| Tez Künye | Durumu | ||
| İşgal döneminde (1918 – 1923) İstanbul’da eğitim faaliyetleri / Education activities in occupation period 1918 – 1923 in İstanbul Yazar:LEYLA DAŞTAN Danışman: PROF. DR. BETÜL ASLAN Yer Bilgisi: Atatürk Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü / Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı / Tarih Eğitimi Bilim Dalı Konu:Eğitim ve Öğretim = Education and Training ; Tarih = History Dizin:Eğitim = Education ; Eğitim faaliyetleri = Education activities ; Eğitim tarihi = Educational history ; Milli Mücadele = National Struggle ; Milli Mücadele Dönemi = National Struggle Period ; İstanbul = Istanbul ; İşgal = Occupation | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2015 259 s. | ||
| Fethedildiği ilk andan itibaren Osmanlı Devleti’ne payitahtlık yapan İstanbul’un Osmanlı tarihindeki yeri ve önemi oldukça büyüktür. Bu nedenle İstanbul’un İşgali de aynı derecede Osmanlı tarihinde ve tarihe tanıklık eden dönemin insanlarının yaşamlarında travmatik etkilere yol açan meşum bir olay olarak hafızalara kazınmıştır. Şüphesiz söz konusu işgal Osmanlı’nın iki yüz yıl süren çöküş döneminde yaşadığı ilk toprak işgali yahut toprak kaybı değildir. Ancak ilk kez çöküşe dair emareler bu kadar net hissedilir hale gelmiş, sonrasında ne olacağı sorusu bu denli açık ve sıkça dile getirilir olmuştur. İşgal İstanbul’unun işgal kaynaklı sorunları, azımsanmayacak ölçüde fazla olup, bundan en fazla etkilenen kamu hizmetinin eğitim olduğu görülmüştür. Dolayısıyla, hem İstanbul’un işgal döneminde eğitim faaliyetlerinin sürdürülebilir bir faaliyet olup olmadığı, hem de bu faaliyetlerin işgal sonrasına dair çözüm önerileri içerip içermediği sorusu, çalışmanın çıkış noktası olmuştur. Araştırma için tarihsel araştırmalarda sıkça başvurulan betimsel araştırma modellerinden tarama modeli esas alınmış olup, bu amaçla dönemin eğitim faaliyetlerine ilişkin alan çalışmaları, arşiv belgeleri, TBMM zabıtları, gazeteler, dergiler, hatıratlar ve romanlar incelenmiştir. Bunlardan elde edilen verilerin içerik çözümlemeleri yapılarak karşılaştırmalı olarak ele alınmış ve yorumlanmıştır. İşgal dönemindeki eğitim faaliyetlerinde işgal kaynaklı değişikliklerin tespiti için, işgal öncesindeki eğitim faaliyetleri ayrı bir başlık altında ele alınmıştır. Diğer taraftan İşgal güçlerinin eğitime dair yaklaşımlarını ve dayatmalarını ortaya koymak adına, Sevr Anlaşmasının ilgili bölümleri de incelenmiştir. TBMM’nin açılışından itibaren İstanbul Maarif Nezareti’nin yanında Ankara Maarif Vekâleti’nin de eğitimde etkinliği söz konusu olduğundan, Maarif Vekâleti’nin de bu dönemdeki faaliyetleri ayrıca ele alınmış ve elde edilen sonuçlar paylaşılmıştır. Araştırma sonucunda; işgalin, siyasi yansımalarının ötesinde yarattığı sosyal travma ile eğitimi fazlasıyla olumsuz etkilediği, çoğu zaman sekteye uğrattığı, okulların işgal edilerek uzun süre amacı dışında kullanıldığı, öğretmen maaşlarının aylarca ödenmediği, işgali iliklerine kadar hisseden öğrencilerin bu ağır yükü taşımaktan kimi zaman yorulup isyan ettikleri, tüm bunlar yaşanırken Osmanlı Maarif Nezareti’nin ise; İşgal Devletlerinin etkisi altında, söz konusu sorunlara çözüm üretmekten uzak politikalar takip ettiği görülmüştür. Bununla birlikte eldeki veriler ışığında, İstanbul’daki eğitim camiasının genel itibariyle Anadolu’da başlayan direniş hareketini desteklediği ve buna yönelik propaganda ve eğitici faaliyetlerin ön saflarında yer aldıklarını söylemek mümkündür. | |||
| İstanbul has a big importance in Ottoman History since which was capital city of Ottoman Empire. It was occupied. So, Equally occupation of İstanbul.has left a trace as a sinister event which has traumotic effects on Ottoman Empire and the people who testified history. No doubt, being talked about occupation is not the first land lost or land occopation in the Ottoman’s collapse period lasted two hundred years. But, firstly becomes perceivable so clearly and ıt clues about collapse. Is questioned Constantly and clearly what will happen then. Ocupation rooted problems of Occupied İstanbul are in a great deal which can’t be underestimated, it is seen that educatuon institution has been affected mostly. Thereby, both the education activities are sustainable or not in the period of occupation of İstanbul and these education activities include solution offer about after occupation or not is the start point of this work. Fort his study it is bosed on scanning model one of the descriptive research model which is applied frequently in history researches study. Fort his reason, studies about education activities of that period, archive documents, TBMM records, newspapers journals, recollections, novels are analized. Data which is collected from those is approached comperatively and interpreted by moking content analysis. To determine the occupation rooted changes in education activities in occupation period education activities before occupation period are discussed under anothertitle. Some related parts of Sevr poct areexamined in be half of revealing approaches and insistings of occupation forces about system of education. Activities of system of education ministry are discussed and results are shored as Ankara education ministry was active in education near İstanbul. Education ministry since opening of Turkish Grand National assembly. As a result of, research it is seen that occupation offected negotively education whit social trouvma beyond politik reflections, interrupted education mostly, schools were used oimlessly a long time by occupiying, teacher salories weren’t peid students who felt occupation heavily rebelled agoints for that burden, Ottomen Education Ministry followed politics instead of producing solutions for existing problems under the affects of occupation countries. Besides, with the data gathered, it is possible to say that the education community in İstanbul support the resistance movement generaly and play the first role in propaganda and education facilities in accordance with this moving. | |||