| Tez Künye | Durumu | ||
| Münif Paşa’nın İlm-i Belâgat- La Rhétorique adlı eseri (İnceleme- çeviri yazılı metin- tıpkıbasım) / The work of Münif Pasha’s İlm-i Belâgat- La Rhètorique(Revi̇ew- transcribed text- facsimile edition) Yazar:MERVE ÖZSARI Danışman: PROF. DR. NURAN ÖZTÜRK Yer Bilgisi: Çukurova Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı Konu:Dilbilim = Linguistics ; Türk Dili ve Edebiyatı = Turkish Language and Literature Dizin:19. yüzyıl = 19. century ; Belagat = Eloquence ; Ders kitapları = Textbooks ; Dilbilgisi = Grammar ; Dilbilim = Linguistics ; Edebi eserler = Literary works ; Mehmed Tahir Münif Paşa = Mehmed Tahir Münif Pasha ; Retorik = Rhetoric ; Türk edebiyatı = Turkish literature | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2019 191 s. | ||
| Tanzimat dönemi her alanda ilerlemenin ve gelişmenin olduğu bir dönemdir. Belâgat ilmi de bundan nasibini almıştır. Klâsik belâgat anlayışı yerini artık Batılı retorik anlayışına bırakmaya başlamıştır. Çalışma konusu olan eser de bu yeni anlayışla yazılan ilk eserlerden biridir. Bu eser XIX. yüzyılda yaşamış bir Osmanlı aydını olan Münif Paşaʼnın “İlm-i Belâgat- La Rhétorique” adlı kitabıdır. Müellif nüshası olduğu düşünülen eserin herhangi bir yerinde yazılış tarihine ilişkin bir bilgi bulunamamıştır. Ancak konuyla ilgili yapılan araştırmalarda söz konusu eserin Münif Paşa’nın 1878-1880 yılları arasında Mekteb-i Hukuk hocalığı esnasında belâgat derslerinde ders kitabı olarak kullanıldığı anlaşılmıştır. Dolayısıyla eserin 1870’li yılların sonunda yazılmış olabileceği tahmin edilmektedir. Bu çalışmada yazma hâlinde 34 varaktan oluşan bu kitap çeviri yazıya aktarılmış ve kitabın içerik incelemesi yapılmıştır. Bu tez beş ana bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde çalışmanın konusu, kapsamı, önemi, yöntemi ve sınırlılıklarına değinilmiştir. İkinci bölümde Türk edebiyatında belâgat konusu ve çalışmaları ile ilgili bilgi verilerek, retoriğin tanımı ve tarihçesine, belâgat-retorik ilişkisine, 19. yüzyılda yazılmış belâgat kitaplarına değinilmiştir. Üçüncü bölümünde Münif Paşa’nın biyografisi ve eserleri hakkında bilgi verildikten sonra üzerinde çalışılan yazma eserin fizikî özellikleri tanıtılarak, muhtevası ve eserde geçen belâgat ve retorik terimleri incelenmiştir. Dördüncü bölümde ise eserin çeviri yazılı metni verilmiştir. Son bölümde bu çalışma neticesinde dokuz asırlık belâgat geleneğinin nasıl kırıldığı, nasıl bir değişim yaşadığı ve Batı retoriğinin Türk edebiyatına nasıl uyarlandığı hakkında elde edilen veriler değerlendirilmiştir. Anahtar kelimeler: Münif Paşa, belâgat, retorik, 19. Yüzyıl. | |||
| The Tanzimat period is a period of progress and development in all field. The science of poetry has also had its share. The idea of classical rhetoric is now started to replace by Western rhetoric. The subject of the thesis is a work which is one of the first works written with this new understanding. This work is a book called “İlm-i Belâgat- La Rhétorique” written by Munif Pas- ha, who was an Ottoman intellectual lived in the 19th century. There is no information about when the work has been written on the examined copy of the work that is thought to be a copy of the author. However, in the researches on the subject, it was understood that the work in question was used as a textbook during the rhetoric lessons of Münif Pasha during 1878-1880. Therefore, it is estimated that the work could be written at the end of the 1870s. In this thesis, this book which consists of 34 folios was translated into Turkish and the content of the book was examined. This thesis consists of five main chapters. In the introduction part; the scope, importance, method and limitations of the study are discussed. In the second chapter; the information about the rhetoric in the Turkish literature was given, definition, history of rhetoric and relationship between declamation and rhetoric and the rhetoric books written in 19th century were mentioned. In the third part; after giving information about the biography and works of Münif Pasha, the pyhsical characteristics of the work which is studied was explained and the content of the work, the terms of declamation and rehetoric used in the work are examined. In the fourth chapter; the translation text of the work is given. In the last chapter; the obtained data about how the tradition of nine centuries-old rhetoric has been broken, how it has changed and how the Western rhetoric was adapted to Turkish literature are evaulated. Key Words : Münif Pasha, eloquence, rhétorique, 19.century. | |||