Kıbrıs Sorunu ve Müdahil Devletlerin Politikalarının Değerlendirilmesi

Yıl 2024, Sayı: 14, 27 – 40, 30.06.2024

Aysuhan Gürel

Öz

Cyprus is the third largest island in the Mediterranean and is located in the east of the Mediterranean. Due to its geopolitical location, it has been the focus of attention of many states in history. The island left the domination of the Ottoman Empire in 1878 and came under the administration of England. The Greeks’ desire to dominate the entire island and their policies ignoring the Türkiye’s population caused conflicts on the island. Due to Greece’s support of the Greeks on the island and the ideals of Enosis and Akritas, the Turks on the island were subjected to genocide. The question of the study; is whether it is possible to interpret the facts and events that resulted in the genocide of the Turks on the Island of Cyprus within the scope of post-structuralism, one of the theories of the modern age? Within the scope of the study, the chaos in Cyprus and its reflections on the public were explained in the light of generally accepted international theories, and it was aimed to interpret what happened with post-structuralist theory. In the results of working; It has been concluded that the facts can be questioned in accordance with the theories of post-structuralist theory, and that with the development of the economies of Türkiyes and the Türkiye Republic of Northern Cyprus, they can have a say in geostrategic international relations by using soft power elements, without being influenced by hegemonic powers.

