Meltem Üldes. Türk resim sanatında bireyin temsili (1850-1950’li yıllar). Doktora tezi (2017)

Tez KünyeDurumu
Türk resim sanatında bireyin temsili (1850-1950’li yıllar) / Representation of individual in Turkish painting (From 1850 to 1950’s)
Yazar:MELTEM ÜLDES
Danışman: PROF. DR. AHMET KAMİL GÖREN
Yer Bilgisi: İstanbul Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
Konu:Güzel Sanatlar = Fine Arts ; Sanat Tarihi = Art History
Dizin:Birey = Individual ; Kimlik = Identity ; Kimlik oluşumu = Identity construction ; Modernizm = Modernism ; Otoportre = Autoportrait ; Portre = Portrait ; Resim sanatı = Painting art ; Temsil = Representation ; Temsili anlatım = Allegoric narration ; Türk resim sanatı = Turkish painting art
Onaylandı
Doktora
Türkçe
2017
818 s.
Altı ana bölümden oluşan ve “Türk resminde bireyin izini sürmek” amacını taşıyan bu çalışma Türkiye’de resim sanatının hız kazandığı 1850’li yıllardan 1950’li yıllara kadar geçen yüz yıllık süreci kapsamaktadır. Bireyden söz edebilmek için ilk iki bölümde öncelikle “kimlik” kavramının üzerinde etraflıca durulmuş ve sosyal, siyasal, kültürel ve düşünsel koşullar ışığında Osmanlı’nın son dönemleriyle erken Cumhuriyet döneminde kimlik oluşumu ele alınmıştır. Üçüncü bölümde, birey kavramı açımlanmaya çalışılmış ve önceki bölümlerle bağlantılı olarak Osmanlı ve Cumhuriyet döneminde “birey”in varlığı tartışılmıştır. Dördüncü ve beşinci bölümler Türk resim sanatının tarihsel gelişim sürecinin önemli dönemlerinin dökümüne ayrılmıştır. Altıncı bölümde ise Türk resminde birey olgusu birkaç aşamada incelenmiş; sanatçının birey olarak toplum içindeki konumu sorgulanmış; ardından, sözü edilen yüz yıllık süreçte üretilmiş belli başlı otoportreler ve portrelerde modelin kişilik özellikleri, ruh hâli, toplumsal konumu gibi bireyin okunabileceği işaretler araştırılmıştır. Daha sonra ise Türk resminin modernleşme sürecinde, özel bir temsiliyet gücü olduğu için üzerinde en çok durulan ögelerden biri olan kadın imgesinin resme yansıyışı çeşitli kimlikler üzerinden yorumlanmıştır. Böylece bu tezde, radikal bir toplumsal dönüşümün söz konusu olduğu bir süreçte öncelikle bireyin konumu, ardından söz konusu bireyin resim sanatındaki temsili, örnekler üzerinden değerlendirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Batılılaşma Sürecinde Osmanlı Resmi, Cumhuriyet DönemindeTürk Resmi, 1914 Kuşağı, Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği, d Grubu,Osmanlı ve Cumhuriyet Döneminde Birey Kavramı ve Kimlik Oluşumu, Osmanlı veCumhuriyet Dönemi Türk Resminde Bireyin Temsili
This work, tracing individual in Turkish painting for a period of one hundred years from 1850 which can be accepted as the beginning of Turkish painting in Western perspective to 1950’s, comprises six main chapters. To be able to talk about individual, in the first two chapters, primarily concept of ‘identity’ is analyzed in detail, and formation of identity during the last periods of Ottoman and the early Republic period is studied considering social, political and intellectual conditions. In the third chapter, the concept of individual is tried to be defined and the existence of ‘individual’ in the Ottoman and Republic period is discussed in relation to the earlier chapters. The fourth and fifth chapters are allocated to the inventory of important periods of historical development of Turkish painting. And the fact of individual in Turkish painting is examined in several steps in the sixth chapter, primarily the position of artist in the community as an individual is questioned as it is important in terms of the subject of the thesis; then, the signs in which the individual can be read like personality trait, mood, and social position of the model in certain portraits and self-portraits created during the aforementioned period of a hundred years are searched. And then, the reflection of female image in painting, one of the most emphasized elements, since it has a special representation power during the modernization course of Turkish painting, is discussed over several identities. In this thesis, first the position of individual and then the representation of individual in the art of painting in a course where a radical social transformation was taking place are studied through examples. KeyWords: Ottoman Painting in the Process of Westernization, Turkish Painting inRepublic Period, 1914 Generation, The Association of Independent Painters andSculptors [Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği], The d Group, TheIndividual Concept and Formation of Identity in the Ottoman and Republic Period,

Download: Click here