| Tez Künye | Durumu | ||
| Barbaros Hayrettin Paşa`nın Türk denizcilik tarihindeki yeri / Yazar:MEHMET ÖZKAN Danışman: PROF. DR. RİFAT ÖNSOY Yer Bilgisi: Gazi Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Eğitimi Ana Bilim Dalı Konu:Tarih = History Dizin:Barbaros Hayreddin Paşa = Barbaros Hayreddin Pasha ; Denizcilik tarihi = Maritime history ; Türk denizciliği = Türkiye’s maritime | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 1997 217 s. | ||
| ÖZET Türkler yaşadıkları yerlerin coğrafi konumu itibariyle genelde kara devletleri kurmalarının yanında büyük göllerin ve büyük nehirlerin kenarlarında yaşayan Türk boylan denizcilikle meşgul olmuşlardır. 1071 Malazgirt Zaferinden sonra yavaş yavaş Anadolu’ya yerleşmeye başlayan Türkler, Anadolunun coğrafi konumu sebebiyle denizlere hakim olmak zorundaydılar. Çaka Bey’in faaliyetleri Türk denizcilik tarihinde ayrı bir çığır açmış olup, bu hareket Aydınoğlu Gazi Umur Bey tarafından devam ettirilerek Bizans, Venedik ve Cenevizlilere karşı başarılı mücadeleler verilmiştir. Yavaş yavaş gelişmeye başlayan Osmanlı denizciliği Fatih devrinde yükselmeye başlamıştır. 1495’te ünlü korsan Kemal Reis’in Osmanlı hizmetine girmesiyle türk denizcilik tarihinde korsanlık devrinin açılmasına sebep olmuştur. Kemal Reis’in açmış olduğu bu çığır Barbaros Hayrettin Paşa ve onun yetiştirmiş olduğu ünlü denizciler tarafından devam ettirilmiştir. Barboros Hayrettin Paşa Osmanlı Devleti hizmetine girmeden önce ünlü korsan olan ağabeyi Oruç Reis ile beraber yerli arap emirleri ve şeyhlerinin yanında Akdeniz ve Kuzey Afrika bölgesinde sömürgeleri bulunan İspanya-Venedik gibi denizcilikte ilerlemiş devletlerle başarılı mücadeleler vererek Cezayir’de bir devlet kurmuşlardı. Bu mücadeleler sonucunda ünleri bütün Akdeniz ve Avrupa’ya yayılmıştır. Yavuz Sultan Selim tarafından Cezayir beylerbeyi unvanı verilen Barbaros Hayrettin Paşa’ya Kanuni Sultan Süleyman Kaptan-ı Derya olarak Osmanlı Donanmasının başına getirmiştir. 12 yıl bu makamda bulunan Barbaros Hayrettin Paşa devletin büyük imkanlarından da istifade ederek güçlü bir donanma meydana getirmiş ve başarılı mücadeleler vermiştir. Ayrıca yetiştirmiş olduğu türk denizcilerinin bilgi, tecrübe ve maharetlerinin birleşmesi sonucunda türk denizciliği açısından parlak bir devrin meydana gelmesine neden olmuştur. Şüphesiz bu devrin meydana gelmesinde Barbaros Hayrettin Paşa ve onun yetiştirmiş olduğu türk denizcilerini devamlı himaye eden ve destekleyen Kanuni Sultan Süleyman’ın payı çok büyüktür. Barbaros Hayrettin Paşa 1538 Preveze Zaferi ile bütün haçlı donanmasına karşı büyük bir darbe indirmek suretiyle İspanya, Venedik, Ceneviz, Portekiz donanmaları ve Rodos şövalyeleri Akdeniz’deki nüfuzlarını kaybetmeye başlamışlardır. Barbaros Hayrettin Paşa uygulamış olduğu savaş taktikleri türk deniz muharebelerinin bir çok esaslarını teşkil ettiği gibi, bu savaş taktikleri Avrupa amiralleri tarafından da başarı ile uygulanmıştır. Barbaros Hayrettin Paşa Kuzey Afrika’daki müslüman memleketlerin hıristiyan olmalarını önlemiş ve Cezayir garp ocağı teşkilatını kurarak bölgede üç asırdan fazla sürecek olan türk hakimiyetinin temellerini atmıştır. Barbaros Hayrettin Paşa’nın kazanmış olduğu zaferlerinde yardımıyla Avrupa siyasetinde üstünlük kuran Kanuni Sultan Süleyman karada olduğu gibi denizde de Avrupa siyasetini yönlendirmeye çalışmıştır. Böylece Osmanlı Devleti üç kıtada karaların ve denizlerin en güçlü devleti durumuna gelmiştir. XIV.-XV. y.y’larda bir kara devleti görünümünde olan Osmanlı devleti XVI – XVII. y.y.’larda önemli bir deniz gücü haline gelmiştir. I | |||
