| Tez Künye | Durumu | ||
| Alman ve Rus kaynaklarına göre Türkistan sınırında Volga Almanları / Volga Germans on the border of Turkistan according to German and Russian sources / Wolga-Deutsche an der grenze zu Turkestan nachDeutschen und Russischen quellen Yazar: Mehmet Önder Duran Danışman: PROF. DR. SAİM SAVAŞ Uşak: Uşak Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Konu:Tarih = History Dizin: | Onaylandı Doktora Türkçe 2021 XV+445 s. | ||
| Bu çalışmanın amacı, II. Katerina’nın 1762 ve 1763 manifestolarıyla Rusya İmparatorluğu’nda koloni kurmak üzere göç eden Almanların Rus ve Türk tarihine etkilerini ortaya koymaktır. 1764’ten 1862’ye kadar devam eden Alman yerleşimcilerin Rusya’nın farklı bölgelerinde koloniler inşa etmesi II. Katerina’nın kolonizasyon politikasının devamıdır. 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması, 1783 Kırım’ın ilhakı ve 1792 Yaş Antlaşması Rusya’nın Volga bölgesinde hakimiyetini kalıcı hale getirmiştir. Osmanlı Devleti ve Kırım Hanlığı’ndan elde edilen toprakları vergilendirmek isteyen Rus yönetimi, Alman yerleşimcilere Volga bölgesinde koloni kurmaları için çeşitli ayrıcalık ve haklar vermiştir. Batı Almanya’da uzun yıllar devam eden siyasî, ekonomik ve dini bunalımlardan dolayı Alman nüfusa Rusya’nın manifestolarla sağladığı imtiyazlar cazip gelmiştir. Rus modernizasyonunun şekillenmesinde Alman uzmanlar, askeri, bürokratik ve bilimsel kurumlarda görev almışlardır. Osmanlı Devleti’ne karşı yapılan savaşlarda da Rusya’ya hizmet eden Almanlar, Rusya tarihinde kalıcı izler bırakmışlardır. 1881’de Almanya’nın siyasi birliğini tamamlaması üzerine Rusya ve Almanya arasında ilişkilerde Volga Almanları belirleyici bir unsur olmuştur. 1881’den itibaren Almanya’nın tüccar elitleri, kamuoyu oluşturarak “Yurtdışı Almanlığı” kurumları inşa etmiştir. Ayrıca bu kurumlar, Volga Almanlarını da kapsayan, başta ticarî olmak üzere kültürel ve siyasî politikalar geliştirilmesine katkı sağlamışlardır. “Yurtdışı Almanlığı” kurumları, Volga bölgesine çok sayıda bilim gezisi tertip ederek Türk halklarını da içine alan raporlar kaleme almışlardır. 250 yılı aşkın bir süre Volga bölgesinde yaşayan Almanlar, Türk halkları ile kültürel ve ticarî ilişkiler geliştirmişlerdir. Bu tez çalışması, Alman ve Rus kaynaklarından yararlanarak Volga Almanları tarihine yeni bakış açısı kazandırmayı hedeflemektedir. Anahtar Kelimeler: Volga Almanları, II. Katerina, Kolonizasyon, Almanlık, Türk Halkları. | |||
| The purpose of this study is to reveal the effects of the Russian and Turkish history of the German settlers who migrated to establish a colony in the Russian Empire, especially Volga region, with the 1762-1763 manifestos of Catherine the Great. German migration process contiuned from 1764 to 1862 to build colonies in the different parts of the Russian Empire. The Treaty of Küçük Kaynarca, the annexation of Crimea and the Treaty of Jassy made Russia’s dominance permanent in the Volga region. Czarine Catharina the Great wanted to earn income and collect taxes from the uninhabited lands conquered from the Ottoman Empire and Crimean Khanate; to pledge various privileges and rights for the German settlers. Due to political, economic and religious chaos lasting for many years in West Germany, privileges provided by Russian Empire appealed the German population. German intellect and experts took part in the shaping of Russian modernization in military, bureaucratic and scientific institutions. The Germans, who also served Russian Empire in the wars against the Ottoman Empire, left permanent marks in the history of Tsardom of Russia. The Volga Germans became a prominent factor in the relationship between Russia and Germany after Germany had completed the political union in 1881. German merchant elites, who contributed to the development of cultural, political and especially commercial policies built Germanness (Deutschtum im Ausland) institutions by forming public opinion. Germanness institutions organized many scientific expeditions to the Volga region and wrote reports including information about Turkic people. The Volga Germans, who lived more than 250 years in Volga region, developed cultural and commercial relations with Turkic people. This dissertation aims to bring new perspectives to the history of Volga Germans, by taking into consideration German and Russian archival sources. Keywords: Volga Germans, Catherine the Great, Colonization, Germanism, Turkic People Das Ziel der vorliegenden Arbeit ist es, die Auswirkungen der Manifeste von Katharina II. (1762, 1763) auf die russische und türkische Geschichte zu beleuchten. Die Manifeste sollen die Einwanderung deutscher Siedler in Russland, insbesondere in die Wolga-Gebiete, forcieren. Die Errichtung mehrerer Kolonien in Russland durch deutsche Siedler in den Jahren zwischen 1764 und 1862 ist als Fortsetzung der Kolonialisierungspolitik Katharina II. zu verstehen. Mit den Abkommen von Küçük Kaynarca 1774, der Annektion der Krim 1783 und dem Abkommen von Jassy 1792 konnte Russland seinen Einfluss auf das Wolga-Gebiet weiter vergrößern. Die russische Führung, die die annektierten Gebiete des Osmanischen Reiches und des Krim-Khanats besteuern wollte, gewährte den deutschen Siedlern im Wolga-Gebiet weitreichende Rechte, um ihre Siedlungspolitik weiter voranzutreiben. Aufgrund der langjährigen politischen, wirtschaftlichen und religiösen Krisen in den westlichen Teilen Deutschlands stellten die Anreize Russlands zur Besiedlung der WolgaGebiete für die deutschen Siedler eine reizvolle Alternative dar. Deutsche Einwanderer haben sodann bei der Modernisierung Russlands im militärischen, bürokratischen und wissenschaftlichen Bereich eine wichtige Rolle eingenommen. Auch in den Kriegen Russlands gegen das Osmanische Reich haben die Deutschen eine wichtige Rolle gespielt. Nachdem Deutschland 1881 seine politische Einheit etablieren konnte, nahmen die Wolga-Deutschen bei den russischdeutschen Beziehungen stets eine wichtige Rolle ein. Ab 1881 begannen die deutschen Handelseliten verstärkt mit der Gründung der sog. “Das Deutschtum im Ausland”-Institutionen. Diese Vereinigungen haben -auch unter Miteinbeziehung der Wolga-Deutschen- umfangreiche wirtschaftliche, kulturelle und politische Anstrengungen unternommen. Das Deutschtum im Ausland-Institutionen haben zahlreiche wissenschaftliche Erkundungen im Wolga-Gebiet unternommen und Berichte erstellt, die ebenfalls Informationen über die im Wolga-Gebiet befindlichen türkischen Völker enthielten. Die über 250 Jahre lang im Wolga-Gebiet lebenden Deutschen konnten ihre wirtschaftlichen und kulturellen Beziehungen zu den türkischen Völkern immer weiterentwickeln. Das Ziel dieser Dissertation ist es, unter Berücksichtigung Heranziehung deutscher und russischer Quellen neue Perspektiven in die Geschichte der Wolgadeutschen zu bringen. Schlüsselwörter: Wolga-Deutsche, Katharina II., Kolonisation, Deutschtum im Ausland, Türkische Völker. | |||