Kâtip Muslihuddin mahallesinde, Kâtip Muslihuddin Camii sokağı ile Sancaktar Müezzin sokağının sınırladığı arsa üzerinde yer almakta olup 1235’te (1820) Hacı Halil Ağa tarafından tesis edilmiştir. 1248’de (1832) çıkan bir yangında ortadan kalkan tekke, 1840’tan sonra Halvetiyye’nin Bekriyye koluna bağlı Şamlı Şeyh İbrâhim Efendi tarafından ihya edilerek tekrar faaliyete geçirilmiştir. Tekkelerin kapatılmasının (1925) ardından kaderine terkedilen yapı zamanla harap olmuş, 1950’lerin başında tamamen ortadan kalkmış, yalnızca Kâtip Muslihuddin Camii sokağının karşı yakasında bulunan küçük hazîre günümüze ulaşabilmiştir.
Tek bir yapıdan oluşan Kuşadalı Tekkesi’nde selâmlık ve tevhidhâne doğu yönünde, harem batı yönünde yer almakta, cümle kapısı Kâtip Muslihuddin Camii sokağına, harem kapısı Sancaktar Müezzin sokağına açılmaktaydı. Ahşap karkaslı olan yapı iki katlıydı. Zemin katın doğusundaki alt kesimde ahşap dikmelerin arası tuğla hatılla moloz taşlarla örülmüş, bunun dışında kalan bütün duvarlar içeriden bağdâdî sıva, dışarıdan ahşap kaplamayla teşkil edilmişti. Dikdörtgen veya kare planlı olduğu anlaşılan tevhidhâneye cümle kapısından ve selâmlığı meydana getiren giriş bölümünden geçilerek varılmaktadır. İki kat yüksekliğindeki bu mekânın üst kesiminde kafeslerle kapatılmış yuvarlak kemerli açıklıklara sahip kadınlar mahfili, bunun yanında da ahşap korkulukları olan hünkâr mahfili, dikdörtgen panolar içinde eklektik kalem işlerinin bulunduğu zemin kat duvarlarında ise selâmlığı tevhidhâneye bağlayan kapıyla şerbethâneye ve meydan odasına açılması muhtemel iki servis penceresi bulunmaktaydı. Kuşadalı Tekkesi dış görünümü itibariyle küçük boyutları, hiçbir süslemenin görülmediği cepheleri ve alaturka kaplı kırma çatısıyla XIX. yüzyıla ait sıradan bir İstanbul konutunu andırır.
BİBLİYOGRAFYA
Âsitâne Tekkeleri, s. 18.
Mecmûa-i Cevâmi‘, I, 86-87, nr. 136.
Bandırmalızâde, Mecmûa-i Tekâyâ, İstanbul 1307, s. 14.
1329 Senesi İstanbul Beldesi İhsâiyât Mecmuası, İstanbul 1330, s. 21.
Mehmed Şükrü, İstanbul Hânkahları Meşâyihi (nşr. Turgut Kut), Harvard 1995, s. 38-39.
M. Baha Tanman, “Kuşadalı Tekkesi”, DBİst.A, V, 134-135.
Bu madde TDV İslâm Ansiklopedisi’nin 2002 yılında Ankara’da basılan 26. cildinde, 470 numaralı sayfada yer almıştır.