| Tez Künye | Durumu | ||
| Lise yeni 12. sınıf biyoloji ders kitabında kullanılan metaforlar ve analojiler üzerine bir araştırma / A study on metaphors and analogies used in new high school 12th grade biology textbook Yazar:EMİNE ŞULE ÖZCAN Danışman: PROF. DR. MUSA DİKMENLİ Yer Bilgisi: Necmettin Erbakan Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü / Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı / Biyoloji Eğitimi Bilim Dalı Konu:Biyoloji = Biology Dizin:Analoji = Analogy ; Biyoloji = Biology ; Biyoloji dersi = Biology lesson ; Biyoloji eğitimi = Biology education ; Ders kitapları = Textbooks ; Kitaplar = Books ; Metafor = Metaphor | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2019 98 s. | ||
| Metafor(mecaz) hem günlük hayat dilinde hem de bilim dilinde sıkça karşımıza çıkan eğitsel bir araçtır. Metaforlar sözlü veya yazılı iletişime katkı sağladığı gibi akıl yürütmede de önemli rol oynarlar. Metaforlar çoğu zaman biyoloji ders kitaplarında benzetme, model, şekil, diyagram ve semboller olarak karşımıza çıkmaktadır. Biyoloji bilimi mikroskobik ve sub-mikroskobik düzeyde soyut nitelikli kavramlar içermektedir ve bu kavramların zihinde canlandırılabilmesi veya somutlaştırılabilmesi için metaforlara başvurulmaktadır. Bu çalışmanın amacı, 2018-2019 öğretim yılında Türkiye’deki liselerde okutulmakta olan 12. Sınıf yeni biyoloji ders kitabındaki metaforların çeşitlerini analiz etmek ve bu metaforların nasıl yapılandırıldığını ve sunulduğunu incelemektir. Nitel araştırma yöntemine dayalı olarak gerçekleştirilen bu çalışmada, döküman inceleme ile içerik analizi yapılmıştır. Biyoloji ders kitabında analiz edilen metaforlar 6 kategoride sınıflandırılmıştır: (1) Metafor (mecaz), (2) Canlılaştırma (animizm), (3) Kişileştirme (antropomorfizm), (4) Metaforik görsel, (5) Benzetim(analoji), (6) Atasözü. Kitapta kurgulanan metaforların hedef kavramlarına bakıldığında genetik şifre, kalburlu boru, DNA, RNA ve hücre gibi soyut nitelikli biyoloji kavramlarından oluştuğu görülmektedir. Bu kavramların metafor kullanılmadan arı bir biyoloji bilim dili yoluyla açıklanabilmesi veya anlatılabilmesi oldukça zor görünmektedir.Bu nedenle biyoloji ders kitaplarında bir eğitsel araç olarak metafor veya analoji kullanımı kaçınılmazdır. Bununla birlikte bu eğitsel araçların önceden, iyi planlanmış rehber modeller eşliğinde kullanılması önemlidir. Ders kitaplarında rastgele metafor kullanımından kaçınılmalıdır. Ayrıca biyoloji ders kitaplarında metaforve analojiler ile ilgili öğrencilere yönelik kısa bilgilere yer verilmelidir | |||
| Metaphor is an educational tool that is frequently encountered both in the language of daily life and in the language of science. Metaphors not only contribute to verbal or written communication but also play an important role in reasoningMetaphors often appear as analogies, models, figures, diagrams and symbols in biology textbooks. Biology includes abstract concepts at the microscopic and sub-microscopic levels and metaphors are used to visualize or embody these concepts in the mind. The purpose of this study, to analyze the kinds of metaphors in the new 12th grade biology textbooks which is taught in high school in the 2018-2019 academic year in Turkey, and that is to examine how to configure and present these metaphors. In this study, based on qualitative research method, document analysis and content analysis were performed. The metaphors analyzed in the Biology textbook are classified into 6 categories: (1) Metaphor, (2) Animism, (3) Anthropomorphism, (4) Metaphoric visual, (5) Analogy, (6) Proverb. Looking at the target concepts of metaphors constructed in the book, it’s seen that occurs biology concepts such as genetical code, screened pipe, DNA, RNA and cell. It seems difficult to explain or explain these concepts through a pure biology science language without using metaphor. Therefore the use of metaphors or analogies as an educational tool in biology textbooks is inevitable. However, it is important that these educational tools are used in advance with well-planned guidance models. Using random metaphors in textbooks should be avoided. In addition, biology textbooks should include brief information about students about metaphors and analogies. | |||