| Tez Künye | Durumu | ||
| Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri arasındaki siyasi ilişkiler 1960-1974 / Political relations between Turkey and the United States of America 1960-1974 Yazar:MACİDE BAŞLAMIŞLI Danışman: PROF. DR. AHMET EYİCİL Yer Bilgisi: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Ana Bilim Dalı Konu:Tarih = History ; Uluslararası İlişkiler = International Relations Dizin:Amerika Birleşik Devletleri = United States of America ; Kıbrıs sorunu = Cyprus problem ; NATO = North Atlantic Treaty Organisation ; Siyasi ilişkiler = Political relations ; Türk dış politikası = Turkish foreign policy ; Türk-Amerikan ilişkileri = Turkish-American relations ; Türkiye = Turkey ; Uluslararası ilişkiler = International relations | Onaylandı Doktora Türkçe 2018 344 s. | ||
| İkinci Dünya Savaşı sonrasında Sovyetler Birliği’nin Türk topraklarına yönelik yayılmacı politikası iki ülke ilişkilerini gerginleştirdi. Topraklarının tehdit altında olduğunu görenTürkiye, bu süreçte Amerika Birleşik Devletleri liderliğindeki Batı Bloku ile mevcut ilişkilerini güçlendirerek Sovyetler Birliği’ne karşı güç birliği oluşturma politikasına yöneldi. Bu bağlamda Türkiye 1945’ten itibaren özellikle ABD ile dost ve müttefik olmanın yollarını aradı. Söz konusu dönemde ABD ise, başta Türkiye ve Yunanistan olmak üzere Sovyet tehdidi altındaki ülkelere ekonomik ve askeri yardım yaparak Sovyet yayılmacılığına karşı bir savunma kalkanı oluşturmak istedi. Böylece Türkiye ile ABD arasında karşılıklı çıkarların ön planda olduğu yakın bir işbirliği dönemi başlamış oldu. ABD de Sovyetler Birliği gibi yayılmacı bir politika izlemekteydi. ABD, başta Orta Doğu olmak üzere, yüzyılın başında İngiltere ve Fransa’nın sömürgesi olan toprakların yeni sahibi olmayı hedefledi. ABD, Türkiye’nin Orta Doğu önünde Sovyet ve Komünist yayılmacılığına karşı bir set olduğunu gördü ve Türkiye’yi Sovyetler Birliği karşısında özellikle savunma alanında destekleme kararı aldı. İkinci Dünya Savaşı’ndan galip çıkan iki süper gücün ortak coğrafyalara yönelik rekabeti, dünyayı iki kutuplu bir hale getirdi. Böylece Sovyetler Birliği’nin yıkılmasına kadar devam edecek olan iki süper gücün askeri, siyasi ve ekonomik mücadelesine dayanan “Soğuk Savaş” dönemi de başlamış oldu. Türkiye ile ABD ilişkileri 1960’a kadar yakın işbirliği çerçevesinde devam etti. Ancak 1960’tan sonra iki süper güç arasındaki Yumuşama başlangıcı dönem, NATO’nun değişen güvenlik stratejisi, Küba ve Kıbrıs bunalımlarının ortaya çıkardığı çıkar çatışmaları sebebiyle iki ülke ilişkilerinin sorgulanmaya ve yeniden değerlendirilmeye başlandığı yeni bir döneme girilmiş oldu. 1964 Kıbrıs Bunalımı sırasında ABD Başkanı Lyndon B. Johnson’un Başbakan İsmet İnönü’ye gönderdiği ve kamuoyunda “Johnson Mektubu” olarak bilinen mesaj, Türkiye ile ABD ilişkilerinde bir kırılma noktası oluşturdu. Bu kırılma noktasının yaratttığı sancılı dönem devam ederken, 1971-1974 yılları arasında üst üste yaşanan gerginliklerle iki ülke ilişkileri bunalımlı bir döneme girmiş oldu. Anahtar Kelimeler: İkinci Dünya Savaşı, Türkiye, ABD, Soğuk Savaş, NATO, Kıbrıs Sorunu, Haşhaş Sorunu, 12 Mart Muhtırası | |||
| After the Second World War, the Soviet Union’s expansionist policy towards Turkish territory strained relations between the two countries. Seeing that this process is under threat of soil Turkey headed the United States to create the political forces against the Soviet Union by strengthening the existing relationship with the Western Bloc led. In this context, since 1945 Turkey sought to be especially friendly and allied with the US. In this period US, mainly to countries including Turkey and Greece under a defense against the threat of Soviet expansionism by Soviet economic and military aid be wanted to create a shield. Thus a period of close cooperation that is at the forefront of mutual interests between Turkey and the US was to begin. The US, like the Soviet Union, was pursuing an expansionist policy. The US aimed to be the new owner of the colonies of England and France at the beginning of the century, especially in the Middle East. US, saw Turkey as a barrier against Soviet and Communist expansion into the Middle East and decided to support Turkey in the field of defense against the Soviet Union. The competition for the two super powers of common world that won the Second World War made the world bipolar. Thus, the “Cold War” era began, which was based on the military, political and economic struggle of the two superpowers that would continue until the collapse of the Soviet Union. The relationship between the US and Turkey, until 1960 continued in close cooperation. After 1960, however, a new round of relations began to be questioned and reassessed as a result of conflicts between the two superpowers, the beginning of the softening phase, the changing security strategy of NATO, the conflicts of Cuba and Cyprus. Cyprus during the crisis in 1964, US President Lyndon B. Johnson sent by Prime Minister Ismet Inonu and public opinion, “Johnson Letter” also known as message was a breaking point in US relations with Turkey. While the refrecting period created by this breaking point continued, the relations between the two countries entered a depressing cycle, with the tensions that lived between 1971 and 1974. Key Words: Second World War, Turkey, US, Cold War, NATO, Cyprus İssue, Poppy İssue, March 12 Memorandum, Cyprus Peace Operation, Embargo. | |||