Anahtar Kelimeler

Hegemony, Türkiye Cypriots, Politics, Greek Cypriot Side, Genocide

Kaynakça

• Akçay, E. Y. (2018). “Roma Döneminde Kıbrıs’ın Yaşadığı Dönüşüm”. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (2), 137-148.
• Armaoğlu, F. H. (1959). “1955’de Kıbrıs Meselesinde Türk Hükümeti ve Kamuoyu”. Ankara Üniversitesi Siyasi Bilimler Fakültesi Dergisi, Siyasi İlimler ve Hukuk, 14 (2), 57-89.
• Arslan, P. (2018). Albaylar Cuntası Döneminde Türkiye’nin Yunanistan Politikasının Türk Basına Yansıması (1967-1974). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Ana Bilim Dalı Atatürk İlkleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), 1-145.
• Atasoy, A. (2011). “Kuzey Türk Cumhuriyetinin Nüfus Coğrafyası”. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (15), 29-62.
• Bardakçı, M. (2019). “55 Yıl Sonra Johnson Mektubunun Tercümesi”, Independent -Türkçe, https://www.indyturk.com/node/85226/haber/55-y%C4% B1l- sonra- johnson-mektubunun-resmi-terc%C3%BCmesi, (Erişim tarihi: 09.06.2024).
• Belenli, T. (Tarihsiz). (2 Ağustos). “Marshall Planı”. Atatürk Ansiklopedisi, 1-8.
• Biyografi, (2012). “III. Makarios Kimdir”, https://www.ensonhaber.com/biyografi/iii-makarios-kimdir, (Erişim tarihi: 09.06.2024).
• Bülbül, B. (2006). Marshall Planı ve Türkiye’de Oluşumu. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Ana Bilim Dalı Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Bilim Dalı, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), 1-166.
• Coşkun, B. B. (Tarihsiz). “Bir NATO okuması:1950’lerden Günümüze Türkiye’de NATO Hakkında Basılan Kitaplardan Bir Seçki”, Acedemia.
• Çapa, M. (2016). “Türkiye Cumhuriyeti’nin Kuruluş Yıllarında Kıbrıs’ta Eğitim Teşkilatı: Kıbrıs Şehbenderi Asaf Bey’in Raporu”. Tarih İnceleme Dergisi, 31(1), 99-144.
• Mor, A., ve Çitçi, M. D. (2011). KKTC’de Kentleşme. Doğu Coğrafya Dergisi, 12(18), 225-245.
• Durusoy, K. (2020). “Cenevre Konferansları”. Ü. Cüneyt, “Kıbrıs Tarihi üzerine yazılan yazılar” https://antlasmalar.com/cenevre-antlasmasi/, (Erişim tarihi: 09.06.2024).
• Düzgit-Aydın, S. (2015). “Post-Yapısalcı Yaklaşımlar ve Uluslararası İlişkilerin Temel Kavramları”. Uluslararası İlişkiler Akademi Dergi, 12(46), 153-168.
• Düzgün, D. M. (2020). “Realizm Teorisinin Ortaya Çıkışı ve Gelişme Evreleri”. Karadeniz Uluslararası Bilimler Dergisi, (47), 256-276.
• Efegil, E. ve Olcay, A. M. (2004). “Tarafların Kıbrıs Sorununa Yaklaşımı”. Türkiyat Araştırmaları, 113-122.
• Elçi, İ. H. (2021). “Uluslararası Bir Sorun Olarak Kıbrıs’a İlişkin Tarihsel ve Teorik Ögeler Üzerinden Demokratik Barış Teorisinin Eleştirisi”. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1), 311-328.
• Emek, F. A. (2014). “1958-1974 Yılları Arasında Kıbrıs’ta Yerel Basında Rum Mezalimi”. Andan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Ana Bilim Dalı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), 1-179.
• Güler, Y. (2004). “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin Kuruluşuna Kadar Kıbrıs Meselesi”. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 101-112.
• Günöz, M. D. (Tarihsiz). “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin Kuruluşu ve Annan Planı”. Academia, ss.1-10.
• Göktürk, T. B. (2008). “Rumların Kıbrıs’taki Enosis İsteklerinin Şiddete Dönüşmesi, 1931 İsyanı Öncesi ve Sonrası”. Çağdaş Türk Tarihi Araştırma Dergisi, 12 (16), 335-363.
• Göktürk, T. B. (2017). “Kıbrıs’ta Rumların Gerçekleştirdiği 1974 Katliamları” Türk Dünyası Araştırmaları, 116 (228), 159-170.
• Hürsoy, S. (2013). “Kuramlar ve Kıbrıs Sorunu Üzerine Çıkarımlar”. Ege Akademik Bakış, 13(2), 259-271.
• İlter, E. (1995). “Ermeni Meselesinin Doğuşunda, Gelişmesinde İngiltere’nin Rolü”. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 6, (155), 155- 172.
• Kaya, F. (2012). “Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin Avrupa Birliğine Üyeliği ve Kıbrıs Sorunu”. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), ss.1-125.
• Keser, U. (2011). “21 Aralık 1963 Kanlı Noel, Kumsal Faciası ve Bugüne Yansımaları”. Çağdaş Türkiye Araştırma Dergisi 9 (23), 93-121.
• Keser, U. (2016). “Kıbrıs’ta Göç Hareketleri ve 1974 Sonrasında Yaşananlar”. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 5(12), 103-128.
• Kılıçoğlu-Cihangir, Ç. (2016). “Modern Yunanistan’ın Karanlık Çağı: Albaylar Cuntası 1967-1974”. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi 4(37), 518-539.
• KKTC Enformasyon Dairesi, “Kıbrıs’ın, Sosyal Ekonomik Siyasi Tarihi”, https://pio.mfa.gov.ct.tr/kibrisin-sosyal-ekonomik-ve-siyasi-tarihi/, (Erişim tarihi: 09.06.2024).
• Küçükoğlu, B. (2011). “Kıbrıs Sorununa Dair Yaklaşım ve Algıların Türk Basınına Yansımaları (1954-1974)”. Ankara üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Atatürk Yolu Dergisi, (48), 791-814.
• Özdoğan, M., (2019). “Realizm ve Neorealizm Bağlamında Soğuk Savaş Sonrası Güvenlik Anlayışının Değerlendirilmesi”. Güvenlik Bilimleri Dergisi, 8(1), 1-24.
• Şahin, İ.- Parkalay- Topbaş, S. (2015), “Kamuoyu ve Dış Politika Bağlamında Peyami Safa’nın Yazılarında Kıbrıs Meselesi”. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13), 389-412.
• Şener, B. (2020). “1967 Kıbrıs Krizi’nde Siyasi, Askeri Hukuki Boyutlarıyla Türkiye’nin Zorlayıcı Diplomasi Uygulaması”. Cumhuriyet Tarihi Araştırma Dergisi, (31), 271-304.
• T.C. Dışişleri Bakanlığı, “Kıbrıs Meselesinin Tarihçesi, BM Müzakerelerinin Başlangıçı” https://www.mfa.gov.tr/kibris-meselesinin-tarihcesi_-bm-muzakerelerinin-baslangici.tr.mfa, (Erişim tarihi: 09.06.2024).
• T.C. Dışişleri Bakanlığı, “Garanti Antlaşması (Zürich,11 Şubat 1959)” https://www.mfa.gov.tr/garanti-antlasmasi-_zurich_11-subat- 1959_.tr.mfa, (Erişim tarihi: 09.06.2024).
• Yellice, G. (2012). “1871’den 1831’e Kıbrıs’da Enosis Talepleri ve İngiltere’nin Yaklaşımı”. Çağdaş Türk Tarihi Araştırma Dergisi, 12(24), 13-26.
• METU Middle East Teknical University, “Yunan Darbesi ve Kıbrıs Barış Harekâtı”, http://users.metu.edu.tr /birten/kibris_baris.html, (Erişim tarihi. 09.06.2024).

