| Tez Künye | Durumu | ||
| Oğuzname Destanı / The Legend of Oguzname Yazar:NAZAN USTA Danışman: Y.DOÇ.DR. OSMAN KEMAL KAYRA Yer Bilgisi: Karadeniz Teknik Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Konu:Türk Dili ve Edebiyatı = Turkish Language and Literature Dizin:Destanlar = Epics ; Oğuz Kağan Destanı = Oghuz Kağan Legend ; Oğuzname = Oguzname ; Türk destanları = Turkish legends | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2002 201 s. | ||
| 02. Özet Türk milletinin en eski devirlerinden beri kahramanlık destanları yarattığına şüphemiz yoktur. Bunların en eskisi ve bütün Türk boylarında ortak olanı “Oğuz Destanı”dır. Oğuz destanı değişik rivayetlerle günümüze kadar ulaşmıştır. Bunlardan ilki Reşideddîn’in Câmiü’t-Tevârih külliyatı içinde eski bir Türkçe eserden Farsçaya tercüme edilen Oğuz destanıdır. Bir de Uygur harfleriyle yazılan ve Bang ile R. Rahmeti Arat tarafından neşredilen Oğuz destanı vardır. Üçüncü bir rivayet Ebulgazi Bahadır Han’ın Şecere-i Terâkime’ sidir. Diğer Oğuz destanı rivayetleri ise, baştan ve sondan eksik olan Manzum Oğuznâme ile Yazıcızâde Ali’nin Târîh-i Âl-i Selçuk’unun içindeki metindir. Üzerinde çalıştığımız “Oğuznâme Destanı” adlı metin için de ayrı bir rivayettir, denilebilir. Ancak hakkında yeterli bilgi edinilememiştir. Yazıldığı tarih ve istinsah edeni tam olarak bilinmemekle birlikte, 18. asrın başlarında yazıya geçirildiği tahmin edilmektedir. Çalışmanın ilk aşamasında metnin kaba transkripsiyonu ve metinle ilgili bazı özellikler çıkarıldı. Giriş bölümünde, tespit edilen özellikler ve “Oğuznâme Destanı” hakkında bilgi verildi. Birinci bölümde, fişlenen yer ve şahıs adlan diğer rivayetlerdekilerle mukayese edilerek aralarındaki fark ve benzerlikler gözler önüne serildi. Mukayesede yer alan isimlerin, rivayetlere göre indeksi oluşturuldu. Tespit edilen metinde bazı kelimelerin i veya e ile aynı zamanda e ile yazıldığını görüldü. Bunlar tespit edilerek metinde geçtikleri yerlerle birlikte bir liste oluşturuldu. Dilimizin önemli fonetik meselelerinden biri olan “kapalı e ‘e’ meselesi”nin metindeki durumu bu listeyle birlikte birinci bölümde verildi. İkinci bölümde metnin yazı karakteri hakkında bilgi, metinden seçilen örnek bir sayfa ve metnin transkripsiyonu yer almaktadır. Ardından metnin kolay anlaşılması için oluşturulan sözlük metni gelmektedir. Sonuç bölümünde bu çalışmadan elde edilen sonuçlar yorumlanmıştır. Çalışmamızın sonunda ise, metnin tıpkı basımının fotokopisi bulunmaktadır. | |||
| 03. Summary There is no suspicion about the fact that Turkish people have been creating legends of heroism since the ancient periods. The oldest legend which is common in all Turkish statures is ‘The Legend of Oguz’. The legend of Oguz has reached to present time with the help of different old sayings. The first one of them is situated in the series of Câmiü’t-Tevârih and translated from anchient Turkish to Parsian. The second one was published by Bang and Rahmeti Arat, which was written by Uygur letters. The third one is Şecere-i Terâkime by Ebulgazi Bahadır Khan. Others are Manzum Oğuznâme and a text in Târih-i Âl-i Selçuk that was written by Yazıcızâde Ali. The one we study on can be the legend of Oğuznâme is different from the others. But we couldn’t get enough information about it. It’s considered that this text was written about at the beginning of 1 8th century. Although there is not whole information about when it was written and who wrote it. Firstly, the general transcription of the text and some special features about it were given in the introduction chapter. Obtained special features and some general information about ‘The Legend of Oğuznâme” were given. In the first chapter, the names of place and person were compared with the names of place and person passed in other old sayings. Followingly differences and resembles between them were shown. We had formed an index of names according to old sayings. It is seen that some of the words were written by using e or i and of cource e. Defining them, the list is formed with the places which passed in the text. In our language there is a phonetic problem about “e”. To see the position of “e” in the text; the list of the words was given with ‘e’ in the first chapter. In the second chapter the transcription of the text and some information were gived about the word character of the text. Then, a dictionary was followed to make the text easily understood. In the conclusion, the results were discussed. VI | |||