Marmaris bölgesinde orman yangınları sonrası gerçekleştirilen gençleştirme tekniklerinin bitki komünitesi üzerindeki etkileri

Tez KünyeDurumu
Marmaris bölgesinde orman yangınları sonrası gerçekleştirilen gençleştirme tekniklerinin bitki komünitesi üzerindeki etkileri / Effects of post-fire regeneration treatments on plant community in Marmaris region
Yazar:OKAN ÜRKER
Danışman: PROF. DR. BEHZAT GÜRKAN
Yer Bilgisi: Hacettepe Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Biyoloji Ana Bilim Dalı
Konu:Biyoloji = Biology ; Botanik = Botany ; Ormancılık ve Orman Mühendisliği = Forestry and Forest Engineering
Dizin:Akdeniz bölgesi = Mediterranean region ; Bitkilendirme = Planting ; Bitkisel özellikler = Plant properties ; Marmaris Milli Parkı = Marmaris National Park ; Orman ekolojisi = Forest ecology ; Orman yangınları = Forest fires
Onaylandı
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
77 s.
Bu çalışmada, Türkiye’de yangın sıklığı fazla olan bölgelerden Marmaris Orman İşletme Müdürlüğü sınırları dahilindeki Çetibeli Orman İşletme Şefliği içerisinde, 2002 yılında gerçekleşen orman yangını sonrası uygulanan çeşitli gençleştirme tekniklerinin bitki komünitesi üzerindeki etkileri incelenmiştir. Teknikler arasındaki farklılığı ortaya koyabilmek amacıyla, benzer özellikte, yangın sonrası gerçekleştirilen suni gençleştirme (yapay gençleştirme), tabi gençleştirme (doğal gençleştirme) ve kendi haline bırakılan alan ile yangın geçirmemiş alanı temsil etmesi sebebiyle çok uzun zamandır yangına maruz kalmamış bir kontrol alanı seçilmiştir.Tekniklerin bitki komünitesine etkisini incelemek amacıyla, komünite parametrelerinden sıklık, zenginlik, çeşitlilik, dominansi ve benzerlik hesaplamaları, vejetasyon yapısından örtüş dereceleri hesaplamaları ve Pinus brutia türünün büyüme dinamikleri hesaplamaları yapılmıştır. Ulaşılan sonuçlar, diğer Akdeniz ekosistemlerinde yapılan çalışmalarla karşılaştırılmış, güvenilirliği irdelenmiştir.Elde edilen verilerin incelenmesi sonucunda, ?suni gençleştirme tekniği uygulanan alanlar?da tür çeşitliliği diğer alanlara göre daha yüksek bulunmuştur. Bu durumun en temel nedeni ise; insan müdahalesinin yoğun olduğu bu tarz gençleştirme tekniklerinin özellikle fırsatçı türlerin alana yerleşmesine sebebiyet vermesidir. İnsan müdahalesinin çok az olduğu ?tabi gençleştirme tekniğinin uygulandığı alanlar? ile insan müdahalesinin hiç olmadığı kendi haline bırakılan alanlar tür zenginliği açısından birbirine en benzer alanlar olarak görülmüştür.Orman yangınları sonrası farklı rejenerasyon stratejisti türlerin örtüş derecelerinin izlenmesi sonucunda zorunlu tepe tohum stratejisti ve zorunlu sürgün stratejisti türlerin kontrol alanında, zorunlu toprak tohum stratejisti türlerin tabi gençleştirme ve kendi haline bırakılan alanlarda, fırsatçı türlerin ise suni gençleştirme tekniğinin uygulandığı alanda yoğun olarak bulundukları tespit edilmiştir.Sıklık, örtüş ve büyüme dinamikleri çalışmalarının ortak bir sonucu olarak; yoğun insan müdahalesiyle yapılan gençleştirme çalışmalarının Pinus brutia bireylerini ilk zamanlarda rekabette diğer türlere oranla daha başarılı konuma getirmesine rağmen, ilerleyen yıllarda zayıf orman dokusuna yol açabileceği gözlenmiştir.Bu çalışmadan elde edilen sonuçlar, orman yangınları sonrası yapılacak gençleştirme çalışmalarında bitki komünitesi yapılarının ve dinamiklerinin göz önünde tutulmasının, yapılacak çalışmalardan daha başarılı sonuçlar alınabileceğini göstermektedir. Yapılan bu tez çalışması, daha sonraki yıllarda Akdeniz Bölgesi’ndeki orman yangınları sonrası yapılacak olan gençleştirme çalışmalarında kullanılarak ülkemizdeki Akdeniz ormanlarının daha sağlıklı bir şekilde oluşturulmasına katkıda bulunabilecektir.
Effects of post-fire regeneration treatments on plant community were studied in a Pinus brutia Ten. forest that was burned in 2002 in Marmaris region, one of the most fire-prone area in Turkey. Sites selected to show the differences of treatments as natural regeneration technic, unnatural regeneration treatment and nature protected area and a control site had not burned for very far away representing a non-burned site were selected with similar characteristics.To examine the effects of treatments on plant community, community parameters such as closeness, species richness, species diversity, dominancy and similarity, vegetation structure parameter such as ratio of cover and values of competition of Pinus brutia, were estimated. The estimated values were compared and discussed with previous studies in the other Mediterranean ecosystems.The results show that pine plantation areas have the highest diversity, probably because these areas give a better chance to opportunist species to live. The results also indicate that the natural regeneration areas have similar species composition that nature protected areas probably due to the low human impact. The pine plantation treatment causes an increase in the growth rate of Pinus brutia, though in the following years it may result in weaker forests that may increase fire sensitivity.The values obtained were discussed and compared with previous studies in other Mediterranean ecosystems.The results of the present study show that regarding post-fire regeneration treatments with using community structures and dynamics will be helpful to take more successful results on regeneration studies. This study might also contribute to creating more healthy forests in post-fire regeneration studies for Mediterranean Forests in next future.

Download: Click here