| Tez Künye | Durumu | ||
| Necip Asım Yazıksız “Türk Tarihi ” adlı eserinin transkripsiyon ve değerlendirmesi / The transcription and evaluation of ‘Türk Tari̇hi̇ ‘ By Neci̇p Asim Yazıksız Yazar:MURATHAN MEZGİTLİ Danışman: YRD. DOÇ. DR. ERHAN YOSKA Yer Bilgisi: Erciyes Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Ana Bilim Dalı / Genel Türk Tarihi Bilim Dalı Konu:Tarih = History Dizin:Necib Asım = Necib Asım ; Tarih = History ; Tarihçilik = Historiography ; Türk tarihi = Turkish history ; Türkistan = Turkistan | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2015 844 s. | ||
| Osmanlı Devleti’nden Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ne intikal eden Kilisli Necib Asım Bey (Yazıksız), milli şuurun uyanması ve milli ruhun canlanmasında büyük faydaları olmuş önemli Türkiyatçılarımızdandır. Yazarın, bu amaçla 1894-1895 yılları arasında kaleme almış olduğu “Türklerin Tarih-i Umumisi” adlı eserinin birinci cildinde Asya kıtasının tarihî coğrafyasından başlamak suretiyle, Moğol Devleti’nin yani Cengiz Han’ın ortaya çıktığı zamana kadar ki tarihi olaylar hakkında bilgi vermiştir. Türkistan coğrafyasının özellikleri hakkında bilgi verdiği Asya Arazisi başlığından sonra, Türk kelimesinin anlamlarını delilleriyle ispat etmeye çalışmıştır. Türk kelimesinden hareketle tarihî Türk devletleri Asya ve Avrupa Hunları ile Göktürkler ve Uygurların kökenleri, ortaya çıkmış oldukları coğrafya, siyasi ve kültürel hayatları hakkında bilgiler vermek suretiyle Türklerin umumi tarihlerine bir giriş yapmıştır. Türklerin İslâmiyet’e girişleri üzerinde durarak, Türk-İslam bütünleşmesi hususuna değinmiştir. Bunun haricinde Türklerin tarihî göç yollarını kullanmak suretiyle, Türkistan’dan Doğu Avrupa ve Balkanlara muhacereti hususu üzerinde durmuştur. Söz konusu coğrafyalara göç eden Bulgarların, Hazarların, İdil Türklerinin, Başkurtların, Kıpçakların ve Kumanların menşeileri, tarihleri ve sosyo-kültürel hayatları hakkında bilgiler verdikten sonra çağdaş devletlerle olan münasebetlerini izah etmiştir. Türkistan’da İslamiyet’i kabul eden Türklerin Ortadoğu’ya göçleri üzerinde de durmuş olan Necib Asım Bey Tolunoğulları, Ihşidler hakkında bilgi verdikten sonra, Maveraünnehir ve Horasan bölgesinde Selçukluların ortaya çıkışına da değinmiştir. Söz konusu dönemle ilgili olarak Selçuklu Devleti’nin kuruluş döneminde Sasaniler ve Gazneliler ile olan münasebetlerini izah etmiştir. Selçuklu coğrafyasından çeşitli sebeplerle göç eden ve Ön Asya’da Türkler tarafından kurulmuş olan Selçuklu, Eyyübi, Danişmentli, Artuklu devletlerinden bahsetmiştir. Anahtar Kelimeler: Türk Tarihi, Türkistan, Selçuklular, Ön Asya’da Türkler | |||
| Sir Kilisli Necip Asım (Yazıksız) who is inherited by Ottoman Empire to the Republic of Turkey is one of the Turks that contribute to awaking national conscious and spirit considerably. For this purpose, in the first volume of his book ‘Türklerin Tarih-i Umumisi’ written between 1894-1895, he gives information about the historical events beginning from the historical geography of Asia to emergence of the Mongol Empire, that is, Cengiz Khan. He tries to prove the meanings of the word ‘Turk’ with proof after giving information about the characteristics of the geography of Turkestan in the title of ‘ Asia Land’. He mentions common history of Turks by giving information about the origins of historical Turk States; Asia and Europe Huns, Gokturks and Uyghurs and their geographies, cultural and political lives. He touches on the integration of Turk and Islam by emphasizing the acceptance of the Islamic Religion by Turks. Apart from this, he also touches on the migration of Turks to East Europe from Turkestan by using historical roads of migration. After giving information about the origins, histories and socio-cultural lives of Bulgarians, Khazars, Idil Turks, Başkurts, Kipchaks and Kumans that migrated mentioned geographies; he explains their relationships with contemporary states. Sir Necip Asım who also puts on emphasis the migrations to Middle East of Turks that accepted the Islamic Religion in Turkestan , touches on emergence of Seljuqs in Transoxania and Khorasan after giving information about Tolunoğulları and Ihşidler. He explains the relationships of Seljuq Empire with the Sasanians and Ghaznavids in the foundation period of Seljuq Empire. He talks about Seljuq Empire, Ayyubids, Danishmends and Artuqids that migrated from the geography of Seljuq because of several reasons and that founded in Asia minor by Turks. Key Words: Turkish History, Turkestan, Seljuqs, Turks in Asia Minor | |||