Kardeşten Öte – Sanal Akrabalık İlişkilerine Halkbilimsel Bir Yaklaşım: Balıkesir Örneği (Berna Ayaz)

Kardeşten Öte Sanal Akrabalık İlişkilerine Halkbilimsel Bir Yaklaşım: Balıkesir Örneği Berna Ayaz PARADİGMA AKADEMİ YAYINLARI
Bireylerin gönül rızalarına dayanan ve toplum huzurunda yapılan bir antlaşmayla meydana gelen sanal akrabalık ilişkileri; aile, akrabalık ve hısım kavramlarının dışında bir ilişkidir. Bireylerin kendi rızalarıyla gerçekleşen bu ilişkilerin oluşumu, uygulama anlamında çok zor olmasa da bireylere yüklediği sorumluluklar ve kardeşliğin bitmesi noktasında yaptırımları bakımından kesin, katı ve zorlayıcıdır. Sanal akrabalık ilişkileri yalnızca bireyleri değil, onların ailelerini de bu yeni akrabalık olgusuna dahil etmektedir. Kan (soy) ve evlilik yoluyla kurulan akrabalık ilişkilerinin dışında bireylerin bu şekilde bir akrabalık oluşumuna ihtiyaç duyması dikkat çekicidir.
Türk kültürüne bakıldığında birbirini hiç tanımayan insanların karşılıklı hitap şekli olarak “abla, ağabey, anne, teyze, amca” gibi kan ya da evlilik yoluyla edinilen hitapları tercih ettikleri görülmektedir. Başka toplumlarda bu şekilde bir hitap şekli bulunmazken neden bizim toplumumuzda birbirine yabancı olan kişiler bu şekilde hitap etmeyi seçmektedir? Bu, kolektif bilinçaltının yaratmış olduğu kardeşlik düşüncesi midir? Bunun dışında aralarında akraba ya da hısımlık bağı olmayan kişilerin kendi akraba ve hısımları varken başka biriyle yeniden bir antlaşma yaparak kardeş olmalarını gerektiren sebep nedir? Amacımız Balıkesir yöresi bağlamında sanal akrabalık ilişkilerinin varlığını tespit ederek, bu şekildeki ilişkilere neden ihtiyaç duyulduğunu, bu anlamda ortaya çıkan pratik ve uygulamaları ortaya koymaktır.