Mustafa Tanrıverdi. Karapapakların Anadolu’ya göçü (1877-1914). Yüksek lisans tezi (2009)

Mustafa Tanrıverdi. Karapapakların Anadolu’ya göçü (1877-1914). Yüksek lisans tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2009, V+127 s.

19. yüzyılın ilk yarısında yaşanan siyasi gelişmeler, Karapapakların Kafkasya, İran ve Osmanlı toprakları dâhilinde göç hareketlerine sebep olmuştur. 1826-28 Rus-İran Harbi sonrası imzalanan Türkmençay Antlaşması gereğince Revan’ın Rusya’ya bırakılması bu bölgede yaşayan Karapapakların göçüne neden olmuştur. Karapapaklar yoğun olarak Anadolu’ya göç etmişlerdir. Bu göçler Kafkasya’dan Anadolu’ya doğru gerçekleştirilen yüzyılın ilk göç hareketidir. Bu ve bunu takip eden diğer göçler Türk-Rus savaşları ve onun getirdiği değişimin sonuçları olarak karşımıza çıkmaktadır.Karapapak göçleri, 1877-78 Osmanlı-Rus Harbi sonrasında kitlesel bir boyut kazanmıştır. Bunun en önemli sebebi Rusya’nın savaştan galip çıkması, kurulması muhtemel bir Ermeni devleti ve Kars, Ardahan ve Batum’un Rus işgali altında kalmasıdır. Rus işgali altında yaşamaktansa Osmanlı topraklarına göç etmeyi tercih eden Karapapaklar Anadolu’nun iç kesimlerine doğru yoğun bir göç hareketi gerçekleştirmişlerdir.Sonuç olarak, 1877-1878 Osmanlı-Rus Harbi’ne kadar Kafkasya’da ve Elviye-i Selase’de yaşayan Karapapaklar bu tarihten sonra Anadolu’nun iç kesimlerinde yerleşmeye başlamışlardır.

Political developments in the first half of the 19th Century caused Karapapaks to migrate across Caucasia, Persia and Ottoman lands. Karapapaks migrated from Revan following Iran?s leaving Revan to Russia in accordance with the Turkmenchay Treaty signed after the 1826-28 Russian-Persian War. These were the century?s first migration movements from Caucasia to Anatolia. This and other migrations were the results of Russo-Turkish wars.Karapapak migration gained a massive dimension following 1877-78 Russo-Turkish War. This was because following triumph in the war Russia occupied Kars, Ardahan and Batum and of the threat posed by potential Armenian Government. Karapapaks preferred to migrate to Ottoman lands than living under Russian occupation and they migrated in great numbers towards inner parts of Anatolia.In conclusion, Karapapaks, who had lived in Caucasia and Elviye-i Selase (Kars, Batum and Ardahan) till 1877-78 Russo-Turkish War, began to settle in the inner parts of Anatolia after the war.