| ABSTRACT Turks established the land-based states by the reason of geographic places, they lived. The Turkish tribes which living near the big rivers cud lakes, kept doing seavan ship. İn 1071 the Turks, coming to live into Anatolia after the Malazgirt victory, had to keep their seas possession by the reassan..of.Anatolia’s geographic position. The activities of Çaka Bey, famous Turkish sea-commander opened a new paga in the history of Turkish maritime. Besides, the activities were kept going by Aydınoğlu Gazi Umur Bey, the leader of Aydınoğlu Principa, Lity, Lighting successfully against the Byzantion. Venedic and Cenova states. Ottoman state’s maritime power gradually developed under Sultan Mehmet II., congueror of İstanbul, in 1495 the well-knows and famous Turkish pratey Kemal Reis entered the Ottoman servance Thus, the Turkish pirate age began with Kemal Reis and was kept going the Barbaros Hayrettin Pasha and his raised pupils. Before Barbaros Hayrettin Pasha and his brother’s Oruç Reis entered the Ottoman servance, he had fought against the local Arap shaykh leaders and the states which inperialized the Nort of Africa, sach as Spain, Yenice and ete. Throught the sea fights, these two brothers in the Algeria established a vassal state to the Ottoman Empire and became very famous in Europe and the castlines of Mediteranean sea. The another Ottoman Sultan, Selim I, gave the title of govermonship of Algeria is Barbaros Hayrettin Pasha he became the chief commander of Ottoman navy. Under the twelve years of his teny, Barbaros Hayrettin Pasha made the Ottoman navy as a very importand sea-power, with the great economic assistance of Ottoman Empire and gained victories against the European rivals. İn addition do, he reased a lot of famaus and succesful Turkish pirates. With the pirates knowledge, experience, and skills, Barbaros Hayrettin Pasha granted a very significont pireod to the Turkish maritive very history in the meantive, it shauld not be forgotten that the famous Ottoman Sultan Süleyman II. of course made in the significent contribution to the Turkish pirates, who wer given a lot of support and protection to Barbaros Hayrettin Pasha an his raised pupils by him. in 1538 Barbaros Hayrettin Pasha crushed the crusaders with the victory of Preveze, and made Spain Yenice Portegual, and the Knigthts of Rlodes begin to lose their powers in Mediteranean sea. The war tactics which Barbaros Hayrettin Pasha practiced reflected the basis of Turkish Maritime wars. Also, the tactics, later on were practiced successfully by the European coptains. Moreaver, Barbaros Hayrettin Pasha protected the north African Muslims against the Europeans and let them not became Chirstians on the other hand, he established a distingaished military arm(knows as Cezayir Garp Ocakları) and the Turksh sovereignty which contirıued more then three hundred years in Algeria. By the victories of Barbaros Hayrettin Pasha against the Europeans, Süleyman I, who goining an upperhand in the European policy both in land and the sea. They, Ottoman Empire which seemingly a land state in fourteenth and fıfteenth centuries, become a very importent sea-power in sixteenth and seventeenth centuries. II | |||