Kadir Albayrak. Keldanîler ve Nasturîler (1997)

Kadir Albayrak. Keldanîler ve Nasturîler. Seri: Vadi yayınları nu. 85, Toplum dizisi nu. 15. “Ankara; Konya”: Vadi yayınları, 1997, 240 s. ISBN 975772680X

Arka kapaktan:

Dinlerde mezheplerinn teşekkül edişinin en önemli sebebinin, çoğu kez, geçerli dinsel metinlerin masum motivasyonlarla farklı yorumlanması olduğu düşünülür. Oysa mezhepler ve dinler tarihi alanındaki bulgular bize mezheplerin oluşumu konusunda bir metnin muhtemel belirsizliklerinden ziyade farklı etkenlerin daha çok kayda değer olduğunu göstermiştir. En önemlisi mezheplerin siyasal ve etnosentrik motivasyonlarla oluşmasıdır.

Keldaniler ve Nasturiler, Hristiyanlık tarihi içinde oldukça marjinal sayılabilecek, fakat ülkemiz Güneydoğusunda oldukça zengin bir kültürel birikimin ipuçlarını veren iki mezhebin tarihsel ve dinsel kültürel analizini konu ediniyor. Tam bir kültürel ve dinsel hazine olan Güneydoğudaki dinler içerisinde Hristiyanlığın bu iki mezhebinin analizi, bir yandan Türkiyenin Güneydoğusu hakkında incelenmeye kapı açmakta, bir yandan kendi tezleri doğrultusunda hakikat ve ortadoksi iddialarının tarihsel olarak siyasi ve etnosentrik güdülere nasıl tabi olarak şekillendiğini gösteriyor. Burada Keldaniler ve Hristiyanlık, Batı Hristyanlığın karakteristik özelliklerine karşılık Doğu Hristiyanlığına ait olmanın netür özellikler gerektirmiş olduğunu göstermesi bakımından da çok ilgi çekici görünüyor.

Keldaniler ve Nasturiler, Hristiyanlığın Doğu ve Batıda ayrı ayrı çehrelerle ortaya çıktığını iddia ediyor. Yazar karşılaştırmalı incelemeleri sonucu, Hristiyanlığın, Batıya doğru gittikçe eski kültürlerden daha fazla etkilenerek Teslise yaklaştığını; Doğuya doğru gittikçe de nisbeten aslını daha fazla koruduğunu ortaya koymaktadır.