Kurtuluş Savaşı Günlüğü- IV (Zeki Sarıhan)

Kurtuluş Savaşı Günlüğü- IV Zeki Sarıhan TÜRK TARİH KURUMU
Türk Kurtuluş Savaşımım tam bir kronolojisini yapmak oldukça güçtür.
Kurtuluş Savaşı tarihinin yazılabilmesi için o yıllarda yayımlanmış gazeteletin tam olarak taranması gerekiyor. Bunlardan bazılarının kütüphanelerde bulunan koleksiyonları oldukça eksiktir; hele mahalli gazetelerden bazılarının elde ancak birkaç sayısı vardır. Türk devlet arşivlerinden Örneğin Başbakanlık Arşivi’nden de ancak sınırlı sayıda kişinin yararlanmasına izin verilmektedir.
İngiliz arşivleri, Türk okuyucusu için önemli ölçüde gün ışığına çıkarıldı. Ancak bu savaşla ilgili diğer ülkelerin arşivlerinden yeterince yararlanılamadı. Bunun yanında, yabancı ülkelerin, hele Arap ve İslam dünyasının o zamanki basını taranamadı.
Eksiksiz bir kronoloji ancak, devletçe veya büyük kuruluşlarca desteklenen uzman kurulların, araştırma ekiplerinin uzun süreli, sabırlı ve dikkatli bir çalışmasını gerektiriyor.
Bazı olayların hangi gün geçtiğini kesin olarak saptamak zordur. Bu durum da tam bir kronoloji yapmanın önündeki engellerden biridir.
Elinizdeki kitap, yazılı kaynaklar üzerinde 10 yıl süren bir araştırmanın ürünüdür. Türkçe’de eski ve yeni yazıyla basılmış hemen bütün ciddî kaynaklar gözden geçirilmiştir. Bunların içinde belgesel özelliği olan, olayların tarihlerini ve¬renlere ağırlık verilmiştir. Kurtuluş Savaşı’nda İstanbul ve Anadolu’da çıkan gazetelerin taranmasına, olaylar için bunların kaynak gösterilmesine önem verilmiştir. Genelkurmay Başkanlığı Harp Tarihi Dairesi Başkanlığı’nın Özef olarak çevirttiği ve daktilo metinler halinde muhafaza ettiği Yunan kaynaklarından yararlanılmıştır. Tükçe’ye çevrilmiş bazı İngilizce ve Fransızca önemli kaynaklar da taranmıştır.
Kurtuluş Savaşı Günlüğü’nde, Mondros’tan Lozan’a kadar, 4 yıllık bir sürede Türk Kurtuluş Savaşı’nı doğrudan ya da dolaylı olarak ilgilendiren ve bu bakımından önemli olduğuna inandığımız bütün olgulara işaret etmeye çalışılmıştır.
Kitap dört cilt olarak planlanmıştır. Bu ciltlerin kapsadıkları dönemler şöyledir:
1. Cilt: 30 Ekim 1918 – 22 Temmuz 1919 (Mondoros Ateşkes Anlaşması – Erzurum Kongresi).
2. Cilt: 23 Temmuz 1919 – 22 Nisan 1920 (Erzurum Kongresi – Büyük Millet Meclisi’nin açılışı).
3. Cilt: 23 Nisan 1920 – 22 Ağustos 1921 (Büyük Millet Meclisi’nin Açılışı – Sakarya Savaşı)
4. Cilt: 23 Ağustos 1921 – 20 Kasım 1922 (Sakarya Savaşı – Lozan Konferansı)