| Tez Künye | Durumu | ||
| Bûstâni’l-Müslimîn (Metin-inceleme-sözlük) / Bûstâni’l-Müslimîn (Text-examination–dictionary) Yazar:KÜBRÂNUR YAŞAR Danışman: DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ ŞEYLAN Yer Bilgisi: Beykent Üniversitesi / Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı / Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı Konu:Türk Dili ve Edebiyatı = Turkish Language and Literature Dizin: | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2022 630 s. | ||
| Muhammed ibn Kemâleddîn et-Tokâtî tarafından 1466-1467 tarihlerinde yazıldığı bilinen ve 1612 yılında istinsah edilen “Bûstâni’l-Müslimîn”; İslam’ı öğrenmek isteyen müptedîler için fıkıh, akâit, tasavvuf ve ahlâk alanlarında 87 bapta bilgi veren dinî bir kaynaktır. 15. yy’da yaşadığı tahmin edilen müellif Muhyî-i Tokâtî tarafından Şehzâde II. Bayezid adıyla yazılan bu esere 15. yy’ın dinî ve ahlakî anlayışını, Eski Anadolu Türkçesinin özelliklerini, dönemin dil yapısını ortaya koyması ve üzerinde akademik bir çalışma yapılmamış olması hasebiyle çalışmaya karar verilmiştir. Eserin telif ve istinsah tarihine, müellif ve müstensihine dair bilgilere ulaşılması, daha eski tarihli olması sebebiyle Diyanet İşleri Başkanlığı Kütüphanesinde yer alan nüsha incelenmiştir. Çalışmanın birinci bölümünde öncelikle Bûstâni’l-Müslimîn müellifi Muhammed ibn Kemâleddîn et-Tokâtî’nin hayatı ve eserleri hakkında bilgiler verilmiştir. Daha sonra metnin imlâ ve söz dizimi özelliklerine dair genel bir inceleme yapılmıştır. İmlâ bölümünde eserde geçen Türkçe kelime ve eklerde ünlülerin başta, ortada ve sonda nasıl yazıldıkları belirtilmiştir. Söz dizimi bölümünde ise anlam ve yapı bakımından cümle türleri eserden seçilen örneklerle gösterilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde metnin ortaya konulması bakımından Bûstâni’l-Müslimîn transkripsiyon (çeviri yazı) alfabesiyle sunulmuştur. Daha sonra eserde geçen Arapça söz, duâ, hadis gibi unsurların Türkçesi yazılmıştır. Üçüncü bölümde ise 15. yy’ın kelime kadrosunu ortaya koymak amacıyla sözlük-dizin oluşturulmuştur. Bu bölümde Farsça ve Arapça isim ve sıfat tamlamaları da birer madde olarak verilmiştir. Dizinin akabinde ise kişi adları dizini, sonuç bölümü, kaynakça ve ekler eklenerek tez bitirilmiştir. | |||
| “Bûstâni’l-Müslimîn”, known to have been written by Muhammad ibn Kemâleddîn et-Tokâtî between 1466-1467 and copied in 1612; It is a religious resource that provides information in 87 chapters in the fields of fiqh, creed, sufism and morality for the devotees who want to learn about Islam. By Muhyî-i Tokâtî, who is estimated to have lived in the 15th century, it was decided to study this work, which was written under the name of Şehzade II. Bayezid, because it reveals the religious and moral understanding of the 15th century, the characteristics of Old Anatolian Turkish, the language structure of the period, and because there has been no academic study on it. The copy in the Library of the Presidency of Religious Affairs has been examined, since information about the copyright and copying date of the work, its author and copyist can be reached and it is older. In the first part of the study, firstly, information about the life and works of Muhammed ibn Kemâleddîn et-Tokâtî, the author of Bûstâni’l-Muslimîn is given. Afterwards, a general examination was made about the spelling and syntax features of the text. In the spelling section, it is stated how the vowels are written in the beginning, middle and end of the Turkish words and suffixes in the work. In the syntax section, sentence types in terms of meaning and structure are shown with examples selected from the work. In the second part of the study, Bûstâni’l-Muslimîn is presented in transcription alphabet in order to reveal the text. Later, the Arabic prayers, hadiths and words in the work were written in Turkish. In the third part, a dictionary-index was created in order to reveal the vocabulary of the 15th century. In this section, Persian and Arabic noun and adjective phrases are also given as an item. After the series, the thesis was completed by adding the names of the people, the conclusion, the bibliography and the appendices. | |||