise izometrik büyüme belirlenmiştir. Ortalama kondisyon faktörü dişiler için 2,07 ve erkekler için 2,13 olarak belirlenmiştir. Ortalama kondisyon faktörü analizleri, artan yaş ile birlikte kondisyonun da arttığını ve en yüksek değerin (K=2,16) III yaş grubunda olduğunu göstermiştir. Türün üreme periyodu Nisan ve Haziran ayları arasındadır. İlk eşeysel olgunluk boyu dişilerde 3,08 cm iken erkeklerde 2,91 cm’dir. Fekondite olgun dişilerde 101 ile 2392 yumurta arasında değişirken, ortalama 839 yumurta olarak bulunmuştur. Modifiye edilmiş nispi önemlilik indeksine (%MI) göre en çok tercih edilen besin grubu böcektir (%93,16), ve en çok tüketilen böcek grubu Diptera (%IRI=88,90)’dır. Çalışmada, toplam 883 G. bulgaricus bireyi yakalanmıştır. Standart boy değerleri 2,0 ile 9,8 cm arasında iken, ağırlık değerleri 0,1365 ile 22,4292 g arasındadır. Türün yaş dağılımı 0 ve V yaş olarak bulunmuştur. Boy-ağırlık ilişkisi, türün pozitif allometrik bir büyümeye sahip olduğunu göstermiş ve ilişki dişi ve erkek bireyler için sırasıyla lnW=-3,976+3,080lnSL ve lnW=-4,008+3,088lnSL şeklinde hesaplanmıştır. Ortalama kondisyon faktörü dişiler için 1,89 ve erkekler için 1,84 olarak belirlenmiştir. Ortalama kondisyon faktörü analizleri, artan yaş ile birlikte kondisyonun da arttığını ve en yüksek değerin (K=1,99) IV yaş grubunda olduğunu göstermiştir. Türün üreme periyodu Mayıs ve Haziran ayları arasındadır. İlk eşeysel olgunluk boyu dişilerde 4,10 cm iken erkeklerde 4,08 cm’dir. Olgun dişilerde 355 ile 5556 yumurta arasında değişen fekonditenin ortalaması 1179 yumurta olarak bulunmuştur. Böcek (%91,77), modifiye edilmiş nispi önemlilik indeksine (%MI) göre en çok tercih edilen besin grubudur, ve tüketilen böcek türleri özellikle Diptera (%IRI=96,49)’ya aittir.
The present study aimed to 1) determine the fish fauna of the Istranca Stream, which is draining into the Lake Durusu in İstanbul city, 2) examine the impacts of environmental variables to distribution and habitat preference of the fishes, 3) investigate the bioecological features (age, growth, reproduction and feeding) of Phoxinus strandjae Drensky, 1926 and Gobio bulgaricus Drensky, 1926 living in this stream. In line with these purposes, sampling surveys have been conducted in the Istranca Stream between March 2012 and June 2013, monthly. Fish samples were collected from the six stations on the stream by electrofishing. Water samples for water quality (NO2-N, NO3-N, SiO2, PO4-P, TP, Fe, SO4) and chlorophyll-a analyses were taken simultaneously with fish sampling. Dissolved oxygen (DO), pH, conductivity (EC), salinity and water temperature were measured in situ with a digital multiparametric analyzer. Water depth, stream width, flow rate and weather temperature were also recorded in situ. During the study, a total of 20 fish species belonging to 4 families was captured from the Istranca Stream. Rhodeus amarus (Bloch, 1782) (24%), Squalius cephalus (Linnaeus, 1758) (16%) and G. bulgaricus (13%) were determined as the most abundant fish species in the stream. Statistical analyses indicated that fish assemblages were highly associated with the environmental variables; flow rate, conductivity and water temperature were determined as the most influential parameters. THE DISTRIBUTION OF FISHES IN THE ISTRANCA STREAM (İSTANBUL) AND THE BIOECOLOGICAL CHARACTERISTICS OF TWO SPECIES xxvii In the study period, a total of 608 P. strandjae individuals was caught. Standard length values were between 1.2 and 7.2 cm while weight values were 0.0390 and 10.5960. Age of the species varied between 0 and VI ages. The length–weight relationships of female and male individuals were calculated as lnW=-3.883+3.075lnSL and lnW=-3.857+3.044lnSL and it proved that the growth is of a positive allometric type for females and an isometric type for males. The mean condition factor was calculated as 2.07 for females and 2.13 for males. Analyses of the average condition factor showed that the condition increased with age and the highest value was in the age III (K=2.16). Spawning period of the species was between April and June. The length at first maturity of female was 3.08 cm while in male it was 2.91 cm. Mean absolute fecundity in the mature females ranged from 101 to 2392 eggs with mean of 839 eggs. Insect (93.16%) was the most prevalent food item in terms of modified index of relative importance (MI%), and the consumed insect groups were Diptera (IRI%=88.90). In the study period, a total of 883 P. strandjae individuals were caught. Standard length values were between 2.0 and 9.8 cm while weight values were 0.1365 and 22.4292. Age of the species varied between 0 and V ages. The length–weight relationships in the species proved that the growth is of a positive allometric type, and the relationships were calculated for females and males as lnW=-3.976+3.080lnSL and lnW=-4.008+3.088lnSL, respectively. The mean condition factor was calculated as 1.89 for females and 1.84 for males. Analyses of the average condition factor showed that the condition increased with age and the highest value was in the age IV (K=1.99). Spawning period of the species was between May and June. The length at first maturity of female was 4.10 cm while in male it was 4.08 cm. Mean absolute fecundity in the mature females ranged from 355 to 5556 eggs with mean of 1179 eggs. Insect (91.77%) was the most prevalent food item in terms of modified index of relative importance (MI%), and the consumed insect species mostly composed of Diptera (IRI%=96.49).

Download: Click here