Müslüm Aydın. Niksar konakları. Yüksek lisans tezi (2017)

Tez KünyeDurumu
Niksar konakları / Ni̇ksar mansions
Yazar:MÜSLÜM AYDIN
Danışman: DOÇ. DR. RECEP GÜN
Yer Bilgisi: Ondokuz Mayıs Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
Konu:Sanat Tarihi = Art History
Dizin:Geleneksel Türk evi = Traditional Turkish house ; Geleneksel mimari = Traditional architecture ; Geleneksel tasarım = Traditional design ; Konaklar = Mansions ; Süslemeler = Ornamentations ; Tokat-Niksar = Tokat-Niksar
Onaylandı
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
212 s.
Tokat’ın ilçesi olan Niksar, Orta Karadeniz bölümünde Kelkit çayı vadisinin ve tektonik Niksar ovasının kuzeyindeki yamaçta yer alır. Niksar’ın köklü bir geçmiş temelinde, zengin kültürel birikime sahip olması ve bunlar içerisinden sivil mimarinin bilimsel olarak ayrıntılı bir şekilde gün ışığına çıkarılmamış olması bizi Niksar konaklarını araştırmaya itmiştir. Bu kapsamda, geleneksel Türk konutlarıyla, Niksar ve Niksar sivil mimariyle ilgili ortaya konulmuş birçok bilimsel tez, makale, sempozyum bilgileri, kitap ve yayınlar temin edilerek, detaylı bir şekilde incelenmiş ve konuyla ilgili ayrıntılı bilgi elde edilmiştir. Ardından Niksar’a gidilerek, araştırılmaya değer görülen 13 Niksar konağı ayrı ayrı ele alınarak, birçok yönden ayrıntılı olarak incelenmiş ve kayıt altına alınmıştır. Niksar evleri, klasik Türk evi plan karakteri ve özelliklerini taşımakta ve genellikle bodrum, zemin kat, ara kat ve birinci kattan oluşmaktadır. Niksar evlerinde, zemin kat taşlık, kiler, ambar, depo, iş evi olarak hizmet mekânlarına ayrılırken, üst katlar yaşam alanı olarak belirlenmiştir. Evlerde iç sofalı ve dış sofalı olmak üzere iki plan tipi görülürken, yapım malzemesi olarak çoğunlukla ahşap, kerpiç, taş, tuğla ve az miktarda da olsa metal kullanılmıştır. Niksar evlerinde kullanılan ana yapım tekniği, su basman seviyesine kadar taş temel üzerine ahşap çatkı arası kerpiç dolgu tekniğidir. Az sayıda da olsa, ahşap çatkı arası tuğla örgü ve bağdadî tekniğinin kullanıldığı da görmekteyiz. İncelediğimiz Niksar evleri genel olarak süsleme açısından çok zengin olmamakla birlikte, bazı evlerde farklı tekniklerde yapılmış süsleme unsurlarına rastlanılmaktadır. Niksar konaklarının, Türk geleneksel evleri içerisindeki yeri ve önemini ortaya koyan bu tezin; kültür tarihi açısından önemli olduğunu ve gelecek kuşaklara aktarılması gerektiğini düşünmekteyiz. Anahtar Sözcükler: Niksar, Ev, Sofa, Kerpiç, Geleneksel, Süsleme
Niksar, the district of Tokat, which is located in Kelkit river valley and tectonic Niksar Planin’s North slope in Central Black Sea Region. Niksar’s long-standing history basis has rich cultural heritage but civil architectures haven’t been detailed scientifically before pushed us to research Niksar mansions. In this context, it was supplied scientific thesis, articies, symposium informations, bocks and puplications about Traditional Turkish housing, Niksar and Niksar’s civil architecture. It was examined in detail and obtained detailed information about the subject. Afterwards visiting Niksar and 13 Niksar mansions which worth investigating were examined in detail and were recorded. Niksar houses consist of classical Turkish house plan characters and features that is generally basement, ground floor, mezzanine and first floor. In Niksar houses ground floor is used for stony place, celler, warehouse, store and work house but upstairs are used for living space. We can see the houses with the two plan taypes of which have inner sofa and outer sofa. As constructions material it’s generally used timber mudbrick, stone, brick and a smoll amound of metal. The main technique used in Niksar houses construction wood frame with mudbrick filling technique on the stone ground. In spite of a small number of, we can see wood frame with brick braiding and baghdadi techniques. Niksar houses which we have examined generally in terms of decoration aren’t rich but in some houses we come across decorative elements made with different techniques. We think that this thesis which introduces Niksar mansions’ importance and place among Turkish houses is important for cultural history perspective and it should be transferred to next generations. Key Words: Niksar, House, Sofa, Mudbrick, Traditional, Decoration

Download: Click here