Kıbrıs Sorunu ve Müdahil Devletlerin Politikalarının Değerlendirilmesi

Yıl 2024, Sayı: 14, 27 – 40, 30.06.2024

Aysuhan Gürel

Öz

Kıbrıs Akdeniz’deki üçüncü büyük adadır ve Akdeniz’in doğusunda yer almaktadır. Jeopolitik konumu nedeniyle tarihte birçok devletin ilgi odağı olmuştur. Ada 1878 yılında Osmanlı İmparatorluğu’nun hâkimiyetinden çıkmış, İngiltere’nin idaresine girmiştir. Yunanlıların adanın tamamına hâkim olmak istemeleri ve Türk nüfusunu yok sayan politikaları Kıbrıs’ta çatışmaların çıkmasına neden olmuştur. Yunanistan’ın adadaki Rumları desteklemesi, Enosis ve Akritas ideallerinden dolayı adadaki Türkler soykırıma mağruz kalmıştır. Çalışmanın sorusu; Kıbrıs Adası’nda Türklerin soykırıma uğraması ile sonuçlanan olayların, gerçeklerin modern dönemin teorilerinden post yapısalcılık kapsamında yorumlanmasının mümkün olup olmayacağıdır? Çalışma kapsamında Kıbrıs’ta yaşanan karmaşa, kamuoyuna yansımaları, genel kabul görmüş uluslararası teoriler ışığında açıklanmış ve post yapısalcı teori ile yaşananların yorumlanması amaçlanmıştır. Çalışma sonucunda; Post Yapısalcı teorinin kuramlarına uygun bir şekilde gerçeklerin sorgulanabileceği, Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin ekonomilerinin gelişmesi ile jeostratejik bakımdan uluslararası ilişkilerde hegemon güçlerin etkisinde kalmadan, yumuşak güç unsurlarını kullanarak söz sahibi olabilecekleri sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hegemonya, Kıbrıslı Türkler, Politika, Rum Kesimi, Soykırım

