| Tez Künye | Durumu | ||
| Konya Mahkemesi’nde hak arama yöntemleri (1691-1704) / Methods of seeking rights in Konya Court (1691-1704) Yazar:ESRA ASLAN KESME Danışman: PROF. DR. DOĞAN YÖRÜK Yer Bilgisi: Selçuk Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Ana Bilim Dalı / Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı Konu:Hukuk = Law ; Tarih = History Dizin:Hak arama = Legal remedies ; Hak arama hürriyeti = Right to legal remedies ; Konya = Konya ; Mahkemeler = Law courts ; Osmanlı Devleti = Ottoman State ; Osmanlı Dönemi = Ottoman Period ; Osmanlı hukuku = Ottoman law ; Osmanlı tarihi = Ottoman history ; Yakın Çağ = Modern Times ; Şeriye sicilleri = Court registers | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2019 111 s. | ||
| Bu çalışmada Osmanlı Devleti’nde 1691-1704 yılları arasında mahkemeye yansıyan ve Konya Şeriye Sicillerine kaydedilen davalar incelenmiştir. Şeriye Sicilleri üzerinden mağdurlar ile ilgili yapılmış pek çok çalışma bulunmasına rağmen, madunlar üzerine yapılmış bir çalışma bulunmamaktadır. Tezin birinci ve ikinci bölümünde madun ve mağdur kavramları tartışılmış, Osmanlı’da madun denilebilecek bir özne ya da sınıfın varlığı aranmıştır. Diğer taraftan mağdurların profilleri ile mağduriyete sebep olan durumlar üzerinden, sürekli mağduriyet yaşayan grupların varlığı sorgulanmıştır. Ancak sürekli mağduriyet yaşayan bir gruba rastlanmadığı gibi, devletiyle bağı kopmuş ve ötekileşmiş bir madun kesiminin varlığına da ulaşılamamıştır. Bu bağlamda, öncelikle Osmanlı Devleti’nde adalet mekanizmasının işleyişi incelenmiştir. Daha sonra dönemin şartlarının adalet mekanizmasının işleyişine yaptığı etki, incelenen davalar özelinde ele alınmıştır. Sicillerin içeriği incelenerek toplumdaki hangi grupların mağduriyet yarattığı ve buna karşılık hangi grupların -kendini korumakta yetersiz kalarak- mağduriyet yaşamaya daha eğilimli olduğu üzerinde durulmuştur. Osmanlı’da sürekli mağdur diyebileceğimiz bir kesimin olmadığı, toplumun her kesiminden insanların mağdur olabileceği görülmüştür. Tezin üçüncü bölümünde ise mağduriyet ortaya çıktıktan sonra kişilerin, yaşadıkları mağduriyete verdikleri tepkiler; mahkemede kendilerini ifade ediş biçimleri ve hak arama yolları üzerinden incelenmiş, adalet mekanizmasının işleyişinin mağdurlara hak arama süreçlerinde yardımcı olup olmadığı konusu sorgulanmıştır. Sicillerden yola çıkarak Osmanlı’da maduniyetin oluşmamasının sebepleri bu bölümde incelenmiştir. Maduniyetin ortaya çıkmasını engelleyici unsurlar, adalet mekanizmasının hak aramayı kolaylaştırması, toplumun her kesimden, kişilerin yararlanması için daima açık tutulan mahkemeler ve bir temyiz mahkemesi gibi faaliyet gösteren Divan-ı Hümayun’un varlığı olarak belirlenmiştir. Divan sayesinde halkın sorunlarından haberdar olan devlet, halkın şikayetlerini dinlemiş, sorunlarına çözüm bulmaya çalışmıştır. Böylelikle devlet, halk ile arasındaki bağı sıkı tutmuş ve halk açısından ulaşılabilir olmuştur. Bu anlamda Osmanlı’da devletten uzaklaşan ve ötekileşen bir madun sınıfının ortaya çıkması için uygun koşullar oluşmamıştır. Anahtar Kelimeler Şer’iye Sicilleri, madun, mağdur, ehl-i örf, reaya, Osmanlı’da adalet, hak arama. | |||
| In this study, the cases in the Ottoman Empire between the years of 1691-1704 and the cases recorded in Konya Şer’iye records are examined. Even though there are many pieces of research about victims on Şer’iye records, there is no research about subalterns. In the first and second chapter of the thesis, victim and subaltern concepts are discussed, the existence of the subject or the class which can be subaltern in the Ottoman Empire is sought. On the other hand, the existence of the groups who suffer from continuous victimization is questioned through the profiles of the victims and the situations that caused the victimization. However, as it is not encountered with a group that suffered from constant victimization, it is also not reached the existence of the subaltern class that it is drifting away with its government and alienated. In this context, firstly the functioning of the justice mechanism in the Ottoman Empire is examined. Later, the effect of the conditions of the period on the functioning of the justice mechanism is discussed specific to the cases that examined. By examining the content of the records, it is emphasized which groups in the society caused victimization and in turn, which groups were more inclined to suffer. It is seen that there were no constant victims in the Ottoman Empire and people from every walk of life could be victims. In the third chapter of the thesis, after the emergence of victimization, people’s reactions to the victimization is examined through their own forms of expression and remedies in the court. Also, in the process of seeking rights, it is questioned whether the functioning of the justice mechanism helped the victims or not. The reasons for not creating subalternity in the Ottoman Empire is examined in this section based on records are examined in this section. The elements of preventing the emergence of subalternity are identified as the existence of Divan-ı Humayun which work as a justice mechanism to facilitate the search for rights and a court always open to people from every walk of life. Thanks to Divan, the state which was aware of the problems of the public, listened to the complaints of the people and tried to find solutions to their problems. In this way, the state control firmly the connection with the public and it became accessible to the people. In this sense, no favorable conditions arisen for the emergence of a class of subalterns moving away from the state in the Ottoman Empire. Key Words Şer’iye Records, subaltern, victim, ehl-i örf, reaya, Justice in the Ottoman Empire, Right to legal. | |||