Klasik Düşüncenin Türkmen Mimarları – Devletmehmet Azadi ve Oğlu Mahtumkulu (Berdi Sarıyev)

Klasik Düşüncenin Türkmen Mimarları Devletmehmet Azadi ve Oğlu Mahtumkulu Berdi Sarıyev TÜRK DÜNYASI VAKFI
Devletmehmet Azadi (1700-1760), 18. Yüzyılda yaşamış bir Türkmen bilginidir. O, Türkmenlerin Göklen boyundan gelmektedir. Göklenlerin çoğu bu gün Türmenistan’ın güneybatısında yer alan Gamgala ilçesinde (Türkmenistan’ın bağımsızlığından sonra ilçenin adı Mahtumkulu ilçesi olarak değiştirilmiştir) yaşamaktadır. Onun ismi bu güne kadar Türk dünyasında pek bilinmiyor veya oğlu Mahtumkulu ile birlikte anılıyor. O, halk arasında “Garnmolla” ve “Devletmehmet Molla” gibi isimlerle anılmaktadır.

Mahtumkulu Firaki(1733-1797) Türkmen şair, mutasavvıf ve bilgegesidir. Hoca Ahmed-i Yasevi, Yunus Emre yolunun takipçilerinden olan Mahtumkulu Firaki aynı zamanda modern Türkmen Türkçesinin kurucuları arasında gösterilebilir. Türkmenleri dünyaya tanıtabilecek şahıslarda biri olarak tarihte silinmeyecek bir iz bırakmış olan Mahtumkulu Firaki, günümüzde ismi Türkmen devlet üniversitesinde, Türkmenistan’ın bilim ve teknikle ilgili uluslararası ödüllerinde, şairin yaşadığı ve büyüdüğü ilçesinde ebedileşmiş, eserleri Türk dünyası halklarının dillerine ve yabancı dillere defalarca çevrilmiş ve yayımlanmış, Türkmenistan’dan başka da bir çok komşu ve yabancı ülkelerde heykeli dikilmiştir.

Bu çalışmada Devletmehmet Azadi ve oğlu Mahtumkulu Firaki ile ilgili çeşitli yazılar bir araya getirilmiştir.