Kaynakça

• Akçay, E. Y. (2018). “Roma Döneminde Kıbrıs’ın Yaşadığı Dönüşüm”. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (2), 137-148.
• Armaoğlu, F. H. (1959). “1955’de Kıbrıs Meselesinde Türk Hükümeti ve Kamuoyu”. Ankara Üniversitesi Siyasi Bilimler Fakültesi Dergisi, Siyasi İlimler ve Hukuk, 14 (2), 57-89.
• Arslan, P. (2018). Albaylar Cuntası Döneminde Türkiye’nin Yunanistan Politikasının Türk Basına Yansıması (1967-1974). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Ana Bilim Dalı Atatürk İlkleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), 1-145.
• Atasoy, A. (2011). “Kuzey Türk Cumhuriyetinin Nüfus Coğrafyası”. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (15), 29-62.
• Bardakçı, M. (2019). “55 Yıl Sonra Johnson Mektubunun Tercümesi”, Independent -Türkçe, https://www.indyturk.com/node/85226/haber/55-y%C4% B1l- sonra- johnson-mektubunun-resmi-terc%C3%BCmesi, (Erişim tarihi: 09.06.2024).
• Belenli, T. (Tarihsiz). (2 Ağustos). “Marshall Planı”. Atatürk Ansiklopedisi, 1-8.
• Biyografi, (2012). “III. Makarios Kimdir”, https://www.ensonhaber.com/biyografi/iii-makarios-kimdir, (Erişim tarihi: 09.06.2024).
• Bülbül, B. (2006). Marshall Planı ve Türkiye’de Oluşumu. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Ana Bilim Dalı Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Bilim Dalı, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), 1-166.
• Coşkun, B. B. (Tarihsiz). “Bir NATO okuması:1950’lerden Günümüze Türkiye’de NATO Hakkında Basılan Kitaplardan Bir Seçki”, Acedemia.
• Çapa, M. (2016). “Türkiye Cumhuriyeti’nin Kuruluş Yıllarında Kıbrıs’ta Eğitim Teşkilatı: Kıbrıs Şehbenderi Asaf Bey’in Raporu”. Tarih İnceleme Dergisi, 31(1), 99-144.
• Mor, A., ve Çitçi, M. D. (2011). KKTC’de Kentleşme. Doğu Coğrafya Dergisi, 12(18), 225-245.
• Durusoy, K. (2020). “Cenevre Konferansları”. Ü. Cüneyt, “Kıbrıs Tarihi üzerine yazılan yazılar” https://antlasmalar.com/cenevre-antlasmasi/, (Erişim tarihi: 09.06.2024).
• Düzgit-Aydın, S. (2015). “Post-Yapısalcı Yaklaşımlar ve Uluslararası İlişkilerin Temel Kavramları”. Uluslararası İlişkiler Akademi Dergi, 12(46), 153-168.
• Düzgün, D. M. (2020). “Realizm Teorisinin Ortaya Çıkışı ve Gelişme Evreleri”. Karadeniz Uluslararası Bilimler Dergisi, (47), 256-276.
• Efegil, E. ve Olcay, A. M. (2004). “Tarafların Kıbrıs Sorununa Yaklaşımı”. Türkiyat Araştırmaları, 113-122.
• Elçi, İ. H. (2021). “Uluslararası Bir Sorun Olarak Kıbrıs’a İlişkin Tarihsel ve Teorik Ögeler Üzerinden Demokratik Barış Teorisinin Eleştirisi”. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1), 311-328.
• Emek, F. A. (2014). “1958-1974 Yılları Arasında Kıbrıs’ta Yerel Basında Rum Mezalimi”. Andan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Ana Bilim Dalı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), 1-179.
• Güler, Y. (2004). “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin Kuruluşuna Kadar Kıbrıs Meselesi”. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 101-112.
• Günöz, M. D. (Tarihsiz). “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin Kuruluşu ve Annan Planı”. Academia, ss.1-10.
• Göktürk, T. B. (2008). “Rumların Kıbrıs’taki Enosis İsteklerinin Şiddete Dönüşmesi, 1931 İsyanı Öncesi ve Sonrası”. Çağdaş Türk Tarihi Araştırma Dergisi, 12 (16), 335-363.
• Göktürk, T. B. (2017). “Kıbrıs’ta Rumların Gerçekleştirdiği 1974 Katliamları” Türk Dünyası Araştırmaları, 116 (228), 159-170.
• Hürsoy, S. (2013). “Kuramlar ve Kıbrıs Sorunu Üzerine Çıkarımlar”. Ege Akademik Bakış, 13(2), 259-271.
• İlter, E. (1995). “Ermeni Meselesinin Doğuşunda, Gelişmesinde İngiltere’nin Rolü”. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 6, (155), 155- 172.
• Kaya, F. (2012). “Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin Avrupa Birliğine Üyeliği ve Kıbrıs Sorunu”. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), ss.1-125.
• Keser, U. (2011). “21 Aralık 1963 Kanlı Noel, Kumsal Faciası ve Bugüne Yansımaları”. Çağdaş Türkiye Araştırma Dergisi 9 (23), 93-121.
• Keser, U. (2016). “Kıbrıs’ta Göç Hareketleri ve 1974 Sonrasında Yaşananlar”. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 5(12), 103-128.
• Kılıçoğlu-Cihangir, Ç. (2016). “Modern Yunanistan’ın Karanlık Çağı: Albaylar Cuntası 1967-1974”. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi 4(37), 518-539.
• KKTC Enformasyon Dairesi, “Kıbrıs’ın, Sosyal Ekonomik Siyasi Tarihi”, https://pio.mfa.gov.ct.tr/kibrisin-sosyal-ekonomik-ve-siyasi-tarihi/, (Erişim tarihi: 09.06.2024).
• Küçükoğlu, B. (2011). “Kıbrıs Sorununa Dair Yaklaşım ve Algıların Türk Basınına Yansımaları (1954-1974)”. Ankara üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Atatürk Yolu Dergisi, (48), 791-814.
• Özdoğan, M., (2019). “Realizm ve Neorealizm Bağlamında Soğuk Savaş Sonrası Güvenlik Anlayışının Değerlendirilmesi”. Güvenlik Bilimleri Dergisi, 8(1), 1-24.
• Şahin, İ.- Parkalay- Topbaş, S. (2015), “Kamuoyu ve Dış Politika Bağlamında Peyami Safa’nın Yazılarında Kıbrıs Meselesi”. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13), 389-412.
• Şener, B. (2020). “1967 Kıbrıs Krizi’nde Siyasi, Askeri Hukuki Boyutlarıyla Türkiye’nin Zorlayıcı Diplomasi Uygulaması”. Cumhuriyet Tarihi Araştırma Dergisi, (31), 271-304.
• T.C. Dışişleri Bakanlığı, “Kıbrıs Meselesinin Tarihçesi, BM Müzakerelerinin Başlangıçı” https://www.mfa.gov.tr/kibris-meselesinin-tarihcesi_-bm-muzakerelerinin-baslangici.tr.mfa, (Erişim tarihi: 09.06.2024).
• T.C. Dışişleri Bakanlığı, “Garanti Antlaşması (Zürich,11 Şubat 1959)” https://www.mfa.gov.tr/garanti-antlasmasi-_zurich_11-subat- 1959_.tr.mfa, (Erişim tarihi: 09.06.2024).
• Yellice, G. (2012). “1871’den 1831’e Kıbrıs’da Enosis Talepleri ve İngiltere’nin Yaklaşımı”. Çağdaş Türk Tarihi Araştırma Dergisi, 12(24), 13-26.
• METU Middle East Teknical University, “Yunan Darbesi ve Kıbrıs Barış Harekâtı”, http://users.metu.edu.tr /birten/kibris_baris.html, (Erişim tarihi. 09.06.2024).

Toplam 36 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Kaynak Göster

Download or read online: Click here